Κοράνι και απόκρυφα χριστιανικά κείμενα

Όπως έχουμε ξαναγράψει, το Κοράνιο περιέχει ποίηση συγγενών του Μουχάμμαντ και διηγήσεις που η ιστορική μελέτη και η αρχαιολογική σκαπάνη αποδεικνύουν φανταστικές, παραμύθια κατάλληλα για μικρά παιδιά ή για καμηλιέρηδες που χρειάζονταν ψυχαγωγία στα μακριά ταξίδια τους. Το άρθρο του θεολόγου Θεοδώρου Ρηγινιώτη που ακολουθεί αποκαλύπτει την επιρροή των «αποκρύφων» στη συγγραφή του Κορανίου.

————————————————

Σε διαθρησκειακή εκδήλωση σχετική με το Ισλάμ και το χριστιανισμό, ένας ευγενέστατος κύριος, κατά το πλείστον αραβόφωνος, μου επισήμανε ότι το Κοράνι συμπληρώνει κενά των ευαγγελικών διηγήσεων δίνοντας λεπτομέρειες, όπως η ηλικία της Παναγίας όταν έμεινε έγκυος τον Ιησού, πού ζούσε κατά το διάστημα της εγκυμοσύνης της κ.λ.π.

Η επισήμανσή του ενίσχυσε την υποψία μου ότι πρέπει να κατατάξουμε το Κοράνι σε χώρο συγγενικό προς στα απόκρυφα χριστιανικά κείμενα.

Τα έργα που ονομάζουμε «απόκρυφα» είναι δύο ειδών:

Α) Ιερά βιβλία αποκρυφιστικών ομάδων (κυρίως παραφυάδων του Γνωστικισμού, μια πολύμορφης θρησκείας πολύ διαδεδομένης κατά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες), που περιείχαν δήθεν «υπερφυσική αποκάλυψη» και ήταν απαγορευμένα για τους αμύητους (τα όντως «απόκρυφα»).

Β) Ορθόδοξα χριστιανικά κείμενα με ιστορίες (είτε πραγματικές, αντλημένες από την παράδοση και τη συλλογική μνήμη των χριστιανών, αποδεκτές από την Εκκλησία, είτε φανταστικές), που «συμπλήρωναν τα κενά» των ευαγγελικών διηγήσεων. Έδιναν δηλ. λεπτομέρειες για τη γέννηση και το βίο της Παναγίας, την παιδική ηλικία του Χριστού, την ταυτότητα των Τριών Μάγων, που προσκύνησαν το Χριστό τη νύχτα της γέννησής Του, τι έκαναν οι Μάγοι όταν επέστρεψαν στην πατρίδα τους, τι συνέβη στο μικρό Ιησού και την οικογένειά Του κατά τη φυγή στην Αίγυπτο, πώς ακριβώς έγινε η ανάσταση, ποιους νεκρούς συνάντησε ο Ιησούς στον άδη, ποιοι νεκροί αναστήθηκαν κατά το θάνατο του Ιησού στο σταυρό (Ματθ. 27, 52-53), τι είδε και άκουσε ο Παύλος όταν «ηρπάγη εις τον παράδεισο» (Β΄ Κορινθ. 12, 2-4), και ένα σωρό τέτοια. Ανάλογα απόκρυφα έχει και η Παλαιά Διαθήκη, που συμπληρώνουν διηγήσεις των παλαιοδιαθηκικών βιβλίων. Τα έργα αυτής της κατηγορίας δεν είναι στην πραγματικότητα «απόκρυφα» (δεν ήταν απαγορευμένα για κάποιους), αλλά οι φιλόλογοι τα ονομάζουν έτσι, γιατί ο όρος έχει γίνει τεχνικός και σημαίνει έργα γραμμένα κατά μίμησιν των κανονικών, είτε της ΠΔ είτε της ΚΔ.

Το Κοράνι συνδυάζει και τα δύο είδη. Περιέχει και «υπερφυσική αποκάλυψη» – μαζί με τη θεμελιώδη ιδέα των γνωστικών απόκρυφων ότι ο Χριστός δε σταυρώθηκε αληθινά – και διηγήσεις συμπληρωματικές (κατά φαντασίαν βέβαια) των βιβλικών διηγήσεων.

Ο Μητροπολίτης του Όρους Λιβάνου Ζορζ Κοντρ επισημαίνει:

«Εντούτοις, όποιος συγκρίνει με κριτικό μάτι, δίχως πίστη στην κορανική αποκάλυψη, διαπιστώνει πρόδηλες ομοιότητες με το βιβλικό κείμενο και τα χριστιανικά απόκρυφα. Τα δάνεια από τα απόκρυφα είναι τόσο φανερά, ώστε μπορεί κανείς να παραθέσει σε παράλληλη σύνοψη – και έχει γίνει στη δυτική μελέτη – κορανικά κείμενα και χριστιανικά απόκρυφα. Το κορανικό περιεχόμενο δείχνει κάτι παραπάνω από μια απλή ομοιότητα. Ο ουλεμάς, στον οποίο μετέφερα αυτές τις γραπτές αποδείξεις, μου είπε: “εμείς δεν έχουμε κανένα πρόβλημα, ο Θεός αποκάλυψε τα χριστιανικά απόκρυφα, το ίδιο και το Κοράνιο”».[1]

Βέβαια, αυτή η απάντηση δεν ευσταθεί, κατ’ αρχάς γιατί ένα βιβλίο, που δανείζεται στοιχεία από άλλα βιβλία, είναι προφανώς γραμμένο από άνθρωπο κι όχι ακριβές αντίγραφο ενός αιώνιου ουράνιου βιβλίου (είναι γνωστό ότι το Κοράνι αποκρυσταλλώθηκε στην παρούσα μορφή από επιτροπή γραμματέων, διορισμένη από τον τρίτο διάδοχο του Μωάμεθ, χαλίφη Ουθμάν, που επέλεξε ανάμεσα σε τέσσερις εκδοχές[2] – δε στέκομαι εδώ όμως, γιατί οι μουσουλμάνοι προφανώς αρνούνται ότι το κείμενο υπέστη επεξεργασία, ενώ μπορεί να αντιπαραθέσουν το μύθο ότι τα βιβλία της Καινής Διαθήκης επίσης επιλέχτηκαν ανάμεσα σε πολλά απόκρυφα, ενώ στην πραγματικότητα τα απόκρυφα γράφτηκαν αργότερα, κατά μίμησιν των βιβλίων της Καινής Διαθήκης, γι’ αυτό και περιέχουν φράσεις και ιδέες της). Για να προλάβω αντιδράσεις, διευκρινίζω πως η Αγία Γραφή, κατά τους χριστιανούς, γράφτηκε από ανθρώπους, εμπνεόμενους από τη χάρη του Αγίου Πνεύματος ώστε να διακρίνουν την αλήθεια από το ψεύδος, αλλά δεν υπαγορεύτηκε κατά λέξιν από ένα πνεύμα. Επιπλέον, τα απόκρυφα κείμενα περιέχουν πλήθος ιδεών, που το Ισλάμ δε θα μπορούσε ποτέ ν’ αποδεχτεί ως θεόπνευστες.

Σημειωτέον ότι η Αγία Γραφή (κατ’ εξοχήν η Καινή Διαθήκη) αποφεύγει να αφηγείται γεγονότα που δεν παίζουν ρόλο στην εκπλήρωση του θείου σχεδίου για την ενανθρώπιση του Χριστού και τη σωτηρία του ανθρώπου. Η ανθρώπινη περιέργεια όμως αναζήτησε τις παραλειπόμενες λεπτομέρειες και, όπου δεν τις βρήκε, τις επινόησε.

Οι διηγήσεις του Κορανίου για τον Ιησού περιέχουν ένα κυρίαρχο χαρακτηριστικό των απόκρυφων διηγήσεων: το υπερβολικό υπερφυσικό στοιχείο, που τονίζεται με έμφαση για εντυπωσιασμό των αναγνωστών ή ακροατών. Κατ’ αυτό, ο Ιησούς μίλησε από βρέφος και ανάγγειλε σοφά λόγια του Θεού (σούρα 19, 29-33). Το περιστατικό θυμίζει το απόκρυφο κατά Θωμάν ευαγγέλιο της παιδικής ηλικίας, που περιγράφει φανταστικά την παντογνωσία και τα θαύματα του Ιησού ως παιδιού (πράγματα που δεν αναφέρονται καθόλου στην ΚΔ), εκτρεπόμενο σε διηγήσεις χωρίς καμία σοβαρότητα (π.χ. ο Ιησούς κάνει θαύματα για παιχνίδι ή ακόμη και για εκδίκηση – θανατώνει ένα άλλο παιδί και μετά το ανασταίνει – προσβάλλει το δάσκαλό του με επίδειξη γνώσεων κ.τ.λ.).

Είναι αξιοσημείωτο ότι το Κοράνι κάνει αναφορές και σε πληροφορίες που περιέχονται σε απόκρυφα κείμενα. Δύο τέτοιες αναφορές είναι η φροντίδα της Μαριάμ από το Ζαχαρία και η διατροφή της απευθείας από το Θεό (αναφέρεται στο Πρωτευαγγέλιο του Ιακώβου και στο Κοράνι, 3, 35-37. 5, 110) και το θαύμα των χωματένιων πτηνών, που ο (μικρός) Ιησούς τα φύσηξε και έγιναν αληθινά πουλιά (αναφέρεται στο κατά Θωμάν ευαγγέλιο της παιδικής ηλικίας του Κυρίου και στο Κοράνι 3, 49-50).

Δύο παρατηρήσεις: α) οι γονείς της Μαριάμ στο Πρωτευαγγέλιο ονομάζονται Ιωακείμ και Άννα, β) η ζωή που προέρχεται από το φύσημα του Ιησού είναι κάτι αντίστοιχο με τη ζωή που προήλθε από το φύσημα του Θεού στον Αδάμ (Γένεσις, 2, 7), πράγμα που βασίζεται στην πεποίθηση ότι ο Ιησούς, εκτός από άνθρωπος, είναι και Θεός. Η φράση βέβαια του ισλαμικού κορανίου, ότι αυτό θα γίνει «με την άδεια του Αλλάχ», δεν υπάρχει καθόλου στο χριστιανικό κείμενο, που φυσικά είναι πολύ αρχαιότερο (του 2^ου ή του 3^ου αιώνα).

Μία άλλη αναφορά είναι ότι η πτώση του διαβόλου από τη θεία δόξα συνίσταται στο ότι αρνήθηκε να προσκυνήσει τον Αδάμ, όπως τον διέταξε ο Θεός (σούρα 2, 30-34. 17, 61-62, κ.α.). Η διήγηση αυτή – αν και δίνεται πιο λιτά – προέρχεται από το απόκρυφο Ευαγγέλιο του Βαρθολομαίου[3] και ας μου επιτραπεί να πω ότι δε βλέπω να έχει κάποια σοβαρότητα.

Από τα γνωστικά κείμενα, το Κοράνι έχει διατηρήσει την πεποίθηση ότι ο Ιησούς δε σταυρώθηκε, αλλά ο Θεός «έκανε τους εχθρούς Του να νομίζουν ότι Τον σταυρώνουν», ενώ στην πραγματικότητα Τον έκρυψε. Η πεποίθηση αυτή ήταν θεμελιώδης στο γνωστικισμό, που αρνιόταν ότι ο Ιησούς διέθετε αληθινό ανθρώπινο σώμα[4] – το Ισλάμ τη διατηρεί, επειδή πιστεύει πως ο Θεός είναι Θεός πολεμικής νίκης, συνεπώς δε μπορεί να επέτρεψε σ’ ένα μεγάλο προφήτη να υποστεί τόσα βάσανα. Ας σημειωθεί ότι στο ουράνιο ταξίδι (Meraj) που, κατά τη μουσουλμανική παράδοση, πραγματοποίησε ο Μωάμεθ καβάλα στον Μπούρακ, το ουράνιο άλογο, με οδηγό το Γαβριήλ, συνάντησε τον Ιησού στο 2ο από τους 7 ουρανούς[5].

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1] Μητροπολίτου Όρους Λιβάνου Ζορζ (Κοντρ), Η φύση του Ισλάμ, μετάφραση Ρόνι Μπού Σάμπα, εκδ. Μαΐστρος, Αθήνα 2009, σελ.27-28.

[2] «Ο Abū Bakr, ο πρώτος χαλίφης και ηγέτης του ισλαμικού κράτους από το 632 ως το 634 μ. Χ., ενδιαφέρθηκε για την περισυλλογή των προφητειών του Μωάμεθ. Όπως αναφέρει η παράδοση, ένας από τους γραμματείς του Προφήτη, ο ZaidIbnThâbit, έδωσε στον χαλίφη ό,τι είχε συγκεντρώσει από το κήρυγμα του Μωάμεθ. Ο Αμπού Μπακρ εμπιστεύθηκε το πολύτιμο αυτό υλικό στην Hafsa, μία από τις χήρες του Προφήτη και θυγατέρα του ‘Umar, ο οποίος αργότερα έγινε δεύτερος χαλίφης (634-644). Κατά την ηγεμονία του Όμαρ κυκλοφορούσαν τέσσερεις διάφορετικές εκδόσεις του ιερού βιβλίου. Ο τρίτος χαλίφης, o ‘Uthmân (644-656), προς αποφυγή περαιτέρω συγχύσεως, ανέθεσε σε μία επιτροπή να συλλέξει ό,τι γραπτό υπήρχε από τις προφητείες του Μωάμεθ, να επιλέξει μεταξύ των διαφόρων μορφών και να ετοιμάσει ενιαίο κείμενο. Στις εργασίες της επιτροπής αυτής κύριο ρόλο διαδραμάτισε ο μνημονευθείς Zaid, ο επονομαζόμενος «Γραμματεύς». Μετά την εργασία της επιτροπής, ένα μόνο κείμενο θεωρήθηκε αυθεντικό και δόθηκε εντολή να καταστραφεί κάθε άλλη γραφή ή παραλλαγή.

Η ενιαία αυτή μορφή του Κορανίου δεν έγινε δεκτή χωρίς αντιρρήσεις από τον μουσουλμανικό κόσμο. Οι κάτοικοι της Kofa διατηρούσαν δική τους γραφή μέχρι το τέλος της πρώτης χιλιετηρίδας. Ο Zaid, κατά μία παράδοση, διαμόρφωσε και άλλη συλλογή, για να άρει τις διαφορές των κειμένων, των χρησιμοποιούμενων από τους μουσουλμάνους της Συρίας και της Βαβυλωνίας. Τελικά επικράτησε κείμενο που διαμορφώθηκε από την επιτροπή. Η μορφή συνεπώς του σημερινού επίσημου κειμένου χρονολογείται από την εποχή του τρίτου χαλίφη, η οποία απέχει από τον θάνατο του Μωάμεθ δύο μόνο δεκαετίες» [Αναστασίου Γιαννουλάτου, ό.π., κεφ. 3, βλ. σελ. 97-114 (μεταφορά στη δημοτική Ταρίκ Σ.)].

[3] «Ο διάβολος όμως είπε: “Επίτρεψέ μου να σου πω πώς με έριξαν εδώ και πώς ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο. Περιπλανιόμουν εδώ κι εκεί και ο Θεός είπε στο Μιχαήλ, “Φέρε μου χώμα και νερό από τις τέσσεριες γωνιές του κόσμου και νερό από τα τέσσερα ποτάμια του παραδείσου” κι αφού ο Μιχαήλ τα έφερε, δημιούργησε τον Αδάμ στην ανατολή, έδωσε μορφή στο άμορφο χώμα, άπλωσε τα νεύρα και τις αρτηρίες και διαμόρφωσε ένα αρμονικό σύνολο. Και του έδειξε εκτίμηση γιατί ήταν κατ’ εικόνα του. και τον προσκύνησε κι ο Μιχαήλ. Και όταν ήρθα από τα άκρα του κόσμου, ο Μιχαήλ μου είπε, “Προσκύνησε την εικόνα του Θεού, την οποία έπλασε καθ’ ομοίωσή του”. Εγώ όμως είπα, “Εγώ είμαι φωτιά από φωτιά. Ήμουν ο πρώτος άγγελος που δημιουργήθηκε· θα προσκυνήσω λοιπόν εγώ τον πηλό και την ύλη;”. Ο Μιχαήλ μου είπε, “Προσκύνησε γιατί αλλιώς θα οργιστεί μαζί σου ο Θεός”. Εγώ απάντησα, “Ο Θεός δεν θα θυμώσει μαζί μου. Εγώ όμως θα βάλω το θρόνο μου ενάντια στο δικό του και θα γίνω σαν κι αυτόν”. Τότε ο Θεός θύμωσε μαζί μου και με έριξε χαμηλά αφού πρώττα διεταξε ν’ ανοίξουν τα παράθυρα των ουρανών”» («Το Ευαγγέλιο το Βαρθολομαίου», στο Απόκρυφα Κείμενα Καινής Διαθήκης, τόμ. 1, Πύρινος Κόσμος, Αθήνα χ.χ., σελ. 112-113).

[4] Παραδείγματα: «Ο Βασιλείδης, πιθανώς Σύρος παρουσιάσθη εν Αλεξανδρεία ως διδάσκαλος (περί το 130)… Όπως και ο Σατουρνείλος, ούτω και ο Βασιλείδης τον Σωτήρα ωνόμαζε “νουν” (όνομα, ως είδομεν, ειλημμένον εκ της ελληνικής φιλοσοφίας), ώριζεν όμως σαφώς, ότι ούτος είναι η πρώτη απόρροια του θεού. Ο Σωτήρ ενεφανίσθη εν φαινομενικώ σώματι, ο δε θάνατος αυτού ήτο επίσης φαινομενικός. Αντ’ αυτού εσταυρώθη Σίμων ο Κηρυναίος, εις τον οποίον ο Σωτήρ έδωκε την μορφήν αυτού, αυτός δε έλαβε την μορφήν του Σίμωνος και ίστατο πλησίον του σταυρού…». Ο Βαλεντίνος: «Την σωτηρίαν των ανθρώπων ετέλεσεν ο Σωτήρ, αλλ’ η περί αυτού διδασκαλία είναι ασαφής. Πάντως ήτο θείον ον, το οποίον ενηνθρώπησε και έπαθε φαινομενικώς». Ο Μαρκίων: «Ενώ ο Μαρκίων εδέχετο φαινομενικόν σώμα του Χριστού και επομένως φαινομενικόν σταυρικόν θάνατον, απέδιδεν εις αυτόν πραγματικήν σωτηριώδη ενέργειαν» (αρχιμανδρίτου Βασιλείου Στεφανίδου, καθηγητού του πανεπιστημίου Αθηνών, Εκκλησιαστική Ιστορία, Παπαδημητρίου ⁶1998, σελ. 65-68).

[5] Βλ. Elias, Mufti A.H. «Jesus (Isa) A.S. in Islam, and his Second Coming», Islam.tc. Retrieved 2012-04-20, στο http://www.islam.tc/prophecies/jesus.html.

Έχει η Καινή Διαθήκη επηρεαστεί από τις ειδωλολατρικές θρησκείες;

–του Ronald Nash-

Σύνοψη

Πολλοί χριστιανοί σπουδαστές κολεγίων έχουν αντιμετωπίσει κριτικές του Χριστιανισμού βασισμένες στους ισχυρισμούς ότι ο πρώιμος χριστιανισμός και η Καινή Διαθήκη δανείστηκαν σημαντικές πεποιθήσεις και πρακτικές από διάφορες ειδωλολατρικές Μυστηριακές Θρησκείες. Δεδομένου ότι αυτοί οι ισχυρισμοί υπονομεύουν θεμελιώδη χριστιανικά δόγματα όπως τον θάνατο και την ανάσταση του Χριστού, οι συνέπειες είναι σοβαρές. Αλλά τα στοιχεία για τέτοιους ισχυρισμούς, ακόμη και όταν υπάρχουν, βρίσκονται συχνά σε πηγές που είναι αρκετούς αιώνες μεταγενέστερες της Καινής Διαθήκης. Επιπλέον, οι υποτιθέμενοι παραλληλισμοί προκύπτουν συχνά από φιλελεύθερους μελετητές που απερίσκεπτα περιγράφουν τις ειδωλολατρικές πεποιθήσεις και πρακτικές με χριστιανική γλώσσα, και έπειτα απορούν με τους εντυπωσιακούς παραλληλισμούς που νομίζουν ότι έχουν ανακαλύψει.

Κατά τη διάρκεια του πρώτου μισού του 20ού αιώνα, διάφοροι φιλελεύθεροι συγγραφείς και καθηγητές υποστήριξαν ότι οι διδασκαλίες της Καινής Διαθήκης (Κ.Δ.) για το θάνατο και την ανάσταση του Ιησού, η Νέα Γέννηση, και οι χριστιανικές πρακτικές του Βαπτίσματος και του Δείπνου του Κυρίου (Θείας Ευχαριστίας), προήλθαν από τις ειδωλολατρικές Μυστηριακές Θρησκείες. Πιο σημαντικού ενδιαφέροντος από όλα αυτά είναι η κατηγορία ότι το δόγμα περί σωτηρίας της Κ.Δ. παραλληλίζει θέματα που βρίσκονται συνήθως στις Μυστηριακές Θρησκείες: ένας σωτήρας-θεός πεθαίνει βίαια για εκείνους που τελικά θα λυτρώσει, και μετά εκείνος ο θεός επανέρχεται στη ζωή.

Έχει η Καινή Διαθήκη επηρεαστεί από τις ειδωλολατρικές θρησκείες του πρώτου αιώνα μ.Χ.; Αν και ανέλυσα αυτό το θέμα σε ένα βιβλίο του 1992, [1] τα ζητήματα είναι τόσο σημαντικά — ειδικά για τους χριστιανούς σπουδαστές κολεγίων που συχνά δεν ξέρουν πού να ψάξουν για απαντήσεις — ώστε υπάρχει ιδιαίτερη αξία στην εξέταση αυτού του ζητήματος με έναν τρόπο όμως λιγότερο ακαδημαϊκό, πιο εκλαϊκευμένο.

ΠΟΙΕΣ ΗΤΑΝ ΟΙ ΜΥΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ;

Εκτός από τον Ιουδαϊσμό και τον Χριστιανισμό, οι Μυστηριακές Θρησκείες ήταν οι θρησκείες με τη μεγαλύτερη επιρροή κατά τους πρώτους αιώνες μετά Χριστόν. Ο λόγος που αυτές οι λατρείες αποκλήθηκαν «Μυστηριακές Θρησκείες» είναι ότι περιλάμβαναν μυστικές τελετές που ήταν γνωστές μόνο στους μυημένους αυτών των θρησκειών. Το σημαντικότερο όφελος αυτών των πρακτικών θεωρούνταν ότι ήταν κάποιο είδος σωτηρίας.

Οι Μυστηριακές Θρησκείες δεν ήταν, φυσικά, οι μόνες εκδηλώσεις του θρησκευτικού πνεύματος στην ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Κάποιος θα μπορούσε επίσης να βρεί δημόσιες λατρείες που δεν απαιτούσαν κάποια τελετή μύησης στις μυστικές πεποιθήσεις και πρακτικές. Η Ελληνική θρησκεία των Ολύμπιων Θεών και το Ρωμαϊκό αντίστοιχό της είναι παραδείγματα αυτού του τύπου θρησκείας.

Κάθε περιοχή της Μεσογείου παρήγαγε τη δική της μυστηριακή θρησκεία. Από την Ελλάδα ήρθαν οι λατρείες της Δήμητρας και του Διόνυσου, καθώς επίσης και οι Θρησκείες των Ελευσίνιων και Ορφικών Μυστηρίων, οι οποίες αναπτύχθηκαν αργότερα. [2] Η Μικρά Ασία γέννησε τη λατρεία της Κυβέλης, της Μεγάλης Μητέρας, και του εραστή της, ενός βοσκού, που ονομαζόταν Άττις. Η λατρεία της Ισιδας και του Όσιρη (που αλλάζει αργότερα σε Σέραπη) δημιουργήθηκε στην Αίγυπτο, ενώ η Συρία και η Παλαιστίνη γέννησαν τη λατρεία του Άδωνη. Τέλος, η Περσία (Ιράν) ήταν ένας από τους ηγετικούς τόπους λατρείας του Μίθρα, η οποία — λόγω της συχνής χρήσης εικόνων πολέμου – είχε μία ιδιαίτερη απήχηση στους Ρωμαίους στρατιώτες. Οι αρχαιότερες Ελληνικές Μυστηριακές Θρησκείες ήταν κρατικές θρησκείες, υπό την έννοια ότι είχαν τη θέση μιας δημόσιας ή αστικής λατρείας και εξυπηρετούσαν εθνικούς ή δημόσιους σκοπούς. Οι μεταγενέστερες μη-Ελληνικές μυστηριακές θρησκείες είχαν χαρακτήρα προσωπικό, ιδιωτικό, και ατομικιστικό.

ΒΑΣΙΚΑ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ

Θα πρέπει να αποφύγουμε οποιαδήποτε πρόταση ότι υπήρχε μια κοινή μυστηριακή θρησκεία. Ενώ μια τάση προς εκλεκτικισμό ή σύνθεση αναπτύχθηκε μετά το 300 μ.Χ. κάθε μια από τις μυστηριακές θρησκείες ήταν ξεχωριστή και διακριτή θρησκεία κατά τη διάρκεια του αιώνα που είδε τη γέννηση της Χριστιανικής Εκκλησίας. Επιπλέον, κάθε μυστηριακή λατρεία υιοθετούσε διαφορετικές μορφές σε διαφορετικές πολιτιστικές συνθήκες, και υποβάλλονταν σε σημαντικές αλλαγές, ειδικά μετά το 100 μ.Χ. Εντούτοις, οι Μυστηριακές Θρησκείες παρουσίαζαν πέντε κοινά χαρακτηριστικά.

(1) Κεντρικός σε κάθε μυστήριο ήταν η χρήση του ετήσιου κύκλου βλάστησης, στον οποίο η ζωή ανανεώνεται κάθε άνοιξη και πεθαίνει κάθε φθινόπωρο. Οι οπαδοί των μυστηριακών λατρειών έδιναν βαθιά συμβολική σημασία στις φυσικές διαδικασίες της αύξησης, του θανάτου, της αποσύνθεσης, και της αναγέννησης.

(2) Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, κάθε λατρεία έκανε σημαντική χρήση μυστικών τελετών ή μυστηρίων, συνδέοντάς τις συχνά με μια ιεροτελεστία μύησης. Κάθε Μυστηριακή Θρησκεία επίσης μετέδιδε ένα «μυστικό» στον μυούμενο που περιλάμβανε πληροφορίες για τη ζωή του θεού ή της θεάς της θρησκείας και πώς ο άνθρωπος μπορούσε να επιτύχει την ενότητα με εκείνη την θεότητα. Αυτή η «γνώση» ήταν πάντα μια μυστική ή εσωτερική γνώση, ανέφικτη από οποιονδήποτε βρισκόταν έξω από τον κύκλο της συγκεκριμένης θρησκείας.

(3) Κάθε μυστήριο επίσης εστιαζόταν σε έναν μύθο στον οποίο η θεότητα είτε επέστρεφε στη ζωή μετά από το θάνατο, είτε θριάμβευε πάνω στους εχθρούς της. Απαραίτητο συστατικό του μύθου ήταν το θέμα της απολύτρωσης από κάθε τι γήινο και εφήμερο. Το μυστικό νόημα της λατρείας και του μύθου που την συνόδευε, εκφραζόταν σε ένα «μυσταγωγικό δράμα» που απευθυνόταν κατά ένα μεγάλο μέρος στα συναισθήματα και τις συγκινησιακές καταστάσεις των μυούμενων. Αυτή η θρησκευτική έκσταση υποτίθεται ότι τους οδηγούσε να νομίζουν ότι βίωναν την αρχή μιας νέας ζωής.

(4) Τα μυστήρια έκαναν ελάχιστη ή καθόλου χρήση διδασκαλιών και ορθών πεποιθήσεων. Ενδιαφέρονταν πρώτιστα για τη συναισθηματική ζωή των οπαδών τους. Οι θρησκείες χρησιμοποιούσαν πολλά διαφορετικά μέσα για να επηρεάσουν τα συναισθήματα και να προκαλέσουν φαντασιώσεις στους μυημένους, και να επιφέρουν έτσι την «ένωση με τον Θεό»: ιερές πομπές, νηστεία, θεατρικό δράμα, πράξεις εξαγνισμού, αστράπτοντα φώτα, και εσωτεριστικές τελετουργίες. Αυτή η έλλειψη οποιασδήποτε έμφασης για ορθή πίστη δείχνει μια σημαντική διαφορά μεταξύ των ειδωλολατρικών μυστηρίων και του Χριστιανισμού. Η Χριστιανική πίστη ήταν αποκλειστική υπό την έννοια ότι αναγνώριζε μόνο μια νόμιμη οδό προς τον Θεό και τη σωτηρία, τον Ιησού Χριστό. Οι μυστηριακές θρησκείες ήταν περιεκτικές υπό την έννοια ότι τίποτα δεν απέτρεπε έναν οπαδό μιας μυστηριακής λατρείας από του να συμμετέχει παράλληλα και σε άλλα μυστήρια.

(5) Ο άμεσος στόχος των μυημένων ήταν η μυστική εμπειρία που θα τους οδηγούσε να αισθανθούν ότι είχαν επιτύχει την ένωση με τον θεό τους. Πέρα από αυτήν την αναζήτηση για τη μυστική ένωση υπήρχαν δύο ακόμη στόχοι: κάποιο είδος απολύτρωσης ή σωτηρίας, και η απόκτηση αθανασίας.

ΕΞΕΛΙΞΗ

Πριν το 100 μ.Χ., οι Μυστηριακές Θρησκείες κατά ένα μεγάλο μέρος περιορίζονταν σε συγκεκριμένες τοποθεσίες και ήταν ένα σχετικά νέο φαινόμενο. Μετά το 100 μ.Χ., άρχισαν βαθμιαία να γίνονται δημοφιλείς και να αποκτούν επιρροή σε όλη τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Ωστόσο, υποβλήθηκαν σε σημαντικές αλλοιώσεις που προέκυπταν συχνά από απορρόφηση στοιχείων άλλων θρησκειών. Δεδομένου ότι οι θιασώτες των μυστηρίων γίνονταν όλο και πιο εκλεκτικοί στις πεποιθήσεις και τις πρακτικές τους, νέοι και περίεργοι συνδυασμοί των παλαιότερων μυστηρίων άρχισαν να προκύπτουν. Και δεδομένου ότι οι λατρείες συνέχισαν να μετριάζουν τα πιο απαράδεκτα χαρακτηριστικά των παλαιότερων πρακτικών τους, άρχισαν να προσελκύουν μεγαλύτερους αριθμούς οπαδών.

ΑΝΑΔΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΜΥΣΤΗΡΙΩΝ

Μόνον όταν φτάνουμε στον 3ο αιώνα μ.Χ. βρίσκουμε ικανοποιητικό πληροφοριακό υλικό για τις Μυστηριακές Θρησκείες (από τα γραπτά της εποχής) για να μπορέσουμε να κάνουμε μια σχετικά πλήρη αναδόμηση του περιεχομένου τους. Πάρα πολλοί συγγραφείς χρησιμοποιούν αυτό το πρόσφατο υλικό (μετά το 200 μ.Χ.) για να αναδομήσουν τη μυστηριακή εμπειρία του 3ου αιώνα και έπειτα απερίσκεπτα τη μεταφέρουν πίσω, θεωρώντας ότι και η αρχική θρησκεία πρέπει να είχε την ίδια φύση. Αυτή η πρακτική είναι εξαιρετικά κακή από επιστημονική άποψη και δεν θα πρέπει να περάσει απρόκλητα. Πληροφορίες για μια λατρεία που έρχεται αρκετές εκατοντάδες χρόνια μετά το κλείσιμο του Κανόνα της Καινής Διαθήκης δεν θα πρέπει να μεταφερθούν πίσω σε αυτό που θεωρείται ως θέση της λατρείας αυτής κατά τη διάρκεια του 1ου αιώνα μ.Χ. Το κρίσιμο ερώτημα δεν είναι ποια πιθανή επιρροή τα μυστήρια μπορεί να είχαν σε τμήματα της Χριστιανοσύνης μετά το 400 μ.Χ., αλλά ποια επίδραση τα αναδυόμενα μυστήρια μπορεί να είχαν στην Καινή Διαθήκη τον 1ο αιώνα.

Η ΛΑΤΡΕΙΑ ΤΗΣ ΙΣΙΔΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΟΣΙΡΗ

Η λατρεία της Ίσιδας δημιουργήθηκε στην Αίγυπτο και πέρασε από δύο σημαντικά στάδια. Στην παλαιότερη αιγυπτιακή εκδοχή της, που δεν ήταν Μυστηριακή Θρησκεία, η Ίσιδα θεωρούνταν θεά του ουρανού, της γης, της θάλασσας, και του αθέατου κάτω κόσμου. Σε αυτό το πιο αρχικό στάδιο, η Ίσιδα ονόμασε έναν σύζυγο Όσιρη. Η λατρεία της Ίσιδας έγινε Μυστηριακή μόνον αφότου ο Πτολεμαίος ο Α΄ εισήγαγε σημαντικές αλλαγές, μετά το 300 π.Χ. Στο μεταγενέστερο στάδιο, ένας νέος θεός που ονομάστηκε Σέραπις έγινε σύζυγος της Ίσιδας. Ο Πτολεμαίος εισήγαγε αυτές τις αλλαγές προκειμένου να συντεθούν τα αιγυπτιακά και ελληνικά ενδιαφέροντα στο βασίλειό του, επιταχύνοντας έτσι τον εξελληνισμό της Αιγύπτου.

Από την Αίγυπτο, η λατρεία της Ίσιδας διείσδυσε βαθμιαία στη Ρώμη. Ενώ η Ρώμη απέρριψε αρχικά τη λατρεία της, η θρησκεία μπήκε τελικά στην πόλη κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Καλιγούλα (37-41 μ.Χ.). Η επιρροή της διαδόθηκε βαθμιαία κατά τη διάρκεια των επόμενων δύο αιώνων, και σε μερικές περιοχές έγινε ένας σημαντικός ανταγωνιστής του Χριστιανισμού. Η επιτυχία της λατρείας στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία φαίνεται να προκύπτει από το εντυπωσιακό τελετουργικό της και την ελπίδα της αθανασίας που πρόσφερε στους οπαδούς της.

Ο βασικός μύθος της λατρείας της Ίσιδας αφορούσε τον Όσιρη, τον σύζυγό της κατά τη διάρκεια του πρώτου Αιγυπτιακού και μη-μυστηριακού στάδιου της θρησκείας. Σύμφωνα με την πιο κοινή έκδοση του μύθου, ο Όσιρις δολοφονήθηκε από τον αδελφό του, που βύθισε έπειτα το φέρετρο που περιείχε το σώμα του Όσιρη στον ποταμό Νείλο. Η Ίσιδα ανακάλυψε το σώμα και το επέστρεψε στην Αίγυπτο. Αλλά ο γαμπρός της άλλη μια φορά απόκτησε πρόσβαση στο σώμα, διαμελίζοντάς το αυτήν τη φορά σε δεκατέσσερα κομμάτια τα οποία διασκόρπισε παντού. Μετά από μια μακροχρόνια αναζήτηση, η Ίσιδα ανάκτησε κάθε μέρος του σώματος. Είναι σε αυτό το σημείο που είναι κρίσιμη η ορολογία που χρησιμοποιείται για να περιγράψει το τι ακολούθησε. Μερικές φορές εκείνοι που λένε την ιστορία ικανοποιούνται να πουν ότι ο Όσιρις επέστρεψε στη ζωή, ακόμα κι αν μια τέτοια ορολογία απαιτεί πολύ περισσότερο απ’ ότι ο μύθος επιτρέπει. Μερικοί συγγραφείς πηγαίνουν ακόμα πιο πέρα και αναφέρονται στην υποτιθέμενη «ανάσταση» του Όσιρη. Ένας φιλελεύθερος μελετητής επεξηγεί πόσο προκατειλημμένοι είναι μερικοί συγγραφείς που περιγράφουν τον ειδωλολατρικό μύθο με χριστιανική γλώσσα: «Το νεκρό σώμα του Όσιρη επέπλευσε στο Νείλο και επέστρεψε στη ζωή, και αυτό επιτεύχθηκε με ένα βάπτισμα στα ύδατα του Νείλου.» [3]

Αυτή η προκατειλημμένη και απρόσεκτη χρήση της γλώσσας προτείνει τρεις παραπλανητικές αναλογίες μεταξύ Όσιρη και Χριστού: (1) ένας Θεός σωτήρας πεθαίνει και (2) έπειτα δοκιμάζει μια ανάσταση που συνοδεύεται από (3) το βάπτισμα στο νερό. Αλλά οι υποτιθέμενες ομοιότητες, καθώς επίσης και η ορολογία που χρησιμοποιείται για να τους περιγράψει, αποδεικνύονται επινοήσεις του σύγχρονου μελετητή και δεν αποτελούν μέρος του αρχικού μύθου. Οι συγκρίσεις μεταξύ της ανάστασης του Ιησού και της νεκρανάστασης του Όσιρη είναι πολύ υπερβολικές και διογκωμένες.[4] Δεν παρουσιάζουν όλες οι εκδοχές του μύθου τον Όσιρη να επιστρέφει στη ζωή, σε μερικές γίνεται απλά βασιλιάς του κάτω κόσμου. Εξίσου εξεζητημένες είναι οι προσπάθειες να βρεθεί ένα ανάλογο του Χριστιανικού βαπτίσματος στο μύθο του Όσιρη.[5] Η μοίρα του φέρετρου του Όσιρη στο Νείλο είναι τόσο σχετική με το βάπτισμα όσο και η βύθιση της Ατλαντίδας.

Όπως προηγουμένως αναφέρεται, κατά τη διάρκεια του μεταγενέστερου σταδίου της, η αρσενική θεότητα στη θρησκεία της Ίσιδας δεν είναι πλέον ο θνήσκων Όσιρις, αλλά ο Σέραπις. Ο Σέραπις απεικονίζεται συχνά ως Θεός ήλιος, και είναι σαφές ότι δεν ήταν θνήσκων Θεός. Προφανώς έπειτα, δεν θα μπορούσε να είναι ένας αναστημένος Θεός. Κατά συνέπεια, αξίζει να θυμόμαστε ότι η εκδοχή της μετά τον Πτολεμαίο θρησκείας της Ίσιδας που κυκλοφορούσε περίπου από το 300 π.Χ. μέχρι τους πρώτους αιώνες της χριστιανικής εποχής δεν είχε απολύτως τίποτα που θα μπορούσε να μοιάσει με έναν σωτήρα-Θεό που πεθαίνει και ανασταίνεται.

Η ΛΑΤΡΕΙΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΛΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΤΤΗ

Η Κυβέλη, επίσης γνωστή ως Μεγάλη Μητέρα, λατρευόταν σε μεγάλο μέρος του Ελληνιστικού κόσμου. Άρχισε αναμφισβήτητα ως θεά της φύσης. Η πρώιμη λατρεία της περιλάμβανε οργιαστικές τελετές στις οποίες οι φρενιτιώδεις αρσενικοί λατρευτές οδηγούνταν να ευνουχιστούν, και έτσι γίνονταν «Γκάλλι» ή ευνούχοι-ιερείς της θεάς. Η Κυβέλη τελικά έφτασε να θεωρηθεί η Μητέρα όλων των Θεών και Κυρία όλης της ζωής.

Το μεγαλύτερο μέρος των πληροφοριών μας για τη λατρεία αυτή περιγράφει τις πρακτικές της κατά τη διάρκεια της μεταγενέστερης περιόδου της, της ρωμαϊκής. Αλλά οι λεπτομέρειες είναι λιγοστές και σχεδόν όλο το υλικό είναι σχετικά μεταγενέστερο, χρονολογούμενο πολύ μετά το κλείσιμο του Κανόνα της Κ. Διαθήκης.

Σύμφωνα με τον μύθο, η Κυβέλη αγάπησε έναν βοσκό που ονομαζόταν Άττις. Επειδή ο Άττις ήταν άπιστος, η Κυβέλη τον έκανε παράφρονα. Κυριευμένος από την τρέλα, ο Άττις ευνουχίστηκε και πέθανε. Αυτό οδήγησε την Κυβέλη σε μεγάλο πένθος, και εισήγαγε τον θάνατο στο φυσικό κόσμο. Αλλά έπειτα η Κυβέλη αποκατέστησε τον Άττη στη ζωή, γεγονός που έφερε επίσης τον κόσμο της φύσης πίσω στη ζωή.

Οι εκ των προτέρων υποθέσεις του ερμηνευτή τείνουν να καθορίσουν τη γλώσσα που χρησιμοποιείται για να περιγράψει το τι ακολούθησε το θάνατο του Άττη. Πολλοί συγγραφείς αναφέρονται απρόσεκτα στην «ανάσταση του Άττη.» Αλλά σίγουρα αυτό είναι μια υπερβολή. Δεν υπάρχει καμία αναφορά στο μύθο που να μοιάζει με ανάσταση, ενώ αυτό που λέει είναι ότι η Κυβέλη μπορούσε μόνο να συντηρήσει το νεκρό σώμα του Άττη. Πέρα από αυτό, υπάρχει αναφορά στο τρίχωμα του σώματος που συνεχίζει να αυξάνεται, μαζί με κάποια μετακίνηση του μικρού δάχτυλού του. Σε μερικές εκδοχές του μύθου, όταν ο Άττις επέστρεψε στη ζωή πήρε τη μορφή ενός αειθαλούς δέντρου. Δεδομένου ότι η βασική ιδέα που κρύβεται κάτω από τον μύθο είναι ο ετήσιος κύκλος βλάστησης, οποιαδήποτε ομοιότητα με τη σωματική ανάσταση του Χριστού είναι πολύ παρατραβηγμένη.

Τελικά μια δημόσια επανεμφάνιση του μύθου του Άττη έγινε ετήσιο γεγονός στο οποίο οι προσκυνητές μοιράζονταν την «αθανασία» του Άττη. Κάθε άνοιξη οι οπαδοί της Κυβέλης πενθούσαν για τον νεκρό Άττη με πράξεις νηστείας και αυτο-μαστίγωσης.

Ήταν μόνο κατά τη διάρκεια των μεταγενέστερων Ρωμαϊκών εορτασμών (μετά το 300 μ.Χ.) της γιορτής της άνοιξης που εμφανίζεται μια μακρινή σύνδεση με την «ανάσταση». Το πευκόδεντρο που συμβόλιζε τον Άττη κοβόταν και έπειτα μεταφερόταν σαν πτώμα στο ιερό. Αργότερα στην παρατεταμένη γιορτή, το δέντρο θαβόταν ενώ οι μυημένοι συμμετείχαν σε μία φρενίτιδα που περιλάμβανε την εντομή των σωμάτων τους (τελετουργικό κόψιμο) με μαχαίρια. Την επόμενη νύχτα, ο «τάφος» του δέντρου άνοιγε και η «ανάσταση του Άττη» γιορταζόταν. Αλλά η γλώσσα αυτών των μεταγενέστερων πηγών είναι ιδιαίτερα διφορούμενη. Στην πραγματικότητα, καμία ευδιάκριτη, σαφής αναφορά στην υποτιθέμενη «ανάσταση» του Άττη δεν εμφανίζεται, ακόμη και στην πολύ κατοπινή λογοτεχνία του 4ου αιώνα μ.Χ.

ΤΟ ΤΑΥΡΟΒΟΛΙΟ

Η πιο γνωστή ιεροτελεστία της λατρείας της Μεγάλης Μητέρας ήταν το ταυροβόλιο. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ωστόσο, ότι αυτό το τελετουργικό δεν ήταν μέρος της λατρείας στα πιο αρχικά στάδιά της. Εισήχθηκε στη θρησκεία κάπου μετά τα μέσα του 2ου αιώνα μ.Χ.

Κατά τη διάρκεια της τελετής, οι μυούμενοι στέκονταν όρθιοι ή ξαπλωμένοι σε ένα κοίλωμα καθώς ένας ταύρος θανατωνόταν σε μια πλατφόρμα από πάνω τους. [6] Ο μυούμενος θα λουζόταν έπειτα στο ζεστό αίμα του θνήσκοντος ζώου. Έχει υποστηριχτεί ότι το ταυροβόλιο αποτέλεσε μια πηγή για τη χριστιανική ορολογία σχετικά με το λούσιμο στο αίμα του Αρνίου (Αποκαλ. 7:14) ή τον ραντισμό με το αίμα του Ιησού (Α΄ Πετρ. 1:2). Έχει αναφερθεί επίσης ως πηγή για αυτό που δίδαξε ο Παύλος στο Ρωμαίους 6:14, όπου σχετίζει το χριστιανικό βάπτισμα με την ταύτιση του Χριστιανού με τον θάνατο και την ανάσταση του Χριστού.

Καμία έννοια θανάτου και ανάστασης δεν ήταν ποτέ μέρος του ταυροβόλιου, ωστόσο. Τα καλύτερα διαθέσιμα στοιχεία απαιτούν από εμάς σήμερα να χρονολογήσουμε το τελετουργικό περίπου 100 χρόνια μετά τη συγγραφή από τον Παύλο του εδαφίου Ρωμ. 6:14. Κανένα υπάρχον κείμενο δεν υποστηρίζει ότι το ταυροβόλιο συμβόλιζε το θάνατο και την «ανάσταση» του Άττη. Η ειδωλολατρική ιεροτελεστία δεν θα μπορούσε να είναι η πηγή για τη διδασκαλία του Παύλου στο Ρωμαίους 6. Μόνο κοντά στο τέλος του 4ου αιώνα προστέθηκε στο τελετουργικό η έννοια της αναγέννησης. Διάφοροι σημαντικοί μελετητές βλέπουν μια χριστιανική επιρροή σε αυτήν την εξέλιξη.[7] Είναι σαφές, λοιπόν, ότι η χρονολογική εξέλιξη της ιεροτελεστίας καθιστά αδύνατο να έχει επηρεάσει τον Χριστιανισμό του 1ου αιώνα. Η διδασκαλία της Καινής Διαθήκης για τον ραντισμό του αίματος του Χριστού πρέπει να ειδωθεί στα πλαίσια του υποβάθρου της που είναι η Παλαιά Διαθήκη : του Πάσχα και της θυσίας στο Ναό.

ΜΙΘΡΑΪΣΜΟΣ

Οι προσπάθειες να αναδημιουργηθούν οι πεποιθήσεις και οι πρακτικές του Μιθραϊσμού αντιμετωπίζουν τεράστιες προκλήσεις λόγω των διασκορπισμένων πληροφοριών που έχουν επιζήσει. Οι υπερασπιστές της λατρείας εξηγούσαν τον κόσμο με βάση δύο έσχατες και αντιτιθέμενες αρχές, μια καλή (απεικονισμένη ως φως) και μία κακή (σκότος). Τα ανθρώπινα όντα πρέπει να επιλέξουν με ποια πλευρά θα παλέψουν, όντας παγιδευμένοι στη σύγκρουση μεταξύ φωτός και σκότους. Ο Μίθρας έφτασε να θεωρηθεί ως ο ισχυρότερος μεσίτης που θα μπορούσε να βοηθήσει τους ανθρώπους να αποκρούσουν τις επιθέσεις από τις δαιμονικές δυνάμεις. [8]

Ο σημαντικότερος λόγος για τον οποίο δεν είναι δυνατή καμία Μιθραϊκή επιρροή στον Χριστιανισμό του 1ου αιώνα είναι η χρονολόγηση: είναι όλα λανθασμένα! Η άνθηση του Μιθραϊσμού εμφανίστηκε μετά το κλείσιμο του κανόνα της Καινής Διαθήκης, πολύ πιο αργά από του να έχει επηρεάσει οτιδήποτε υπάρχει στην Καινή Διαθήκη.[9] Επιπλέον, κανένα μνημείο σχετικά με αυτή τη θρησκεία δεν μπορεί να χρονολογηθεί νωρίτερα από το 90-100 μ.Χ., και ακόμη και αυτή η χρονολόγηση απαιτεί από εμάς να κάνουμε μερικές υπερβολικές υποθέσεις. Οι χρονολογικές δυσκολίες, έπειτα, καθιστούν τη δυνατότητα μιας Μιθραϊκής επιρροής στον πρώιμο Χριστιανισμό εξαιρετικά απίθανη. Βεβαίως, δεν απομένει κανένα αξιόπιστο στοιχείο για μια τέτοια επιρροή.

ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΟΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΙΣΜΟΙ;

Αρκετά έχουν ειπωθεί ως εδώ για να μας επιτρέψουν να σχολιάσουμε ένα από τα σημαντικότερα ελαττώματα των προαναφερθέντων φιλελεύθερων μελετητών. Αναφέρομαι στη συχνότητα με την οποία τα γραπτά τους παρουσιάζουν μια απρόσεκτη, ή και επιπόλαιη χρήση της ορολογίας. Συχνά αντιμετωπίζουμε μελετητές που πρώτα χρησιμοποιούν χριστιανική ορολογία για να περιγράψουν τις ειδωλολατρικές πεποιθήσεις και πρακτικές, και έπειτα θαυμάζουν για τους εντυπωσιακούς παραλληλισμούς που νομίζουν ότι έχουν ανακαλύψει. Κάποιος μπορεί να προχωρήσει ακόμα παραπέρα «αποδεικνύοντας» την πρώιμη χριστιανική εξάρτηση από τα Μυστήρια, περιγράφοντας κάποια μυστηριακή πεποίθηση ή πρακτική με Χριστιανική ορολογία. Ο J. Godwin κάνει κάτι τέτοιο στο βιβλίο του, Μυστηριακές Θρησκείες στον Αρχαίο Κόσμο, όπου περιγράφει το κριοβόλιο (δείτε την υποσημείωση 6) ως «βάπτισμα αίματος» στο οποίο ο μυούμενος «πλένεται στο αίμα του αρνιού ».[10] Ενώ οι απληροφόρητοι αναγνώστες θαμπώνονται από αυτήν την αξιοπρόσεκτη ομοιότητα με τον Χριστιανισμό (δείτε Αποκ. 7:14), οι έμπειροι αναγνώστες θα δουν μια τέτοια αξίωση ως αντανάκλαση μιας ισχυρής, αρνητικής προκατάληψης ενάντια στον Χριστιανισμό.

Οι υπερβολές και οι υπεραπλουστεύσεις αφθονούν σε αυτό το είδος φιλολογίας. Αντιμετωπίζουμε παρατραβηγμένους ισχυρισμούς για τις υποτιθέμενες ομοιότητες μεταξύ Βαπτίσματος και Δείπνου του Κυρίου (Θείας Ευχαριστίας) με τα παρόμοια «μυστήρια» σε ορισμένες μυστηριακές λατρείες. Οι προσπάθειες να βρεθούν αναλογίες μεταξύ της ανάστασης του Χριστού και των υποτιθέμενων «αναστάσεων» των μυστηριακών θεοτήτων περιλαμβάνουν μεγάλες δόσεις υπεραπλούστευσης και απροσεξίας σε λεπτομέρειες.

ΕΙΔΩΛΟΛΑΤΡΙΚΑ ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΚΑ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ

Και μόνο το γεγονός ότι ο Χριστιανισμός έχει ένα ιερό γεύμα και ένα βάπτισμα του σώματος θεωρείται αρκετή απόδειξη ότι δανείστηκε αυτές τις τελετές από τα παρόμοια γεύματα και τα λουσίματα στις ειδωλολατρικές λατρείες. Από μόνες τους, φυσικά, τέτοιες εξωτερικές ομοιότητες δεν αποδεικνύουν τίποτα. Σε τελική ανάλυση, οι θρησκευτικές τελετές μπορούν να πάρουν μόνον έναν περιορισμένο αριθμό μορφών, και αφορούν φυσικά τις σημαντικές ή κοινές πτυχές της ανθρώπινης ζωής. Το σημαντικότερο ζήτημα είναι η έννοια των ειδωλολατρικών πρακτικών. Τελετουργικά βαπτίσματα που χρονολογούνται πριν την Κ. Διαθήκη έχουν μια διαφορετική έννοια από το Χριστιανικό βάπτισμα, ενώ τα ειδωλολατρικά βαπτίσματα μετά το 100 μ.Χ. πρέπει να θεωρηθούν ως πολύ μεταγενέστερα ώστε να επηρεάσουν την Καινή Διαθήκη, ενώ στην πραγματικότητα είναι αυτά που έχουν επηρεαστεί από τον Χριστιανισμό.[11] Τα ιερά γεύματα στα προ-χριστιανικά ελληνικά μυστήρια δεν μπορούν να αποδείξουν τίποτα, δεδομένου ότι η χρονολογία είναι όλη λανθασμένη. Οι ελληνικές τελετές που υποτίθεται ότι έχουν επηρεάσει τους Χριστιανούς του 1ου αιώνα είχαν εξαφανιστεί πολύ καιρό πριν φτάσουμε στον Ιησού και τον Παύλο, ενώ τα ιερά γεύματα σε μετα-χριστιανικά μυστήρια όπως τον Μιθραϊσμό έρχονται πάρα πολύ μετά.

Αντίθετα από τις ιεροτελεστίες μύησης των μυστηριακών θρησκειών, το χριστιανικό βάπτισμα βλέπει από πίσω, αυτό που ένα πραγματικό, ιστορικό πρόσωπο – ο Ιησούς Χριστός – έκανε στην ιστορία. Οι ακόλουθοι των μυστηριακών θρησκειών θεωρούσαν ότι «τα μυστήριά τους» είχαν τη δύναμη να δώσουν στο άτομο τα οφέλη της αθανασίας με έναν μηχανικό ή μαγικό τρόπο, χωρίς να υποβληθούν σε οποιοδήποτε ηθικό ή πνευματικό μετασχηματισμό. Αυτό δεν ήταν βεβαίως η άποψη του Παύλου, είτε για τη σωτηρία είτε για τη λειτουργία των χριστιανικών μυστηρίων. Σε αντίθεση με τις ειδωλολατρικές τελετές μύησης, το χριστιανικό βάπτισμα δεν είναι μια μηχανική ή μαγική τελετή. Είναι σαφές ότι η προέλευση του χριστιανικού βαπτίσματος δεν μπορεί να αναζητηθεί ούτε στο ταυροβόλιο (που είναι οπωσδήποτε μετά τον 1οαιώνα) ούτε στα λουσίματα των ειδωλολατρικών μυστηρίων, αλλά στα λουσίματα εξαγνισμού που βρίσκονται στην Παλαιά Διαθήκη και επίσης στην Εβραϊκή πρακτική της βάπτισης των προσηλύτων – η τελευταία είναι η πλέον πιθανή πηγή για τις βαπτιστικές πρακτικές του Ιωάννη του Βαπτιστή.

Από όλες τις μυστηριακές λατρείες, μόνον ο Μιθραϊσμός είχε κάποια ομοιότητα με το Δείπνο του Κυρίου (Θεία Ευχαριστία). Ένα κομμάτι ψωμιού και ένα κύπελλο νερού τοποθετούνταν μπροστά στους μυούμενους, ενώ ο ιερέας του Μίθρα έλεγε ορισμένες τελετουργικές λέξεις. Αλλά η μεταγενέστερη εισαγωγή του τελετουργικού αποκλείει οποιαδήποτε επιρροή πάνω στο χριστιανισμό του 1ου αιώνα.

Ισχυρισμοί ότι το Δείπνο του Κυρίου (Θεία Ευχαριστία) προήλθε από τα ειδωλολατρικά ιερά γεύματα στηρίζονται σε υπερβολές και υπεραπλουστεύσεις. Οι υποτιθέμενοι παραλληλισμοί και αναλογίες καταρρέουν παντελώς.[12] Οποιαδήποτε αναζήτηση για ιστορικά προηγούμενα του Δείπνου του Κυρίου είναι πιθανότερο να πετύχει εάν μένει πιό κοντά στα Εβραϊκά θεμέλια της Χριστιανικής πίστης από του να περιπλανιέται μακριά στις πρακτικές των ειδωλολατρικών λατρειών. Το Δείπνο του Κυρίου έβλεπε πίσω σε ένα πραγματικό, ιστορικό πρόσωπο και στη θυσία του Γολγοθά που έγινε σε ιστορικό τόπο και χρόνο, όχι σε μυθολογικές περιστάσεις. Η αφορμή για την εισαγωγή απ’ τον Ιησού, του Δείπνου του Κυρίου (της Θείας Ευχαριστίας) ήταν η Εβραϊκή γιορτή του Πάσχα. Οι προσπάθειες να βρεθούν ειδωλολατρικές προελεύσεις για το βάπτισμα και το Δείπνο του Κυρίου είναι καταδικασμένες σε αποτυχία.

Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΩΝ ΜΥΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΘΕΩΝ ΚΑΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ

Ο καλύτερος τρόπος για να αξιολογηθεί η υποτιθέμενη εξάρτηση των πρώιμων χριστιανικών πεποιθήσεων για τον θάνατο και την ανάσταση του Χριστού από τους ειδωλολατρικούς μύθους ενός θεού που πεθαίνει και ανασταίνεται, είναι να εξεταστούν προσεκτικά οι υποτιθέμενοι παραλληλισμοί. Ο θάνατος του Ιησού διαφέρει από τους θανάτους των ειδωλολατρικών θεών σε τουλάχιστον έξι σημεία:

(1) κανένας από τους αποκαλούμενους σωτήρες-θεούς δεν πέθανε υπέρ κάποιου άλλου. Η έννοια του Υιού του Θεού που πεθαίνει υπέρ των πλασμάτων του είναι μοναδική στον Χριστιανισμό. [13]

(2) μόνον ο Ιησούς πέθανε για την αμαρτία. Όπως ο Gunter Wagner παρατηρεί, σε κανέναν από τους ειδωλολατρικούς θεούς «δεν έχει αποδοθεί η πρόθεση να βοηθήσουν τους ανθρώπους με το θάνατό τους. Το είδος του θανάτου που υπέστησαν είναι πολύ διαφορετικό (ατύχημα κυνηγιού, αυτο-ευνουχισμός, κ.λπ.)». [14]

(3) ο Ιησούς πέθανε μια για πάντα (Εβρ. 7:27 9:25-28 10:10-14). Αντίθετα, οι μυστηριακοί θεοί ήταν θεότητες της φύσης των οποίων οι επαναλαμβανόμενοι θάνατοι και νεκραναστάσεις απεικονίζουν τον ετήσιο κύκλο της φύσης.

(4) ο θάνατος του Ιησού ήταν ένα πραγματικό γεγονός στην ιστορία. Ο θάνατος του μυστηριακού Θεού εμφανίζεται σε ένα μυθικό δράμα χωρίς ιστορικούς δεσμούς, η επανάληψη του οποίου γιορτάζει τον επαναλαμβανόμενο θάνατο και αναγέννηση της φύσης. Το αναμφισβήτητο γεγονός ότι η πρώιμη Εκκλησία θεώρησε ότι η διακήρυξή του θανάτου και της ανάστασης του Ιησού στηρίχτηκε σε ένα πραγματικό ιστορικό γεγονός, καθιστά παράλογη οποιαδήποτε προσπάθεια να αντλήσει αυτήν την πεποίθηση από τις μυθολογικές, μη-ιστορικές δοξασίες των ειδωλολατρικών θρησκειών. [15]

(5) αντίθετα από τους μυστηριακούς Θεούς, ο Ιησούς πέθανε εκούσια. Τίποτα παρόμοιο με την εκούσια θυσία του Ιησού δεν εμφανίζεται ακόμα και σιωπηρά στα μυστήρια.

(6) και τελικά, ο θάνατος του Ιησού δεν ήταν μια ήττα, αλλά ένας θρίαμβος. Ο Χριστιανισμός στέκεται ολοκληρωτικά έξω από τα ειδωλολατρικά μυστήρια δεδομένου ότι η διακήρυξη του θανάτου του Ιησού είναι ένα μήνυμα θριάμβου. Ακόμη και το ότι ο Ιησούς δοκίμασε τον πόνο και την ταπείνωση του σταυρού, αποτέλεσε τη νίκη. Η διάθεση της Καινής Διαθήκης για θρίαμβο αντιπαρατίθεται αισθητά με εκείνη των μυστηριακών θρησκειών, των οποίων οι οπαδοί έκλαιγαν και πενθούσαν για τη φοβερή μοίρα που πήρε από τη ζωή τους Θεούς τους. [16]

Ο ΑΝΑΣΤΗΜΕΝΟΣ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΑΙ ΟΙ «ΑΝΑΣΤΗΜΕΝΟΙ ΣΩΤΗΡΕΣ-ΘΕΟΙ»

Ποιοι μυστηριακοί θεοί βίωσαν πραγματικά μια ανάσταση από τους νεκρούς; Βεβαίως κανένα πρώιμο κείμενο δεν αναφέρεται σε οποιαδήποτε ανάσταση του Άττη. Ούτε και η περίπτωση του Όσιρη να αναστήθηκε είναι σαφέστερη. Κάποιος μπορεί να κάνει λόγο για «ανάσταση» στις ιστορίες του Όσιρη, του Άττη, και του Άδωνη μόνο αν επεκτείνει πολύ αυτή την έννοια.[17] Για παράδειγμα, αφού η Ίσιδα συνέλεξε τα κομμάτια του διαμελισμένου σώματος του Όσιρη, ο Όσιρης έγινε «Κύριος του κάτω κόσμου.» Αυτό είναι φτωχό υποκατάστατο μιας ανάστασης όπως αυτής του Ιησού Χριστού. Και, κανένας ισχυρισμός δεν μπορεί να γίνει για ότι ο Μίθρας ήταν ένας Θεός που πέθανε και αναστήθηκε. Το ρεύμα της άποψης των ακαδημαϊκών έχει στραφεί εντυπωσιακά εναντίον των προσπαθειών που θέλουν να παρουσιάσουν τον αρχικό Χριστιανισμό πως εξαρτιόταν από τους αποκαλούμενους θνήσκοντες και αναστηνόμενους θεούς της ελληνιστικής ειδωλολατρείας.[18] Οποιαδήποτε αμερόληπτη εξέταση των στοιχείων δείχνει ότι τέτοιες αξιώσεις πρέπει να απορριφθούν.

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΚΑΙ ΜΥΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΤΕΛΕΤΕΣ ΜΥΗΣΗΣ

Τα φιλελεύθερα κείμενα πάνω στο θέμα αυτό είναι γεμάτα από σαρωτικές γενικεύσεις με σκοπό να δείξουν ότι ο αρχικός Χριστιανισμός δανείστηκε την έννοιά του της αναγέννησης από τα ειδωλολατρικά μυστήρια.[19] Αλλά τα στοιχεία καθιστούν σαφές ότι δεν υπήρξε κανένα προ-χριστιανικό δόγμα για αναγέννηση από το οποίο οι Χριστιανοί θα μπορούσαν να είχαν δανειστεί. Υπάρχουν πραγματικά πολύ λίγες αναφορές στην έννοια της αναγέννησης σε στοιχεία που έχουν επιβιώσει, και ακόμη κι αυτές είναι είτε πολύ μεταγενέστερες είτε πολύ διφορούμενες. Δεν παρέχουν καμία βοήθεια στο ζήτημα της προέλευσης της έννοιας αυτής στην Κ. Διαθήκη. Η αξίωση ότι τα προ-χριστιανικά μυστήρια θεωρούσαν τις μυητικές ιεροτελεστίες τους ως ένα είδος αναγέννησης, δεν υποστηρίζεται από οποιοδήποτε στοιχείο σύγχρονο με αυτές τις πρακτικές. Αντ’ αυτού, μια άποψη που βρίσκεται σε πολύ πιο πρόσφατα κείμενα μεταφέρεται από τους σημερινούς μελετητές πίσω στις πρωταρχικές μυητικές ιεροτελεστίες, και έτσι ερμηνεύουν υποθετικά ότι πρόκειται για δραματικές απεικονίσεις της «αναγέννησης» του μυούμενου. Η πεποίθηση ότι τα προ-χριστιανικά μυστήρια χρησιμοποίησαν «την αναγέννηση» ως τεχνικό όρο δεν έχει υποστηριξη ούτε έστω και από ένα αρχαίο κείμενο.

Οι περισσότεροι σύγχρονοι μελετητές υποστηρίζουν ότι η μυστηριακή χρήση της έννοιας της αναγέννησης (που πιστοποιείται μόνο σε στοιχεία που χρονολογούνται μετά το 300 μ.Χ.) διαφέρει τόσο σημαντικά από τη χρήση στη Κ. Διαθήκη ώστε αποκλείεται οποιαδήποτε δυνατότητα για σύνδεση μεταξύ τους. Το περισσότερο που τέτοιοι μελετητές είναι πρόθυμοι να αποδεχτούν, είναι η πιθανότητα μερικοί Χριστιανοί να δανείστηκαν τη μεταφορά ή την εικόνα από την κοινή ορολογία του εποχής και να την ανασχημάτισαν ώστε να ταιριάξει με τις τελείως διαφορετικές όμως θεολογικές πεποιθήσεις τους. Έτσι ακόμα κι αν η μεταφορά της αναγέννησης ήταν ελληνιστικής προέλευσης, το περιεχόμενό της μέσα στον Χριστιανισμό ήταν μοναδικό.[20]

ΕΠΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ

ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ

Ολοκληρώνω με την υπογράμμιση επτά σημείων που καταρρίπτουν τις φιλελεύθερες προσπάθειες να αποδειχτεί ότι ο Χριστιανισμός του 1ουαιώνα δανείστηκε τις ουσιαστικές πεποιθήσεις και πρακτικές του από τις ειδωλολατρικές Μυστηριακές Θρησκείες.

(1) Τα επιχειρήματα που προσφέρονται για «να αποδείξουν» μια χριστιανική εξάρτηση από τα μυστήρια φανερώνουν το λογικό σφάλμα της ψεύτικης αιτίας. Αυτό το σφάλμα διαπράττεται όποτε κάποιος διαλογίζεται ότι ακριβώς επειδή δύο πράγματα υπάρχουν δίπλα-δίπλα, το ένα από τα δύο θα πρέπει να έχει προκαλέσει την ύπαρξη του άλλου. Όπως όλοι πρέπει να ξέρουμε, από μόνη της μία σύμπτωση δεν αποδεικνύει την αιτιώδη σύνδεση. Ούτε η ομοιότητα αποδεικνύει την εξάρτηση.

(2) Πολλές υποτιθέμενες ομοιότητες μεταξύ του Χριστιανισμού και των μυστηρίων είναι είτε πολύ υπερβολικές είτε κατασκευασμένες. Οι μελετητές περιγράφουν συχνά τα ειδωλολατρικά τελετουργικά με ορολογία που δανείζονται από τον Χριστιανισμό. Η απρόσεκτη χρήση της ορολογίας θα μπορούσε να μας οδηγήσει να μιλήσουμε για «Μυστικό Δείπνο» στον Μιθραϊσμό ή για «βάπτισμα» στη λατρεία της Ίσιδας. Είναι ανεπίτρεπτη ανοησία να πάρουμε τη λέξη «σωτήρας» με ό,τι αυτή υποδηλώνει στην Κ. Διαθήκη και να την εφαρμόσουμε στον Όσιρη ή τον Άττη σαν ήταν σωτήρες-θεοί υπό οποιαδήποτε παρόμοια έννοια.

(3) Η χρονολόγηση είναι τελείως λανθασμένη. Σχεδόν όλες οι πηγές πληροφοριών μας για τις ειδωλολατρικές θρησκείες που θεωρούνται ότι έχουν επηρεάσει τον αρχικό Χριστιανισμό χρονολογούνται πολύ μεταγενέστερα. Βρίσκουμε συχνά συγγραφείς να χρησιμοποιούν κείμενα 300 χρόνια μετά τον Παύλο προσπαθώντας να υποστηρίξουν ότι από αυτά επηρεάστηκαν οι διδασκαλίες του Παύλου. Πρέπει να απορρίψουμε την υπόθεση ότι ακριβώς επειδή μια ειδωλολατρική θρησκεία είχε μια ορισμένη πίστη ή πρακτική τον 3ο ή 4ο αιώνα μ.Χ., θα είχε την ίδια πίστη ή πρακτική τον 1ο αιώνα.

(4) Ο Παύλος ποτέ δεν θα είχε δανειστεί συνειδητά από τις ειδωλολατρικές θρησκείες. Όλες μας οι πληροφορίες μας για αυτόν καθιστούν ιδιαίτερα απίθανο ότι υπό οποιαδήποτε έννοια επηρεάστηκε από τις ειδωλολατρικές πηγές. Ο Παύλος έδωσε μεγάλη έμφαση στην αρχική κατάρτισή του σε μια ακριβή μορφή Ιουδαϊσμού (Φιλιπ. 3:5). Προειδοποίησε τους Κολασσαείς ενάντια στο ίδιο το είδος της επιρροής που οι συνήγοροι του Χριστιανικού συγκρητισμού έχουν αποδώσει σε αυτόν, δηλαδή, να μην επιτρέψουν η πίστη τους να αλωθεί από άλλες φιλοσοφίες (κεφ. 2:8).

(5) Ο αρχικός Χριστιανισμός ήταν μια αποκλειστική πίστη. Όπως ο J. Machen εξηγεί, οι μυστηριακές λατρείες ήταν μη αποκλειστικές. «Ένα άτομο θα μπορούσε να μυηθεί στα μυστήρια της Ίσιδας ή του Μίθρα χωρίς καθόλου να αφήσει τις προηγούμενες πεποιθήσεις του, αλλά εάν επρόκειτο να γίνει δεκτός στην εκκλησία, σύμφωνα με το κήρυγμα του Παύλου, έπρεπε να εγκαταλείψει όλους τους άλλους Σωτήρες χάριν του Κυρίου Ιησού Χριστού. Ανάμεσα στον επικρατούντα συγκρητισμό του Ελληνο-Ρωμαϊκού κόσμου, η θρησκεία του Παύλου, μαζί με τη θρησκεία του Ισραήλ, στέκονται απολύτως μόνες.»[21] Αυτή η χριστιανική αποκλειστικότητα πρέπει να αποτελεί αφετηρία για όλη την έρευνα σχετικά με τις πιθανές σχέσεις μεταξύ του Χριστιανισμού και των Ειδωλολατρικών ανταγωνιστών του. Οποιοσδήποτε υπαινιγμός συγκρητισμού στην Καινή Διαθήκη θα είχε προκαλέσει την άμεση διαμάχη.

(6) Αντίθετα από τα μυστήρια, η θρησκεία του Παύλου στηρίχτηκε σε γεγονότα που συνέβησαν πραγματικά στην ιστορία. Ο μυστικισμός των μυστηριακών θρησκειών ήταν ουσιαστικά μη-ιστορικός. Οι μύθοι τους ήταν δράματα, ή εικόνες, αυτού που ο μυούμενος περνούσε, μη πραγματικά ιστορικά γεγονότα, όπως αντίθετα ο Παύλος θεωρούσε τον θάνατο και την ανάσταση του Χριστού. Η χριστιανική πεποίθηση ότι ο θάνατος και η ανάσταση του Χριστού συνέβησαν σε ένα ιστορικό πρόσωπο σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο, δεν έχει απολύτως κανένα παράλληλο με οποιαδήποτε ειδωλολατρική Μυστηριακή Θρησκεία.

(7) Οι λίγοι παραλληλισμοί που μπορούν ακόμα να παραμείνουν μπορεί να απεικονίζουν μια χριστιανική επιρροή στα ειδωλολατρικά συστήματα. Όπως ο Bruce Metzger έχει υποστηρίξει, «δεν πρέπει απερίσκεπτα να υποθέτει κανείς ότι τα ειδωλολατρικά μυστήρια επηρέασαν πάντα τον Χριστιανισμό, επειδή είναι όχι μόνο δυνατό αλλά και πιθανό το ότι σε ορισμένες περιπτώσεις, η επιρροή κινήθηκε στην αντίθετη κατεύθυνση.»[22] Δεν πρέπει να μας εκπλήσσει το ότι οι ηγέτες των μυστηριακών λατρειών που επιτυχώς προκαλούνταν από τον Χριστιανισμό, έπρεπε να κάνουν κάτι για να αντιμετωπίσουν την πρόκληση. Ποιος καλύτερος τρόπος υπήρχε από το να προσφέρουν ένα ειδωλολατρικό υποκατάστατο; Οι ειδωλολατρικές προσπάθειες να αντιμετωπιστεί η αυξανόμενη επιρροή του Χριστιανισμού με τη μίμησή του, είναι ξεκάθαρα προφανείς στα μέτρα που καθιερώθηκαν από τον Ιουλιανό τον Αποστάτη, ο οποίος ήταν Ρωμαίος αυτοκράτορας από το 361 έως το 363 μ.Χ.

ΕΝΑΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

Οι προσπάθειες κάποιων σύγχρονων λόγιων να υπονομεύσουν τη μοναδικότητα της Χριστιανικής αποκάλυψης μέσω των ισχυρισμών μιας ειδωλολατρικής θρησκευτικής επιρροής καταρρέουν γρήγορα από τη στιγμή που μία πλήρης παροχή πληροφοριών μας είναι διαθέσιμη. Είναι σαφές ότι τα φιλελεύθερα επιχειρήματα δείχνουν μία εκπληκτικά κακή επιστημονική μέθοδο. Πράγματι, αυτό το συμπέρασμα μπορεί να είναι πάρα πολύ γενναιόδωρο. Σύμφωνα με έναν συγγραφέα, μία ακριβέστερη έκθεση αυτών των κακών επιχειρημάτων θα τα περιέγραφε ως «προκατειλημμένη ανευθυνότητα».[23] Αλλά οι συνετοί αναγνώστες προκειμένου να είναι πλήρως ενημερωμένοι για αυτά τα θέματα, θα πρέπει να εξετάσουν το υλικό που αναφέρεται στη συνοπτική βιβλιογραφία.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1.        Βλ. Ronald Nash, The Gospel and the Greeks (Richardson, TX: Probe Books, 1992). Το βιβλίο δημοσιεύθηκε αρχικά το 1984 με τον τίτλο, ChristianityandtheHellenistWorld.

2.        Πρέπει να προσπεράσω αυτές τις ελληνικές εκδοχές των μυστηριακών λατρειών. Βλ. Nash, 131-36.

3.        Joseph Klausner, From Jesus to Paul (New York: Macmillan, 1943), 104.

4.        Βλ. Edwin Yamauchi, «Easter — Myth, Hallucination, or History?» Christianity Today, 29 March 1974, 660-63.

5.        Βλ. Gunter Wagner, Pauline Baptism and the Pagan Mysteries (Edinburgh: Oliver and Boyd, 1967), 260ff.

6.        όταν η τελετή χρησιμοποιούσε αρνί, ονομαζόταν «κριοβόλιο». Δεδομένου ότι τα αρνιά κόστιζαν πολύ λιγότερο από τους ταύρους, αυτή η τροποποίηση ήταν μάλλον συνηθισμένη.

7.        Βλ. Nash, κεφάλαιο 9.

8.        για περισσότερες λεπτομέρειες, βλ. Nash, 143-48.

9.        βλ. Franz Cumont, The Mysteries of Mithra (Chicago: Open Court, 1903), 87ff.

10.      Joscelyn Godwin, Mystery Religions in the Ancient World (New York: Harper and Row, 1981), 111.

11.      Βλ. Nash, κεφάλαιο 9.

12.      Βλ. Herman Ridderbos, Paul: Paul: An Outline of His Theology (Grand Rapids: Eerdmans, 1975), 24.

13.      Βλ. Martin Hengel, The Son of God (Philadelphia: Fortress Press, 1976), 26.

14.      Wagner, 284.

15.      Βλ. W. Κ. Γ. Guthrie, The Son of God (Philadelphia: Fortress Press, 1976), 26.

16.      Βλ.Μ.Χ. Nock, «Early Gentile Christianity and Its Hellenistic Background,» in Essays on the Trinity and the Incarnation, ed. A. E. J. Rawlinson (London: Longmans, Green, 1928), 106.

17.      Βλ. J. Gresham Machen, The Origin of Paul’s Religion (New York: Macmillan, 1925), 234-35.

18.      Βλ. Nash, 161-99.

19.      Βλ. Nash, 173-78.

20.      Βλ. W. Φ. Flemington, The New Testament Doctrine of Baptism (London: SPCK, 1948), 76-81.

21.      Machen, 9.

22.      Bruce M. Metzger, Historical and Literary Studies: Pagan, Jewish, and Christian (Grand Rapids: Eerdmans, 1968), 11. Οι πιθανοί παραλληλισμοί εδώ θα χρονολογούνταν φυσιολογικά αργότερα, μετά από το 200 μ.Χ. στο μεγαλύτερο μέρος τους.

23.      Gordon Χ. Clark, Thales to Dewey (Boston: Houghton Mifflin, 1957), 195.

Προτεινόμενη ανάγνωση

• Seyoon Kim, The Origin of Paul’s Gospel (Grand Rapids: Eerdmans, 1982).
• J. Gresham Machen, The Origin of Paul’s Religion (New York: Macmillan, 1925).
• Ronald Nash, The Gospel and the Greeks (Richardson, TX: Probe Books, 1992).
• Gunter Wagner, Pauline Baptism and the Pagan Mysteries (Edinburgh: Oliver and Boyd, 1967).

Το άρθρο προέρχεται από τη σελίδα http://www.diakrisis.gr/articles.php?lng=gr&pg=232 που μας το υπέδειξε αναγνώστης μας εδώ.

Χριστιανισμός, Ισλάμ και δουλεία

Κάποιοι κατηγορούν πως δήθεν η Αγία Γραφή υποστηρίζει την δουλεία. Ειδικά οι μουσουλμάνοι απολογητές που προσπαθούν να κουκουλώσουν το ότι το Ισλάμ στηρίζεται στην υποδούλωση των «απίστων», εκτοξεύουν μεγάλες κατηγορίες και αναφέρονται στους «χριστιανούς» δουλέμπορους (όπως και στους «χριστιανούς» σταυροφόρους). Ας δούμε όμως τι πράγματι η Αγία Γραφή λέει για την Δουλεία και τι έκαναν οι πιστοί χριστιανοί, ξεκινώντας πρώτα από την Παλαιά Διαθήκη και συνεχίζοντας με την Καινή Διαθήκη και τους Πατέρες της Εκκλησίας.

ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ ΔΟΥΛΟΥΣ

Όσοι Εβραίοι είχαν γίνει δούλοι, μετά από έξι χρόνια δουλείας, ο Νόμος του Θεού απαιτούσε την απελευθέρωσή τους ΔΩΡΕΑΝ (Έξοδος 21:2).

Οι Εβραίοι δούλοι έπρεπε να αντιμετωπίζονται σαν μισθωτοί κι όχι ως δούλοι (Λευιτικό 25:39-43).

Επίσης, στην Παλαιά Διαθήκη τιμωρούνταν με θανατική ποινή όσοι κάνανε βίαια  Εβραίους δούλους (Δευτερονόμιο 24:7).

Στους Εβραίους δούλους όταν απελευθερώνονταν τον 7ο χρόνο, έπρεπε να τους δοθεί και κάποια «προίκα» (Δευτερονόμιο 15:12-14). Συγκεκριμένα:

12 Αν ο αδελφός σου, Εβραίος ή Εβραία, πουληθεί σε σένα, θα σε δουλέψει έξι χρόνια, και τον έβδομο χρόνο θα τον εξαποστείλεις ελεύθερο από σένα. 13 Και όταν τον εξαποστείλεις ελεύθερο από σένα, δεν θα τον εξαποστείλεις αδειανόν· 14 θα τον εφοδιάσεις οπωσδήποτε από τα πρόβατά σου, και από το αλώνι σου, και από τον ληνό σου· από ό,τι ο Κύριος ο Θεός σου σε ευλόγησε, θα δώσεις σ’ αυτόν. 15 Και θα θυμηθείς ότι στάθηκες δούλος στη γη της Αιγύπτου, και ο Κύριος ο Θεός σου σε λύτρωσε· γι’ αυτό κι εγώ σε προστάζω σήμερα αυτό το πράγμα.

Εδώ χρειάζεται προσοχή, γιατί οι μουσουλμάνοι απολογητές ισχυρίζονται ότι και το Κοράνι και το Ισλάμ δίνουν δικαίωμα στους σκλάβους να κερδίσουν την ελευθερία τους και να πάρουν κάποια «προίκα» (Κοράνι 24:33). Ο στίχος, όπως τον μεταφράζουν στα ελληνικά οι καθηγητές του Αλ-Άζχαρ, λέει:

«Κι αν κανείς από τους σκλάβους σας που το δεξί σας χέρι εξουσιάζει (οι δούλοι να ζητήσουν με γραπτή αίτηση την ελευθερία τους (με τίμημα) κάνετέ τους αυτή τη χάρη, αν ξέρετε ανάμεσά τους κανέναν που να αξίζει αυτό το καλό. Και δώστε τους από την περιουσία του ΑΛΛΑΧ που σας έχει δώσει.»

Αρχικά δίνεται την εντύπωση ότι κι εδώ υπονοείται ένα «προίκισμα» του σκλάβου όπως στο Δευτερονόμιο 15:12-14. Ξενίζει βέβαια η έκφραση «με τίμημα» που έχουν παρεμβάλλει σε παρένθεση οι μεταφραστές, ακριβώς για να μην μπερδέψουμε το περιεχόμενο αυτού του στίχου με την άνευ όρων προίκα στον ελευθερωμένο δούλο, την οποία διατάζει ο Θεός τους Εβραίους να δίνουν!

Το Sahih International (http://quran.com/24/33) αποδίδει το απόσπασμα ως εξής:

«Κι αυτοί που ζητούν ένα συμβόλαιο [για απελευθέρωση εν καιρώ] ανάμεσα σ’ αυτούς που το δεξί σας χέρι εξουσιάζει – τότε κάντε ένα συμβόλαιο μαζί τους αν ξέρετε ότι υπάρχει σ’ αυτούς καλοσύνη και δώστε τους από τον πλούτο του Αλλάχ τον οποίο Εκείνος σας έχει δώσει.»

Βλέπουμε λοιπόν ότι ο στίχος δεν «δίνει σε κάθε σκλάβο το δικαίωμα», αλλά μιλάει γι’ αυτούς που είναι πρόθυμοι να πληρώσουν τίμημα για την ελευθερία τους, και πιο ειδικά για αυτούς που και είναι πρόθυμοι να πληρώσουν τίμημα, και κατά την κρίση του αφέντη τους, «αξίζουν αυτο το καλό». Αν δηλ. ο αφέντης κρίνει ότι δεν αξίζει στον σκλάβο αυτό το «καλό», να αποκτήσει την ελευθερία του πληρώνοντας, η διαταγή ή σύσταση δεν ισχύει, κι ας είναι πρόθυμος ο σκλάβος να πληρώσει τίμημα.

Ο Ιμπν Αμπάς, ένας από τους Σαχάμπα (συντρόφους) του Μουχάμμαντ, ερμηνεύει την «καλοσύνη» των σκλάβων ως εξής: «είναι δίκαιοι και τηρούν τις υποσχέσεις τους», προφανώς ώστε να είναι ο δουλοκτήτης σίγουρος ότι θα κερδίσει από αυτή τη συμφωνία. Σημειώνει επίσης ότι καλείται ο δουλοκτήτης να χαρίσει ένα μέρος του ποσού που συμφώνησε αρχικά με τον δούλο, και ουσιαστικά αυτό είναι η «δωρεά» για την οποία καυχιούνται οι απολογητές του Ισλάμ! Το ταφσίρ Αλ-Τζαλαλαΰν γράφει: «Αν γνωρίζετε να υπάρχει σ’ αυτούς κάποιο καλό, όπως η αξιοπιστία και η ικανότητα να κερδίζουν [εισόδημα] για να ξεπληρώσουν το ποσό που αναφέρεται στη γραπτή σύμβαση». Και το ταφσίρ Ιμπν Καθίρ: «Αυτή είναι μια εντολή από τον Αλλάχ προς τους ιδιοκτήτες σκλάβων: αν οι υπηρέτες τους τους ζητούν σύμβαση χειραφέτησης, πρέπει να τη γράψουν γι ‘αυτούς, υπό την προϋπόθεση ότι ο υπηρέτης έχει κάποια ικανότητα και μέσα βιοπορισμού, έτσι ώστε να μπορεί να πληρώσει στον κύριό του τα χρήματα που προβλέπονται στη σύμβαση. Δείτε περισσότερες λεπτομέρειες εδώ: https://greekmurtadeen.wordpress.com/2010/04/16/slavery-reforms/

Οπότε η απελευθέρωση ενός δούλου με ικανότητες ήταν κερδοφόρα για τον δουλοκτήτη, ο οποίος παραχωρούσε «από τον πλούτο που ο Αλλάχ του είχε δώσει» ένα αρχικό κεφάλαιο στο δούλο για να το αυξήσει. Στη συνέχεια ο δουλοκτήτης καρπωνόταν το κέρδος χωρίς να έχει κουνήσει το δαχτυλάκι του. Η κατάσταση θυμίζει την εξαγορά των αιχμαλώτων πολέμου από τους δικούς τους, από την οποία αποκόμιζαν κέρδος οι μουσουλμάνοι, μόνο που στην περίπτωση αυτή ο σκλάβος προσφέρει τα χρήματα ο ίδιος για τον εαυτό του. Καμία σχέση λοιπόν δεν έχουν αυτά με την υποχρεωτική απελευθέρωση και προίκιση δούλων που απαιτεί ο Θεός από τους Εβραίους.

Το ίδιο δεν έχει σχέση η σύσταση για την απελευθέρωση σκλάβων, ιδιαίτερα “αυτών που πιστεύουν (στο Ισλάμ)” (2:177) αφού είναι σύσταση και όχι διαταγή, όπως στην Παλαιά Διαθήκη. Πρέπει επίσης να σημειώσουμε ότι σύμφωνα με τον παραδοσιακό ισλαμικό νόμο (fiqh) αν ένας μη μουσουλμάνος μεταστραφεί στο Ισλάμ μετά την υποδούλωσή του, αυτός ή αυτή εξακολουθεί να είναι σκλάβος και μπορεί να αγοραστεί και να πωληθεί νομίμως όπως και κάθε άλλος σκλάβος, χωρίς να πρέπει υποχρεωτικά να απελευθερωθεί μετά από 7 έτη όπως προβλέπει το Δευτερονόμιο για τους Εβραίους. Ο κανόνας αυτός κλείνει ένα πιθανό «παραθυράκι» που επιτρέπει σε σκλάβους να αποκτούν την ελευθερία τους από το απλό γεγονός της μεταστροφής. (Βλ. περισσότερα εδώ: https://greekmurtadeen.wordpress.com/2010/02/22/islam-slavery1/)

Ούτε όμως και η απελευθέρωση ενός δούλου που απαιτείται ως εξιλέωση για ορισμένα παραπτώματα (4:92, 58:3) έχει σχέση με την υποχρεωτική απελευθέρωση όλων των Εβραίων δούλων, που επιτάσσει η Π.Δ.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΔΟΥΛΟΥΣ, ΕΒΡΑΙΟΥΣ & ΕΘΝΙΚΟΥΣ

Για όλους τους δούλους, Εβραίους και Εθνικούς, ίσχυαν σύμφωνα με την Παλαιά Διαθήκη τα εξής:

Απαγορευόταν να σκοτώσει ή να προκαλέσει κανείς βλάβη στον δούλο του. Αν κανείς προξενούσε ζημιά σε δούλο του, έπρεπε να τον ΕΛΕΥΘΕΡΩΣΕΙ (Έξοδος 21:20, 26-27). Απαγορεύονταν να καταδυναστεύει κανείς τους δούλους του (Δευτερονόμιο 23:15-16).

Υποχρεωτικά έπρεπε οι δούλοι, όπως και οι ελεύθεροι, να έχουν ΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΑΝΑΠΑΥΣΗΣ την εβδομάδα (Δευτερονόμιο 5:14).

Συνεπώς η Δουλεία στη Παλαιά Διαθήκη δεν είχε καμιά σχέση με την απάνθρωπη δουλεία στους ειδωλολατρικούς λαούς!

Ας δούμε όμως λίγα για τη διαβίωση των δούλων στις παγανιστικές κοινωνίες, την ίδια εποχή που οι Εβραίοι είχαν αυτούς τους κανονισμούς, και αργότερα.

«…στην αρχαία Ελλάδα οι δημόσιοι και ιδιωτικοί δούλοι δεν είχαν, θεωρητικά, κανένα δικαίωμα. Εθεωρούντο νομίμως σαν κινητά πράγματα, που μπορούσαν να νοικιαστούν ή να προσφερθούν ως ενέχυρο. Δεν είχαν καμιά νομική υπόσταση και δεν μπορούσαν να παρουσιασθούν ως μάρτυρες στο δικαστήριο. Όμως, αν ο κύριος τους ήταν αναμεμιγμένος σε κάποια δικαστική υπόθεση, μπορούσε, και συχνά το έκανε, να προτείνει να βασανισθούν οι δούλοι του, για να επιβεβαιώσουν, κάτω από την δοκιμασία αυτή, την ακρίβεια των δικών του ισχυρισμών.
Οι ενώσεις μεταξύ δούλων δεν είχαν κανένα νομικό χαρακτήρα και μπορούσαν να γίνουν μόνο με την συγκατάθεση του κυρίου τους, στον οποίο και ανήκαν τα παιδιά που προέρχονταν από τις ενώσεις αυτές – που, όπως εύκολα καταλαβαίνεις, γίνονταν κι αυτά δούλοι. Κάθε δούλος που δραπέτευε τιμωρούνταν σκληρά και σημαδευόταν με καυτό σίδερο. Ακόμα, επειδή οι δούλοι θεωρούνταν αντικείμενα (res) κατά τον ρωμαϊκό νόμο – που ήταν σε ευθυγράμμιση με τον ελληνικό – όταν πλέον δεν απόδιδαν στην εργασία (γέροι ή άρρωστοι) μεταφέρονταν σε μια νησίδα στον Τίβερη όπου και πέθαιναν αφημένοι στην τύχη τους από την πείνα. Ο Οβίδιος περιγράφει ότι οι ευγενείς Ρωμαίες δέσποινες την ώρα της τουαλέτας τους κρατούσαν στα χέρια τους αιχμηρά στιλέτα με τα οποία τρυπούσαν τις οκνηρές και τις ανυπάκουες δούλες… Εύκολα μπορούμε να συμπεράνουμε ότι μαχαίρωναν και τις δούλες που δεν γούσταραν γενικώς, π.χ. αυτές τις οποίες έδειχνε να γουστάρει ο σύζυγος… Ακόμα χειρότερα, ο Πολλιόνε, φίλος του Αυγούστου, διασκέδαζε όταν έβλεπε τις σμέρνες να τρώνε τους δούλους. Ο Λούκιος Κόιντος Φλαμινίνος σκότωσε έναν υπηρέτη του για να απολαύσει το θέαμα ένας φίλος του.» (Πηγή: http://www.expaganus.com/xristian-douleia.htm)

Ο ευνοϊκός για τους δούλους Μωσαϊκός Νόμος ίσχυε 1400 χρόνια πριν ο Μουχάμμαντ λάβει τις «αποκαλύψεις» του. Να σημειώσουμε ότι και το Ισλάμ έχει περιορισμούς στην κακομεταχείριση των δούλων. Επιτρέπεται για παράδειγμα, να δείρει κάποιος τον δούλο/δούλα του για να τον τιμωρήσει για παράπτωμα, αλλά απαγορεύεται κατά τον ξυλοδαρμό να δώσει χτύπημα στο πρόσωπο. Αν ο ιδιοκτήτης χτυπήσει το δούλο/δούλα στο πρόσωπο, πρέπει να τον απελευθερώσει. Επίσης, οι ποινές των δούλων για τα αδικήματα είναι οι μισές απ’ ότι για τους ελεύθερους, γιατί θεωρούνται δεύτερης κατηγορίας πολίτες, κάτι μεταξύ ανθρώπου και κτήματος (Brunschvig. ‘Abd; Encyclopedia of Islam). Όμως τα μικρά δικαιώματα που δίνει το Ισλάμ στους δούλους είναι μηδαμινά μπροστά στο γεγονός ότι δέχεται και επικροτεί τον θεσμό της δουλείας, και φυσικά στο γεγονός ότι το κάνει πολλά χρόνια μετά την εμφάνιση του Χριστιανισμού.

ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ – ΠΑΤΕΡΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Αν η Παλαιά Διαθήκη βελτιώνει τη θέση των δούλων, ο Χριστιανισμός με την Καινή Διαθήκη και τους Πατέρες δίνει στη δουλεία το τελειωτικό χτύπημα.

Ήδη η Κ.Δ. καταδικάζει με φοβερό τρόπο την υποδούλωση ανθρώπων, αναφέροντας ότι το δουλεμπόριο ΑΝΤΙΒΑΙΝΕΙ στην χριστιανική διδασκαλία και τοποθετώντας αυτούς που αιχμαλωτίζουν και πουλούν ανθρώπους ως δούλους στην ίδια μοίρα με τους πατροκτόνους και μητροκτόνους, τους φονιάδες γενικότερα, τους πόρνους, επίορκους και άλλους που αμαρτάνουν καταπατώντας το θέλημα του Θεού. Στην Α΄ Τιμ. 1:9-11 αναφέρεται:

«9 …ο νόμος δεν τέθηκε για τον δίκαιο, αλλά για τους άνομους και ανυπότακτους, τους ασεβείς και τους αμαρτωλούς, τους ανόσιους και βέβηλους, τους πατροκτόνους και μητροκτόνους, τους φονιάδες, 10 πόρνους, αρσενοκοίτες, αυτούς που αιχμαλωτίζουν και πουλούν ανθρώπους ως δούλους (ανδραποδισταίς), ψεύτες, επίορκους, και οτιδήποτε άλλο αντιβαίνει στην υγιαίνουσα διδασκαλία…»

(«…δικαίω νόμος ου κείται, ανόμοις δέ καί ανυποτάκτοις, ασεβέσι καί αμαρτωλοίς, ανοσίοις καί βεβήλοις…ανδραποδισταίς, ψεύσταις, επιόρκοις, καί εί τι έτερον τή υγιαινούση διδασκαλία αντίκειται».)

Κάποιοι παρερμηνεύουν άλλα χωρία ότι τάχα η Καινή Διαθήκη ευνοεί τη δουλεία. Δεν μπορεί να την ευνοεί όταν η πράξη υποδούλωσης ανθρώπων χαρακτηρίζεται άνομη, ανόσια και βέβηλη. Εκείνα τα χωρία λοιπόν της Κ.Δ. που τάχα ευνοούν τη δουλεία, το μόνο που δείχνουν, όπως λέει ο Αγουρίδης, είναι ότι ο Παύλος δεν ήθελε με κανέναν τρόπο να θεωρηθεί η πίστη στον Χριστό ως ένα απλό κοινωνικό κίνημα, που το μόνο που θα κατάφερνε θα ήταν να φέρει βία και επιφανειακές αλλαγές, όπου οι πρότεροι δούλοι, απλά θα γίνονταν κύριοι, και οι κύριοι θα γίνονταν δούλοι. Το ζητούμενο ήταν να εξαφανιστούν οι διακρίσεις μέσα από τις εν Χριστώ σχέσεις που θα αναπτύσσονταν και όχι να γίνουν για άλλη μία φορά οι μισοί κύριοι και οι άλλοι μισοί δούλοι και το αντίστροφο.

Ο απόστολος Παύλος θεωρεί αυτονόητο ότι όλοι οι άνθρωποι είναι ελεύθεροι! “Δεν υπάρχει Ιουδαίος και Έλληνας” (εθνικός) “ούτε δούλος και ελεύθερος ούτε αρσενικό και θηλυκό, όλοι είστε ένας εν Χριστώ Ιησού” (Γαλάτας 3, 28). Είναι ίσως ο πρώτος αρχαίος συγγραφέας που θεωρεί αυτονόητα ελεύθερους τους δούλους (ούτε στον Πλάτωνα ή τον Αριστοτέλη ή τους άλλους μεγάλους φιλοσόφους συμβαίνει αυτό). Στο νου του, οι δούλοι είναι απόλυτα ισότιμοι με τους ελεύθερους και με τους ίδιους τους κυρίους τους, και αυτό είναι που καθορίζει και τις μεταξύ τους σχέσεις. Μιλώντας ο Παύλος για την αγάπη, για τον άνθρωπο και τις ανθρώπινες σχέσεις, για τη θεία Μετάληψη, το θάνατο και την ανάσταση, τη χάρη του Θεού, την ελευθερία και την ειρήνη, δεν ξεχωρίζει ελεύθερους και δούλους. Ομοίως, δούλοι και ελεύθεροι, όπως και πλούσιοι και φτωχοί, συμμετείχαν ισότιμα στη θεία Μετάληψη, αλλά και στα κοινά δείπνα, τις γνωστές “αγάπες”.

Άλλωστε ο ίδιος ο Παύλος και οι συνεργάτες του, καθώς και όλοι οι απόστολοι, υπηρετούσαν τους άλλους, δεν εξουσίαζαν. Ενεργούσαν “εν υπομονή πολλή, εν θλίψεσιν, εν ανάγκαις, εν στενοχωρίαις, εν πληγαίς, εν φυλακαίς” κ.τ.λ., κι όμως θεωρούσαν τον εαυτό τους ελεύθερο απ’ όλα: “εν αγάπη ανυποκρίτω, εν λόγω αληθείας, εν δυνάμει Θεού, δια των όπλων της δικαιοσύνης των δεξιών και αριστερών, δια δόξης και ατιμίας, δια δυσφημίας και ευφημίας, ως πλάνοι και αληθείς… ως αποθνήσκοντες και ιδού, ζώμεν, ως παιδευόμενοι και μη θανατούμενοι, ως λυπούμενοι και πάντοτε χαίροντες, ως πτωχοί και πολλούς πλουτίζοντες, ως μηδέν έχοντες και πάντα κατέχοντες” (Β΄ Κορινθ. κεφ. 6).

Αυτός είναι και ο λόγος που ο Παύλος, όπως τον μέμφονται, δεν προτρέπει στους χριστιανούς δούλους να απαιτήσουν, η έστω να επιδιώξουν, την ελευθερία τους και δεν απαιτεί από τους χριστιανούς που έχουν δούλους να τους ελευθερώσουν. Τονίζει όμως: “οι δούλοι να αγαπάτε τους κυρίους σας και οι κύριοι τους δούλους, ξέροντας οι δούλοι ότι είστε πλέον ελεύθεροι (σας ελευθέρωσε ο Χριστός, δίνοντας το αίμα Του στο σταυρό) και οι κύριοι ότι έχετε κι εσείς Κύριο στον ουρανό. Είστε λοιπόν ίσοι μ’ εκείνους που θεωρείτε δούλους σας και πρέπει να τους συμπεριφέρεστε ανάλογα, γιατί αυτός ο Κύριος δεν κάνει διακρίσεις και δε μεροληπτεί” (βλ. Α΄ Κορινθ., 7, 17-24, Εφεσίους 6, 5-9). “Ο Χριστός μας ελευθέρωσε για να μείνουμε ελεύθεροι. Μείνετε λοιπόν ελεύθεροι και μην ξαναπέσετε στο ζυγό της δουλείας” γράφει. Ο Θεός κάλεσε τους ανθρώπους “επ’ ελευθερία”, αλλά η ελευθερία αυτή πραγματοποιείται όταν υπηρετούμε ο ένας τον άλλον δια της αγάπης (Γαλάτας, 5, 1, 13 και εξής). “Δέξου τον Ονήσιμο” (το δραπέτη δούλο) “όχι ως δούλο, αλλά ως αγαπητό αδελφό, σα να δεχόσουν εμένα”, γράφει ο Παύλος από τη φυλακή προς το χριστιανό Φιλήμονα (επιστολή προς Φιλήμονα. Ο άγιος Ονήσιμος, προστάτης άγιος των φυλακισμένων, παρέμεινε δούλος, αλλά αυτό δεν τον εμπόδισε να είναι ελεύθερος, δηλαδή άγιος.

“Αυτός που ονομάζεται δούλος απελευθερώθηκε από το Χριστό”, γράφει ο Παύλος, “και εκείνος που ονομάζεται ελεύθερος είναι δούλος του Χριστού. Εξαγοραστήκατε” (=με το αίμα του Χριστού, άρα απελευθερωθήκατε). Και προσθέτει τη φράση κλειδί: “μη γίνεστε δούλοι ανθρώπων” (Α΄ Κορινθ. 7, 22)!

Μερικοί θα θέλανε να σηκώσει σπαθί ο Παύλος και να φωνάξει “ελευθερία η θάνατος! Καθάρματα, αφήστε τους δούλους σας ήσυχους! Δούλοι, ξυπνάτε, για ν’ ανακτήσετε την ελευθερία σας! Ο Χριστός μαζί μας!”.

Αυτό θα ήταν ωραίος σοσιαλισμός ή γαλλικός Διαφωτισμός, αλλά, ως χριστιανικό κήρυγμα, έχει δύο προβλήματα. Πρώτον, συνεπάγεται σφαγή. Όχι μόνο βέβαιη σφαγή των δούλων από τις ανίκητες ρωμαϊκές λεγεώνες (πρβ. την περίπτωση του Σπάρτακου), αλλά και των ίδιων των ελεύθερων, πράγμα που, για τους χριστιανούς, σημαίνει απλά και μόνο σφαγή –γιατί κι ο κακός είναι αδελφός μας και θέλουμε τη σωτηρία του, όχι την τιμωρία του ή την εκδίκηση απ’ αυτόν.

Δεύτερον, τον πρώτο αιώνα οι χριστιανοί περίμεναν από μέρα σε μέρα τη δευτέρα παρουσία (“είναι ήδη ώρα να ξυπνήσουμε” λέει ο Παύλος, Ρωμ. 13, 11). Γιατί λοιπόν να βάψουν τα χέρια τους με αίμα, αφού πολύ σύντομα ο “παρών κόσμος”, ο κόσμος της αδικίας και της πτώσης, θα έσβηνε απ’ το χάρτη;

Είναι όμως ολοφάνερο, ότι χάρη σε αυτή τη χριστιανική διδασκαλία που περιγράφει ο Παύλος, οι χριστιανοί κατάργησαν ουσιαστικά τη δουλεία. Γράφει ο Λακτάντιος, απολογητής που έζησε το 260-330 σχετικά με την κατάργηση της δουλείας στους χριστιανούς:

«Στα μάτια του Θεού κανένας δεν είναι δούλος, κανένας δεν είναι κύριος. Επειδή όλοι έχουμε τον ίδιο Πατέρα, είμαστε όλοι εξίσου παιδιά Του. Κανείς δεν είναι φτωχός ενώπιον του Θεού εκτός αν του λείπει η δικαιοσύνη. Κανείς δεν είναι πλούσιος εκτός αν έχει αφθονία αρετών…Ο λόγος που ούτε οι Ρωμαίοι, ούτε οι Έλληνες μπορούν να κατέχουν δικαιοσύνη, είναι ότι έχουν αυτοί τόσες πολλές διακρίσεις σε τάξεις. Ο πλούσιος και ο φτωχός. Ο ισχυρός και ο ταπεινός. Η ανώτατη εξουσία των βασιλέων και ο κοινός άνθρωπος…Ωστόσο, κάποιος μπορεί να ρωτήσει «Δεν είναι αλήθεια ότι και μεταξύ των Χριστιανών μερικοί είναι φτωχοί και άλλοι είναι πλούσιοι; Μερικοί είναι κύριοι, και άλλοι είναι δούλοι; Δεν υπάρχει και εκεί κάποια διάκριση μεταξύ των ατόμων;»

Αλλά δεν υπάρχει ΚΑΜΙΑ! Στη πραγματικότητα, ο λόγος ο καθεαυτός που καλούμε ο ένας τον άλλον αδέλφια είναι ότι ΠΙΣΤΕΥΟΥΜΕ ΟΤΙ ΟΛΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΙΣΟΙ…Αν και οι φυσικές συνθήκες που ο Χριστιανός ζει μπορεί να διαφέρουν, ΕΜΕΙΣ ΔΕΝ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΚΑΝΕΝΑ ΠΡΟΣΩΠΟ ΩΣ ΔΟΥΛΟ. Αντίθετα, ΜΙΛΑΜΕ ΓΙΑ ΑΥΤΟΥΣ -ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΙΦΕΡΟΜΑΣΤΕ Σ’ ΑΥΤΟΥΣ- ΩΣ ΑΔΕΛΦΟΥΣ ΕΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙ ΚΑΙ ΣΑΝ ΣΥΝΔΟΥΛΟΥΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ».(ΘΕΣΜΟΙ-βιβλίο 5, κεφάλαια 15-16).

Η προχριστιανική κοινωνία θεμελιωνόταν πάνω στο έχειν, δηλαδή στην απόλυτη κατάφαση προς την ιδιοκτησία. Η περιουσία του ανθρώπου όριζε τον βαθμό ελευθερίας του. Και περιουσία, κτήματά του, ήταν όχι μόνον η γή, αλλά επίσης οι δούλοι, η γυναίκα του και τα παιδιά του.

Με αυτή την αντίληψη ήλθε σε ρήξη ο χριστιανισμός. Μη έχοντες όμως τη δυνατότητα να επιβάλλουν νόμους, οι πρώτοι χριστιανοί ανήγαγαν σε ηθική συμπεριφορά τις αρχές του δικαίου τις οποίες ακολουθούσε το πολίτευμα της Εκκλησίας: «Συγκοπιάτε αλλήλοις, συναθλείτε, συντρέχετε, συμπάσχετε, συγκοιμάσθε, συνεγείρεσθε ως θεού οικονόμοι και πάρεδροι και υπηρέται» — και αυτό το επαναλαμβανόμενο συνμαρτυρεί την έμφαση στην κοινότητα.

Η συμβουλή στον πιστό είναι να μην περιορίζεται στο να ακούει τον λόγο του Θεού αλλά να τον κάνει πράξη: «Γίνεσθε δε ποιηταί λόγου και μη μόνον ακροαταί».

Γι’ αυτό, όπως γράφει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος η πρακτική της απελευθέρωσης των δούλων ήταν πολύ εκτεταμένη: καταγγέλλοντας τη δουλεία και την κοινωνική αδικία της εποχής του (4ος-5ος αι.), ο άγιος τονίζει ότι οι πρώτοι χριστιανοί «ελευθέρωναν τους δούλους και τους εξίσωναν με τον εαυτό τους» (Ομιλία 11, στις Πράξεις των αποστόλων, κεφ. 4).

Στα επόμενα χρόνια αναφέρονται ρητά πολλές περιπτώσεις αγίων που απελευθέρωσαν τους δούλους τους (π.χ. ο άγιος Γεώργιος, ο Μέγας Βασίλειος, η αγία Μακρίνα κ.τ.λ.), ενώ πρέπει να το θεωρήσουμε αυτονόητο και για πολλούς άλλους, ιδίως εκείνους που απαρνήθηκαν τον πλούτο η την κοινωνική τους θέση και έγιναν μοναχοί.
Ο Μέγας Βασίλειος («Ηθικά ή Όροι«, PG 31,808B κ.ε.) αναφέρει ότι απαγορεύεται η υποδούλωση και εμπορία ανθρώπων, στηριζόμενος στο Α΄ Τιμ. 1:9-11:

«Όσα κατά συνάφειαν απαγορεύονται […] ανδραποδισταίς […] και ει τι έτερον την υγιαίνουση διδασκαλία αντίκειται.«

Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος γράφει:

“Αν λοιπόν ο Παύλος δε ντρέπεται να ονομάζει τέκνο και σπλάχνο του και αδελφό και αγαπητό (το δραπέτη δούλο Ονήσιμο), εμείς πώς μπορούμε να ντραπούμε; Και τι λέω “ο Παύλος”; Ο Κύριος του Παύλου δε ντρέπεται να ονομάζει αδελφούς του τους δικούς μας δούλους, κι εμείς ντρεπόμαστε;
Κοίτα πώς μας τιμάει: ονομάζει τους δούλους μας αδελφούς του, φίλους και συγκληρονόμους. […] Πρόσεχε λοιπόν: ό,τι κι αν κάνεις, το κάνεις στο σύν-δουλό σου [δηλ. που είστε κι οι δύο δούλοι του ίδιου Κυρίου, του Χριστού].”(Υπόμνημα στην επιστολή προς Φιλήμονα [του Παύλου], Ομιλία Γ΄, P.G. 62, 711)

Αυτή η ιδέα ότι είμαστε δούλοι του Χριστού οφείλεται στο ότι ο Χριστός “μας εξαγόρασε” από τη δουλεία στο διάβολο και στο θάνατο δίνοντας το αίμα του. Κι επειδή δε μπορεί κάποιος να είναι δούλος σε δύο Κυρίους, άρα δεν είμαστε και δούλοι ανθρώπων, άσχετα αν ζούμε σε καθεστώς δουλείας.

Ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος (329-390 μ.Χ.) χαρακτηρίζει τη διάκριση αφέντη και δούλου “φαύλη τομή”, με το ακαταμάχητο θεολογικό επιχείρημα ότι ο Ίδιος Θεός δημιούργησε ελεύθερους και δούλους, άντρες και γυναίκες, και οι δυο είναι εικόνες του Θεού, ο Χριστός σταυρώθηκε και για τους δυο, ο θάνατος είναι ίδιος για όλους, η σωτηρία, η αγιότητα, η ανάσταση των νεκρών θα είναι ίδια για όλους. Οι διακρίσεις των ανθρώπων είναι γι’ αυτόν “αρρωστήματα” και “επινοήματα κακίας”, η οποία “επεισήλθε στο γένος των ανθρώπων” σε μεταγενέστερες εποχές, ενώ η αρχική και αυθεντική δομή της ανθρωπότητας χαρακτηριζόταν από ισοτιμία και ελευθερία (βλ. ομιλία 14, ηθικό έπος 34 κ.λ.π.).

Επίσης  («Έπη εις εαυτόν, Ποίημα Α΄«, PG 37,976Α κ.ε.) αναφέρει:

«…φίλοι θεράποντες, εμόν γένος, ους ρα τυραννίς έσχισεν αρχαίη, και ούνομα θήκατο δισσόν ευγενέας δμώας τε, μιής χθονός εκγεγαώτας, ή χθονός, ήε θεοίο. Νόμος δ’ επέσπετ’ αλιτρός».

που σημαίνει:

«…οι δούλοι, γεννιά δική μου, που η τυραννία τους χώρισε η αρχαία και τους εδωσε διπλό όνομα, ευγενείς και δούλους, ενώ έχουν προέλθει από ένα υλικό, είτε χώμα είτε θεό. Ακολούθησε κατόπιν ο ανόσιος νόμος».

Και ο σπουδαίος Πατέρας-Διδάσκαλος, Γρηγόριος Νύσσης (στο: «Εξήγησις ακριβής εις τον Εκκλησιαστήν«, ομιλία Δ’, PG 44,664 κ.ε.) από τον 4ο αιώνα αναπτύσσει τις ιδέες του Ευαγγελίου, έτσι όπως κάποιοι προσπάθησαν να τις αντιγράψουν μετά από δέκα-δώδεκα και βάλε αιώνες:

«Εκτησάμην γάρ, φησί, δούλους και παιδίσκας…Οράς τόν όγκον τής αλαζονείας; Θεώ άντικρυς η τοιαύτη φωνή αντεπαίρεται […] ως ανδρών τε άμα καί γυναικών εαυτόν  κύριον οίεσθαι, τί άλλο καί ουχί διαβαίνει τή υπερηφανία τήν φύσιν» (PG 44,664C) […] «Δουλεία καταδικάζεις τόν άνθρωπον, ού ελευθέρα η φύσις καί αυτεξούσιος, καί αντινομοθετείς τώ θεώ, ανατρέπων αυτού τόν επί τή  φύσει νόμον. τόν γάρ επί τούτω γενόμενον, εφ’ ώτε κύριον  είναι τής γής καί εις αρχήν τεταγμένον παρά τού πλάσαντος, τούτον υπάγεις τώ τής δουλείας ζυγώ, ώσπερ αντιβαίνων τε καί μαχόμενος τώ θείω προστάγματι.» (PG 44,664D) […] «Εκτησάμην γάρ δούλους καί παιδίσκας. ποίας, ειπέ μοι, τιμής; τί εύρες εν τοίς ούσι τής φύσεως ταύτης αντάξιον; (PG 44,665A) […] «εκ τών  αυτών σοι η γένεσις, ομοιότροπος η ζωή, κατά τό ίσον  επικρατεί τά τε τής ψυχής καί τά τού σώματος πάθη […] οδύναι καί ευθυμίαι, ευφροσύναι καί αδημονίαι, λύπαι καί  ηδοναί, θυμοί καί φόβοι, νόσοι καί θάνατοι. μή τις εν τούτοις διαφορά πρός τόν δούλον τώ κυριεύοντι; ου τόν αυτόν έλκουσιν αέρα διά τού άσθματος; ουχ ωσαύτως ορώσι τόν  ήλιον; […] ου μία κόνις οι δύο μετά τόν θάνατον;…ο ούν εν πάσι τό ίσον έχων εν τίνι τό πλέον έχεις, ειπέ, ώστε άνθρωπον όντα δεσπότην ανθρώπου σεαυτόν οίεσθαι;» (PG 44,665D-668A)«.

Μετάφραση:

«Απόκτησα δούλους και υπηρέτριες…Βλέπεις το μέγεθος της αλαζονείας; Ο λόγος αυτός αποτελεί ανταρσία κατά του θεού…αφού νομίζει τον εαυτό του κύριο ανδρών και γυναικών, αν μη τι άλλο, ξεπερνά σε υπερηφάνεια την ανθρώπινη φύση […] Καταδικάζεις σε δουλειά τον άνθρωπο, που η φύση του είναι ελεύθερη και αυτεξούσια και ορθώνεις δικό σου νόμο απέναντι στο νόμο του Θεού ανατρέποντας το νόμο του που διέπει τη ζωή των ανθρώπων. Αυτόν που πλάστηκε γι αυτό ακριβώς, για να είναι κύριος της γης και που ορίστηκε από τον Πλάστη του να άρχει, αυτόν τον υποτάσσεις στο ζυγό της δουλείας που αντιβαίνει και αντιμάχεται τη θεία διαταγή.» […] «Απόκτησα δούλους και υπηρέτριες…Με ποια τιμή, πες μας. Τι βρήκες αντάξιο τους στη φύση; […] Κάποιοι γέννησαν εκείνους κι εσένα, κοινή η ζωή σας, ισχύουν εξίσου τα πάθη ψυχής και του σώματος, οδύνη και ευθυμία, χαρά κι αδημονία, λύπη και ηδονή, θυμός και φόβος, νόσος και θάνατος. Διαφέρει καθόλου σ’ αυτά ο κύριος από το δούλο; Δεν ανασαίνουν τον ίδιο αέρα; Δεν βλέπουν όμοια τον ήλιο;…Ίδια σκόνη δε θα γίνουν και οι δύο μετά το θάνατο;…Αφού σε όλα είσαι ίσος με τους άλλους, πες μου που πλέονεκτείς ώστε ενώ είσαι άνθρωπος να θεωρείς τον εαυτό σου κύριο ανθρώπου;»

Στον Χριστιανισμό όχι μόνο οι σχέσεις αφέντη-δούλου αλλά και οι σχέσεις ανδρός και γυναικός όπως επίσης γονέως και παιδιού τίθενται σε όλως νέα βάση: ο σύζυγος και πατέρας δεν είναι πιά αφέντης, αλλά η εικών του Θεού μέσα στην οικογένεια, και οι πράξεις του πρέπει να φανερώνουν την αγάπη του Θεού. Η γυναίκα γίνεται πλέον ομότιμος του άνδρα: «Αρετής δεκτικόν το θήλυ ομοτίμως τω άρρενι παρά του κτίσαντος γέγονε». Οι νόμοι, βεβαίως, ήσαν ενάντιοι σε αυτήν την αντίληψη, αλλά ο Γρηγόριος ο Θεολόγος λέει χωρίς να μασά τα λόγια του: «Ου δέχομαι ταύτην την νομοθεσίαν, ουκ επαινώ την συνήθειαν. Άνδρες ήσαν οι νομοθετούντες, διά τούτο κατά γυναικών η νομοθεσία».

Όταν η πολιτεία, η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, ανεγνώρισε τον Χριστιανισμό, οι χριστιανοί άρχισαν αμέσως τις πιέσεις ζητώντας την εφαρμογή της κοινωνικής διδασκαλίας του Χριστιανισμού.

Οι πιέσεις της Εκκλησίας είχαν άμεσο αποτέλεσμα.

• Ο Κωνσταντίνος χαρακτήρισε ανθρωποκτονία το να σκοτώσεις δούλο, και μάλιστα επέτρεψε την απελευθέρωση των δούλων – ένα αίτημα των χριστιανών που δεν μπορούσε να ικανοποιηθεί από την ρωμαϊκή νομοθεσία.
• Λίγο αργότερα, ο Ιουστινιανός έδωσε στους απελεύθερους πλήρη δικαιώματα πολίτη.
• Επειδή σύμφωνα με τον ρωμαϊκό νόμο οι δούλοι μπορούσαν να αποκτούν την ελευθερία τους μόνο στις στήλες των βασιλέων, η Σύνοδος της Καρθαγένης έστειλε πρεσβευτές στον βασιλιά παρακαλώντας να δοθεί επίσημη άδεια και στις εκκλησίες να απελευθερώνουν δούλους, χωρίς να χρειάζεται αυτοί να πάνε στις στήλες, και το αίτημα έγινε δεκτό.
• Ο Θεοδόσιος δέχθηκε την πρόταση της Εκκλησίας και κατάργησε το δικαίωμα ζωής και θανάτου που είχε ο πατέρας στα παιδιά του, χαρακτηρίζοντας την παιδοκτονία ως ειδεχθές έγκλημα.
• Απαγορεύτηκε επίσης να πωλεί ο πατέρας τα παιδιά του, και επί Ιουστινιανού απελευθερώθηκε κάθε παιδί που είχε πουληθεί από τον πατέρα του.
• Η γυναίκα, εξ άλλου, έπαυσε να θεωρείται ιδιοκτησία του συζύγου. Με την σθεναρή πίεση της Εκκλησίας και πάλι, ο Θεοδόσιος ανεγνώρισε το δικαίωμα στη γυναίκα να ελέγχει την περιουσία της, όπως και το δικαίωμά της να κηδεμονεύει τα παιδιά της.

Αυτά τα λίγα προς αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας.

Βέβαια η ελευθερία για τους χριστιανούς έχει ένα πολύ ευρύτερο πλαίσιο από το να μην είναι κανείς δούλος. Ελευθερία για τον Παύλο, είναι η ελευθερία από την αμαρτία και τη συνέπειά της, το θάνατο, πνευματικό και σωματικό. Είναι η ηθική ωριμότητα να επιλέγεις το καλό, δηλαδή να μην υποδουλώνεσαι στα πάθη και τις μικρότητές σου (τις εξαρτήσεις σου, σωματικές, ψυχικές και ηθικές) αλλά να αναγνωρίζεις την αξία του αδελφού σου, δηλαδή κάθε συνανθρώπου σου, και να μπορείς ακόμα και να παραιτείσαι από τα δικαιώματά σου για χάρη του (“κανείς ας μη ζητάει το δικό του, αλλά ο καθένας του άλλου”, Α΄ Κορ. 10, 24, “όλα μου επιτρέπονται, αλλά τίποτα δε θα με εξουσιάσει”, Α΄ Κορ. 6, 12 –θυμάστε και τις προτροπές του για τα ειδωλόθυτα). Δουλεία για τον Παύλο είναι να παραμένεις κακός, μικρόψυχος, ανώριμος ηθικά και πνευματικά, με δυο λόγια μακριά απ’ το Θεό, ενώ ελευθερία είναι να πλησιάζεις το Θεό μέσω της αγάπης και της υπέρβασης του συμφέροντός σου (βλ. Ρωμαίους 6, 16-23, Γαλάτας 4, 1-7 κ.α.).

Δουλεία θεωρεί ο Παύλος και τους νόμους, ακόμα και τους θρησκευτικούς (βλ. τη θεολογία περί νόμου στην προς Ρωμαίους, Γαλάτας κ.α.), ενώ ελευθερία το να επιλέγεις υπεύθυνα και ώριμα την καλοσύνη, χωρίς να χρειάζεσαι εντολές και απαγορεύσεις. Αυτή την ελευθερία, γράφει, την έχουν κατορθώσει και “τα έθνη” (οι μη χριστιανοί), όταν, χωρίς να ξέρουν το θέλημα του Θεού, εφαρμόζουν την αγάπη από μόνοι τους, λόγω του πανανθρώπινου νόμου της συνείδησης που έχει εγκαταστήσει ο Θεός μέσα τους από καταβολής κόσμου (Ρωμ. 2, 13-15). Έτσι ο Παύλος θεμελιώνει και την ισοτιμία των ανθρώπων ανεξάρτητα από τη θρησκεία, στην οποία ανήκουν.

Το ότι η ιδέα του Παύλου (που είναι μέρος της διδασκαλίας της πρώτης Εκκλησίας) για την πνευματική έννοια της ελευθερίας δεν ήταν κούφια λόγια, φαίνεται από το πλήθος των δούλων που αγίασαν, τόσο στους πρώτους αιώνες, όσο και στους νεώτερους. Οι άγιοι Παυλίνος της Καμπανίας, Σεραπίων ο Σινδόνιος και Πέτρος ο Τελώνης έγιναν δούλοι με τη θέλησή τους, για να βοηθήσουν κάποιους συνανθρώπους τους. Ο άγιος Αγάπιος ο Βατοπεδινός επέστρεψε στον αφέντη του, από τον οποίο είχε απελευθερωθεί θαυματουργικά, δούλος ήταν και ο άγιος Ιωάννης ο Ρώσος, ενώ ο άγιος Μωυσής ο Ούγγρος (1043) προτίμησε μακροχρόνια βασανιστήρια από το να ενδώσει στις ερωτικές προθέσεις της κυρίας του. Οι άγιοι Πρωτάς και Υάκινθος, ευνούχοι της αγίας Ευγενίας, μαρτύρησαν στη Ρώμη και τιμώνται στις 11 Σεπτεμβρίου, η αγία Δούλη (αγνώστου ονόματος), μάρτυρας στη Νικομήδεια, τιμάται στις 25 Φεβρουαρίου κ.π.α.

Σχετικά με μια παρανόηση στο Α΄ Κορ. 7:21 που πολλοί ερμηνεύουν ως παραίνεση του Παύλου να μην ελευθερώνονται οι δούλοι ακόμα και όταν τους δίνεται η δυνατότητα, μπορείτε να διαβάσετε το έργο του  Παναγιώτη Ι. Μπούμη, ‘Η απελευθέρωσις των δούλων. Συμβολή των ιερών κανόνων εις την ερμηνεία του χωρίου Α΄ Κορ. 7,21, ΕΕΘΣΑ, τόμ. ΚΔ΄, ΑΘήνα 1979-80, σελ. 695-708 με ένα κλικ εδώ.

Επίσης, για περαιτέρω ανάγνωση υπάρχει το βιβλίο:
Νικολαΐδης Β. Απόστολος, ‘Προβληματισμοί Χριστιανικού Ήθους’, Γρηγόρης, Αθήνα 2002

Σε αρκετά σημεία το βιβλίο ασχολείται με τη ελευθερία, την εξουσία, το αν υπάρχει δυνατότητα ανατροπής της κ.λπ.

Όσο για τη δουλεία αναφορικά με το Ισλάμ μπορείτε να ενημερωθείτε στα άρθρα μας:

Ο Μουχάμμαντ ήθελε την κατάργηση της δουλείας;

Ο Μουχάμμαντ απέτρεπε τους βιασμούς κρατουμένων γυναικών;

Ισλάμ και δουλεία

Περισσότερα για το Ισλάμ, τη δουλεία και τις παλλακίδες

Ισλάμ, δουλεία και επίδοξοι αναμορφωτές

Ένα πολύ περιεκτικό έργο για τους στρατιώτες δούλους στο Ισλάμ (στα αγγλικά) μπορείτε να βρείτε εδώ http://www.danielpipes.org/books/Slave-Soldiers-and-Islam.pdf αλλά και εδώ.

Ως πηγές του άρθρου χρησιμοποιήσαμε και τις δημοσιεύσεις:

https://greekmurtadeen.wordpress.com/2010/02/26/quran-pederasty2/#comment-1402 (που βασίζεται στο http://www.oodegr.com/oode/grafi/kd/pavlos_douleia_1.htm.)

https://greekmurtadeen.wordpress.com/2010/02/26/quran-pederasty2/#comment-1403

http://orthodox-world.pblogs.gr/2009/01/agia-grafh-kai-doyleia-h-alhtheia-gia-thn-stash-toy-hristianismo.html

http://www.expaganus.com/xristian-douleia.htm

Γιατί οι μουσουλμάνοι πιστεύουν ότι το κείμενο της Βίβλου έχει παραχαραχθεί;

Γιατί οι μουσουλμάνοι πιστεύουν ότι το κείμενο της Βίβλου έχει παραχαραχθεί;

1. Το Κοράνιο δηλώνει η Αγία Γραφή είναι μια πραγματική αποκάλυψη του Θεού και απαιτεί πίστη στη Βίβλο.

Βλ. τις σούρα 2:40-42,126,136,285· 3:3,71,93· 4:47,136· 5:47-51, 69,71-72; 6:91· 10:37,94· 21:7· 29:45,46· 35:31· 46:11.
α. Όλα αυτά τα παραπάνω κείμενα προϋποθέτουν ότι η αληθινή αποκάλυψη του Θεού ήταν διαθέσιμη στους ανθρώπους της εποχής του Μουχάμμαντ. Σούρα 3:71,93· 10:94· 21:71.

β. Ένας αληθινός μουσουλμάνος είναι υποχρεωμένος να πιστεύει σε όλες τις αποκαλύψεις του Θεού. Σούρα 2:136· 4:136· 29:46.

γ. Το Κοράνι δεν κάνει διάκριση μεταξύ των αποκαλύψεων του Θεού. Σούρα 2:136

2. Το Κοράνιο ισχυρίζεται ότι κανείς δεν μπορεί να αλλάξει το Λόγο του Θεού. Σούρα 6:34· 10:34.

ΑΛΛΑ,

3. Η Βίβλος και το Κοράνι δεν συμφωνούν.

Η Βίβλος και το Κοράνι διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό σε θεμελιώδεις αρχές πίστης και πρακτικής.

ΑΛΛΑ,

4. Εφόσον η Αγία Γραφή υπήρχε πριν από το Κοράνιο, το βάρος της απόδειξης ότι η Βίβλος είναι ανακριβής και ότι το Κοράνιο είναι ορθό πέφτει στους μουσουλμάνους.

α. Η Αγία Γραφή ολοκληρώθηκε 500 χρόνια πριν αποκαλυφθεί το Κοράνι στον Μουχάμμαντ. Αν κάποιος έγραφε σήμερα ένα βιβλίο που έρχεται σε αντίθεση με ένα ιστορικό βιβλίο που έχει συνταχθεί το 1497 και περιγράφει ένα γεγονός που έλαβε χώρα την εποχή εκείνη, το πρόσωπο που έγραψε το δεύτερο βιβλίο θα πρέπει να είναι σε θέση να αποδείξει ότι το παλαιότερο βιβλίο ήταν εσφαλμένο, και επιπλέον να αποδείξει ότι τα περιστατικά που αυτό περιγράφει είναι αληθινά.

β. Το έγγραφο που έχει συνταχθεί κατά το χρόνο του γεγονότος δεν οφείλει να αποδείξει την αξιοπιστία του σε σχέση με τα μεταγενέστερα. Αυτό δεν είναι ούτε λογικό, ούτε σύμφωνο με τις αρχές της επιστήμης της Ιστορίας.

γ. Το να αποδείξουμε ότι το παλαιότερο έγγραφο δεν ήταν ακριβές απλώς αποδεικνύει ότι το παλαιότερο έγγραφο δεν είναι ακριβές. Όμως, δεν σημαίνει εξ ορισμού ότι το νεότερο έγγραφο λέει αλήθεια. Αυτό εξακολουθεί να χρειάζεται να αποδείξει ότι αυτά που περιγράφει είναι αλήθεια.

ΓΙΑΤΙ οι Μουσουλμάνοι λένε ότι η Βίβλος είναι παραχαραγμένη;

5. Το 1064, ΠΡΩΤΟΣ ο Ibn-Khazem καταλόγισε στη Βίβλο παραχάραξη και παραποίηση. Η κατηγορία αυτή διατυπώθηκε για να υπερασπιστεί το Ισλάμ έναντι του Χριστιανισμού, διότι ο Ibn-Khazem είχε συναντήσει διαφορές και αντιφάσεις μεταξύ της Βίβλου και του Κορανίου.

Επειδή πίστευε ότι το Κοράνι ήταν αλήθεια, κατά συνέπεια η Αγία Γραφή έπρεπε να είναι ψευδής.

Είπε:

«Δεδομένου ότι το Κοράνι πρέπει να είναι αλήθεια, πρέπει να είναι ψευδή τα επίμαχα ευαγγελικά κείμενα. Αλλά ο Μουχάμμαντ μας λέει να σεβόμαστε το ευαγγέλιο. Ως εκ τούτου, το παρόν κείμενο πρέπει να έχει παραποιηθεί από τους Χριστιανούς μετά την εποχή του Μουχάμμαντ».

Το επιχείρημά του δεν στηρίζεται σε κανένα στοιχείο ή ιστορικά γεγονότα αλλά μόνο στην προσωπική πίστη του, τη συλλογιστική του και την επιθυμία να προστατεύσει το Κοράνιο. Αυτό τον οδήγησε να διδάξει ότι: «Οι Χριστιανοί έχασαν το αποκεκαλυμμένο Ευαγγέλιο, εκτός από κάποια ίχνη που ο Θεός άφησε ανέπαφα ως επιχείρημα εναντίον τους.»

ΑΛΛΑ,

6. Πολλοί μεγάλοι ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ διδάσκαλοι ΔΕΝ πιστεύουν ότι η Βίβλος έχει παραχαραχθεί και ΔΕΧΟΝΤΑΙ τη γνησιότητα των τωρινών κειμένων της Καινής Διαθήκης (των τωρινών, επειδή αυτά που έχουμε τώρα είναι τα ίδια που υπήρχαν στην εποχή τους).

α. Ο Ali al-Tabari (πέθανε το 855) δεχόταν τα ευαγγελικά κείμενα.

β. O Amr al-Ghakhiz (πέθανε το 869)  δεχόταν τα ευαγγελικά κείμενα.

γ. O BUKHARI (810-870)  δεχόταν τα ευαγγελικά κείμενα.

(Συγκέντρωσε μερικές από τις πρώτες παραδόσεις του Ισλάμ και παρέθεσε το ίδιο το Κοράνι για να στηρίξει την πίστη του στο κείμενο της Βίβλου – Σούρα 3:72,78)

δ. O Al-Mas’udi (πέθανε το 956)   δεχόταν τα ευαγγελικά κείμενα.

ε. O Abu Ali Husain Bin Sina (πέθανε το 1037) δεχόταν τα ευαγγελικά κείμενα.

στ. O AL-GHAZZALI (πέθανε το 1111)   δεχόταν τα ευαγγελικά κείμενα.

(Ίσως ο μεγαλύτερος μουσουλμάνος μελετητής που έζησε μετά τον Ibn-Khazem αλλά δεν δέχθηκε τη διδασκαλία του.)

ζ. O Ibn-Khaldun (πέθανε το 1406)   δεχόταν τα ευαγγελικά κείμενα.

(έζησε μετά τον Ibn-Khazem αλλά δεν δέχθηκε τις διδασκαλίες του, παρά πίστευε τους προγενέστερους λογίους του Ισλάμ.)

η. O Sir Sayyid Ahmad Khan, ιδρυτής του Κολλεγίου Aligarh είπε:

«Κατά τη γνώμη υμών των Μωαμεθανών δεν έχει αποδειχθεί ότι ασκήθηκε παραχάραξη (tahrif-i-lafzi).»

θ. O Fakhruddin Razi λέει για λογαριασμό του Ibn Αμπάς, ανιψιού του Μουχάμμαντ: «Οι Εβραίοι και οι πρώτοι Χριστιανοί είχαν ενοχοποιηθεί για αλλοίωση του κειμένου της Taurat και του Injil. Όμως κατά τη γνώμη επιφανών διδασκάλων και των θεολόγων δεν ήταν εφικτό να αλλοιωθεί το κείμενο, διότι οι Γραφές αυτές γενικά ήταν γνωστές και είχαν κυκλοφορήσει ευρέως, αφού μεταφέρονται από γενιά σε γενιά».

Έτσι,

ΓΙΑΤΙ πιστεύετε ότι το κείμενο της Αγίας Γραφής έχει παραποιηθεί;

Γιατί πιστεύετε τον Ibn-Khazem περισσότερο από τη μαρτυρία του Κορανίου, το λόγο του Μουχάμμαντ, και αυτούς τους 10 μεγάλους μουσουλμάνους μελετητές που όλοι πίστευαν ότι τα κείμενα της Βίβλου να είναι γνήσια;

Πηγές:

Christians Answer Muslims, Gerhard Nehls, 1992

Can We Trust the Bible?, J Wijngaard

Κοράνιο, A. Yusuf Ali

Kitab al-Asnam, Ibn al-Kalbi, 1952

Sahih al Bukhari, 6η έκδοση. 1986

The Islamic Christian Controversy, LCA 1996

Το αρχικό κείμενο είναι μετάφραση της σελίδας http://www.answering-islam.org/Bible/jrwhy.html

Για περισσότερα δείτε: http://en.wikipedia.org/wiki/Tahrif

Για τη ζωή του Ibn-Khazem: http://www.muslimheritage.com/topics/default.cfm?ArticleID=476

ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΤΗΣ ΣΤΑΥΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

Το παρακάτω κείμενο  το έβαλε ως σχόλιο αναγνώστης μας εδώ λέγοντας ότι έχει δημοσιευθεί σε φόρουμ μουσουλμάνων.  Δεν γνωρίζουμε πολλά για τη σιινδόνη του Τορίνο, αλλά γνωρίζουμε ότι ο Χριστός έχει αναστηθεί και είναι μαζί μας στην αιωνιότητα είτε η σινδόνη είναι γνήσια είτε όχι.  Δημοσιεύουμε το σχόλιο ως αυτοτελές άρθρο με την ευχή κάθε μουσουλμάνοςνα γνωρίσει τον Κύριο Ιησού Χριστό, το αληθινό Φως.

ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΤΗΣ ΣΤΑΥΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

Σε αυτή την ταπεινή παρέμβασή μου, συγχωρέστε με, θα επιχειρήσω να σας παράσχω, πρώτα ο Θεός, ελάχιστα τεκμήρια για το κορυφαίο γεγονός της ανθρώπινης ιστορίας, τη σταύρωση και την ανάσταση του Θεανθρώπου Ιησού. ΔΕΝ ελπίζω ότι θα «σας πείσω», αν και κανείς δεν ξέρει πώς θα βλαστήσει στον καθένα ο σπόρος του Θεού, όμως σας δίνω κάποιες πληροφορίες, ώστε ο καθένας που αγωνιά πραγματικά για την Αλήθεια και για τη δική του σωτηρία, να μπορεί να ΕΡΕΥΝΗΣΕΙ Ο ΙΔΙΟΣ και να καταλήξει σε ΔΙΚΑ ΤΟΥ συμπεράσματα, πέρα από κάθε θρησκευτική ή άλλη προπαγάνδα.

Α. Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΥΙΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΥ [απόσπασμα από εκτενέστερο άρθρο μου]

Πώς γίνεται ο Υιός του Θεού και, κατά τους χριστιανούς, Θεός, να θανατώνεται από τους ανθρώπους;
Σύμφωνα με το Κοράνι, ο Ιησούς δε σταυρώθηκε, αλλά «φάνηκε να σταυρώνεται», ενώ στην πραγματικότητα ο Θεός Τον διέσωσε και Τον ανέβασε κρυφά στους ουρανούς (σούρα 4, 157-158). Ο Ιησούς, κατά το Ισλάμ, δε μπορεί να σταυρώθηκε, γιατί ένας εκλεκτός του Θεού είναι παράλογο και αδύνατο να εγκαταλειφθεί απ’ Αυτόν στα χέρια των εχθρών του και να υποβληθεί σε βασανιστικό θάνατο.

Ι

Η ιδέα αυτή όμως είναι αντίθετη με την ίδια την Αγία Γραφή, αλλά και με την ιστορία των πιστών στο Θεό, που συχνά βασανίζονταν και θανατώνονταν, παρά την πίστη τους. Ξεκινώντας από τον αθώο Άβελ, γιο του Αδάμ, προχωρούμε στο λαό του Θεού (τον παλαιό Ισραήλ), που υποδουλώθηκε τόσα χρόνια στους Αιγύπτιους (και ασφαλώς πολλοί αθώοι πέθαναν πριν την εμφάνιση του Μωυσή –ανάμεσά τους και αμέτρητα νεογέννητα αγόρια, που θανατώθηκαν την εποχή που γεννήθηκε ο Μωυσής) και περνάμε στους ίδιους τους προφήτες, οι οποίοι κατά κανόνα καταδιώχθηκαν και πολλοί θανατώθηκαν βασανιστικά: ο Ιερεμίας λιθοβολήθηκε, ο Ιεζεκιήλ σύρθηκε δεμένος στην ουρά ενός αλόγου, ο Ζαχαρίας σφάχτηκε «ανάμεσα στο ναό και το θυσιαστήριο» (Ματθ. 23, 35) και άλλοι αλλιώς, σε βαθμό που ο Ιησούς να χαρακτηρίζει την Ιερουσαλήμ πόλη «που σκοτώνει τους προφήτες και λιθοβολεί τους απεσταλμένους προς αυτήν» (Ματθ. 23, 37)! Αλλά και για τους δικούς Του απεσταλμένους ο Ιησούς προφητεύει ότι θα μαστιγωθούν και θα σταυρωθούν ή θα θανατωθούν με διάφορους τρόπους (Ματθ. 23, 34), πράγμα που τονίζει ιδιαίτερα στους μαθητές Του (π.χ. Ματθ. 10, 16-31, κ.α.). Στην επί του όρους ομιλία Του (Ματθ. 5, 10-12) χαρακτηρίζει «μακάριους» (ευτυχισμένους) εκείνους που θα καταδιωχθούν «όπως οι προφήτες» εξ αιτίας της πίστης τους σ’ Αυτόν.
Έτσι προειδοποιούνται οι χριστιανοί κάθε εποχής ότι τους περιμένουν σκληροί διωγμοί, ενώ αναιρείται και η εσφαλμένη υπόθεση ότι οι χριστιανοί διώκονται επειδή είναι αμαρτωλοί, καθώς και ότι οι μουσουλμάνοι νίκησαν τους χριστιανούς επειδή τους ευλόγησε ο Θεός, του Οποίου κατέχουν την αληθινή πίστη (σούρα 5, 18, απευθυνόμενο στους χριστιανούς: «Γιατί τότε σας παιδεύει για τις αμαρτίες σας;»). Αντίθετα: οι πιστοί του αληθινού Θεού βασανίζονται σ’ αυτή τη ζωή, τις περισσότερες φορές δεν υπερισχύουν, φαίνονται αδύναμοι, θύματα των εχθρών τους, που είναι και εχθροί του Θεού. Όμως μέσα σ’ αυτή την αδυναμία, αν κρατήσουν την πίστη και την αγάπη (αν «αντέξουν ώς το τέλος», όπως λέει ο Ιησούς, Ματθ. 24, 13), κερδίζουν την αγιότητα. Όταν ο απόστολος Παύλος ζήτησε από τον Ιησού να τον θεραπεύσει από τον κακό άγγελο που τον βασάνιζε, Εκείνος του απάντησε ότι η δύναμή Του (του Ίδιου του Ιησού, που εδώ εμφανίζεται καθαρά ως Θεός) τελειοποιείται μέσα στην αδυναμία ή την ασθένεια (Β΄ Κορ. 12, 8-9).
Έχοντας λοιπόν έναν τέτοιο Σωτήρα, το πιο φυσικό είναι να πέσει και ο ίδιος θύμα των εχθρών του, να βασανιστεί έως θανάτου και έτσι να νικήσει τους εχθρούς του και τον ίδιο το θάνατο. Ο Χριστός ΔΕ ΣΤΑΥΡΩΝΕΤΑΙ ΕΠΕΙΔΗ ΝΙΚΗΘΗΚΕ. Σταυρώνεται, γιατί αρνείται να διαφύγει ή να αμυνθεί (Ματθ. 26, 51-54). Με τη σταύρωσή Του όμως κατορθώνει το ακατόρθωτο: επανέρχεται στη ζωή και ανοίγει την πόρτα της ανάστασης για όλους τους ανθρώπους. Ο Ίδιος προλέγει ότι στο τέλος της ιστορίας όλοι οι άνθρωποι θα αναστηθούν. Αυτή η ανάσταση οφείλεται στο ότι Εκείνος (ο νέος Αδάμ, ο πνευματικός μας πρόγονος) αναστήθηκε. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο ήρθε στον κόσμο: όχι μόνο να μας φέρει το θέλημα του Θεού (όπως οι προφήτες) αλλά να σώσει τον κόσμο, ως Θεός. Και τον σώζει με τη σταύρωση και την ανάστασή Του.
Εννοείται ότι πεθαίνει ως άνθρωπος, όχι ως Θεός. Επειδή όμως είναι ο Ίδιος και Θεός και άνθρωπος, μπορούμε να πούμε ότι πεθαίνει ως Θεάνθρωπος.
Συνεπώς, καμιά παραδοξότητα δεν υπάρχει στο ότι ο Μεσσίας σταυρώθηκε.

ΙΙ. ΠΡΟΦΗΤΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΑΥΡΩΣΗ

Την ίδια ιδέα με τους μουσουλμάνους αδελφούς μας είχαν και οι Εβραίοι της εποχής του Χριστού (πράγμα που φανερώνει ότι οι μουσουλμάνοι έχουν παραμείνει στο προκαταρκτικό στάδιο της αποκάλυψης του Θεού, στην Παλαιά Διαθήκη, αρνούμενοι να προχωρήσουν στην Καινή Διαθήκη): όταν ο Ιησούς, μετά την ανάστασή Του, συνάντησε δύο μαθητές Του έξω από τα Ιεροσόλυμα –και τους εμφανίστηκε με άλλη μορφή, για να Τον αναγνωρίσουν στην κατάλληλη στιγμή– εκείνοι Του είπαν πως είναι θλιμμένοι γιατί σταυρώθηκε ο Ιησούς. Τότε ο Ιησούς τους χαρακτήρισε «ανόητους και βραδυκίνητους στην πίστη προς τα λόγια των προφητών» και ΤΟΥΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕ ΤΙΣ ΠΡΟΦΗΤΕΙΕΣ που έλεγαν ότι ο Χριστός θα βασανιστεί και θα πεθάνει, αρχίζοντας από το Μωυσή (Λουκ. 24, 25-27).
Έχουμε λοιπόν μια αναίρεση των ισχυρισμών του κορανίου βασισμένη στην ίδια την Αγία Γραφή, την οποία οι αδελφοί μας μουσουλμάνοι σέβονται ως θεόπνευστη. Ας δούμε μερικές από αυτές τις προφητείες, ξεκινώντας κι εμείς από το Μωυσή:
Στη Γένεση, 3, 15, όπως είπαμε (την οποία έγραψε ο Μωυσής), ο Θεός αναφέρεται στο «σπέρμα της γυναίκας», που θα συντρίψει το κεφάλι του όφη (του διαβόλου) και εκείνος θα του πληγώσει τη φτέρνα. Η προφητεία αυτή ονομάζεται «πρωτευαγγέλιο» και είναι η πρώτη αναφορά του Θεού στο Μεσσία. Η πληγή στη φτέρνα ερμηνεύεται ως ένα ασήμαντο τραύμα, όπως ήταν (για τον παντοδύναμο Υιό του Θεού) η σταύρωση.
Ο προφήτης Ησαΐας, κεφ. 53, γράφει ξεκάθαρα ότι ο Μεσσίας θα βασανιστεί και θα σώσει τον κόσμο με το βασανισμό Του («σηκώνει τις αμαρτίες μας και υποφέρει για μας… τραυματίστηκε για τις αμαρτίες μας… οδηγήθηκε σαν πρόβατο στη σφαγή… από τις αμαρτίες του λαού μου οδηγήθηκε στο θάνατο…» κ.τ.λ.). Στο Ησαΐα 12, 6, ο «άγιος του Ισραήλ» (ο Θεός) είναι Εκείνος που «υψώθη εν μέσω της Σιών», δηλαδή ο Χριστός (βλ. Ησ. 52, 13: «ο παις μου υψωθήσεται και δοξασθήσεται και μετεωρισθήσεται σφόδρα» = ο δούλος μου θα υψωθεί και θα δοξαστεί και θα κρεμαστεί πολύ). Ο Ίδιος ο Χριστός ερμηνεύει την «ύψωση» ως σταύρωση (Ιω. 8, 28, και 12, 32-34). Προσοχή: ο Μεσσίας, κατά τον Ησαΐα, έρχεται για να σώσει τον κόσμο και όχι απλώς για να διδάξει ή για να μεταφέρει σ’ εμάς το θέλημα του Θεού.
Αλλά και ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος, ο υιός του Ζαχαρία, χαρακτηρίζει το Μεσσία «αμνό του Θεού» (αρνάκι του Θεού), που σηκώνει την αμαρτία του κόσμου (Ιω. 1, 29), εννοώντας προφανώς ότι θα θυσιαστεί, όπως το αρνάκι, που ήταν το κατ’ εξοχήν ζώο για θυσίες. «Αρνίον εσφαγμένον» Τον ονομάζει και η Αποκάλυψη (Αποκ. 5, 6, και σε πολλά άλλα σημεία), ενώ οι άγιοί Του «έχουν λευκάνει τις στολές τους στο αίμα Του» και νίκησαν το διάβολο «διά το αίμα του αρνίου» (Αποκ. 7, 14, και 12, 11)
Ο Ιησούς αρκετές φορές προειδοποίησε τους μαθητές Του για τη σταύρωσή Του (π.χ. Ματθ. 16, 21-28, Λουκ. 18, 31-33, κ.α.). Στο Ματθ. 26, 31, αναφέρεται στην προφητεία «πατάξω τον ποιμένα και διασκορπισθήσονται τα πρόβατα της ποίμνης» (Ζαχαρία 13, 7).
Ο προφήτης Ζαχαρίας, 11, 12-13, μιλάει για τα τριάντα αργύρια (αργυρά νομίσματα), που εισέπραξε ο Ιούδας όταν πρόδωσε τον Ιησού. Ο άγιος ευαγγελιστής Ματθαίος αναφέρεται στην προφητεία (Ματθ. 27, 9), μόνο που την ενώνει με την προφητεία του Ιερεμία, 18, 2, που μιλάει για τον «αγρόν του κεραμέως», τον οποίο αγόρασαν με τα τριάντα αργύρια οι Εβραίοι αρχιερείς, όταν τα επέστρεψε ο Ιούδας.
Υπάρχουν ωστόσο και πολλές άλλες αναφορές στους Ψαλμούς, που αναφέρονται προφητικά στη σταύρωση και εκπληρώθηκαν στον Ιησού, όπως Ψαλμ. 68, 22 («μου έδωσαν χολή για τροφή και στη δίψα μου με πότισαν ξύδι», βλ. Ματθ. 27, 48), Ψαλμ. 21, 2 («Θεέ μου, Θεέ μου, πρόσεξέ με, γιατί με εγκατέλειψες;», βλ. Ματθ. 27, 46), Ψαλμ. 21, 19 («μοίρασαν μεταξύ τους τα ρούχα μου και έβαλαν κλήρο για τα ενδύματά μου», Ιω. 19, 23-24), κ.ά. (για τη θεία έμπνευση των Ψαλμών βλ. σούρα 4, 163).
Ο Ιησούς κραύγασε πάνω στο σταυρό «Θεέ μου, Θεέ μου, γιατί με εγκατέλειψες;», γιατί στην ανθρώπινη ζωή Του πέρασε όλα τα βάσανα που περνάει ο άνθρωπος, μεταξύ των οποίων και την αίσθηση ότι ο Θεός τον έχει εγκαταλείψει. Με αυτό τον τρόπο καθαγίασε τα βάσανα των ανθρώπων και τα μετέτρεψε σε δρόμο για να πλησιάσουμε το Θεό (αν τα υπομείνουμε με πίστη και υπομονή, όπως Εκείνος).
Επίσης, στην Παλαιά Διαθήκη περιλαμβάνονται πολλές ΠΡΟΤΥΠΩΣΕΙΣ του θανάτου του Ιησού και της σωστικής σημασίας του. «Τύπος» ή «προτύπωση» στην Αγία Γραφή είναι ένα πρόσωπο ή γεγονός της Παλαιάς Διαθήκης, που διαμορφώθηκε από το Θεό έτσι, ώστε να αντιστοιχεί σε ένα πρόσωπο ή γεγονός της Καινής Διαθήκης, το οποίο έμπρακτα συμβολίζει. Ο Ίδιος ο Ιησούς, όπως θα δούμε, αναγνώριζε αυτή την ερμηνεία ως σωστή. Το ίδιο και ο απόστολος Παύλος (βλ. π.χ. επιστολή προς Εβραίους, κεφ. 7 και 9 κ.λ.π.). Ας δούμε μερικές από αυτές τις αναφορές:
Ο φόνος του Άβελ, γιου του Αδάμ (Γένεσις, 4, 1-8): ο αθώος βοσκός θανατώθηκε από τον αδελφό του λόγω φθόνου, όπως ο Ιησούς (που είναι «ο ποιμήν ο καλός», Ιω. κεφ. 10, ο οποίος μάλιστα «θέτει την ψυχή του υπέρ των προβάτων», στίχ. 15) θανατώθηκε για τον ίδιο λόγο από τους αδελφούς Του, τους ανθρώπους.
Η θυσία του Αβραάμ (Γένεσις, 22, 1-13): όπως ο πατριάρχης Αβραάμ προσφέρθηκε να θυσιάσει το μοναχογιό του, ο οποίος μάλιστα πήγε για τη θυσία μόνος του, χωρίς βία, και μετέφερε και στους ώμους του τα ξύλα για τη φωτιά, έτσι και ο Θεός θυσίασε το Μονογενή Υιό Του για τη σωτηρία των ανθρώπων, ο Οποίος μάλιστα πήγε οικειοθελώς να θανατωθεί, κουβαλώντας στους ώμους Του το σταυρό του μαρτυρίου.
Ο αμνός του Πάσχα, δηλαδή το αρνάκι που έσφαξαν οι Εβραίοι το βράδυ πριν φύγουν από την Αίγυπτο: με το αίμα του σημάδεψαν τις πόρτες τους, ώστε ο εξολοθρευτής άγγελος, που θα σκότωνε τα πρωτότοκα παιδιά των Αιγυπτίων, να μη μπει στα σπίτια τους (Έξοδος, 12, 21-28). Έτσι κι ο Ιησούς θυσιάστηκε ως αμνός (βλ. και Ησαΐα, κεφ. 53) και με το Αίμα Του έσωσε το λαό Του (την ανθρωπότητα) από τον αιώνιο θάνατο. Γι’ αυτό και ο Ιωάννης είπε για το Χριστό: «Να ο αμνός του Θεού, που σηκώνει την αμαρτία του κόσμου». Γι’ αυτό επίσης οι Εβραίοι επί αιώνες έτρωγαν το Πάσχα αρνάκι, και μάλιστα χωρίς να του σπάσουν τα κόκαλα, επειδή και του Χριστού τα οστά στο σταυρό δεν έσπασαν (Ιω. 19, 33-37, βλ. και στην Παλαιά Διαθήκη, Αριθμοί, 9, 12, Ψαλμ. 33, 21). Γι’ αυτό, τέλος, ο Ιησούς σταυρώθηκε κατά την παραμονή του εβραϊκού Πάσχα, όπως και ο αμνός της Εξόδου σφάχτηκε την παραμονή του πρώτου Πάσχα, δηλαδή της απελευθέρωσης από την Αίγυπτο με τη διάβαση της Ερυθράς Θάλασσας.
Η ύψωση του φιδιού στην έρημο (Αριθμοί 21, 6-10): κατά το μακρύ ταξίδι της επιστροφής από την Αίγυπτο στη Χαναάν οι Εβραίοι αντιμετώπισαν πολλά προβλήματα. Ένα απ’ αυτά ήταν οι νυχτερινές επιθέσεις θανατηφόρων φιδιών. Ο Θεός διέταξε το Μωυσή να κατασκευάσει ένα χάλκινο φίδι και να το υψώσει πάνω σε μια ράβδο. Όποιος δαγκωνόταν από φίδι, έστρεφε το βλέμμα του στο υψωμένο χάλκινο φίδι και θεραπευόταν από το δηλητήριο (αυτό αποδεικνύει και ότι δεν είναι άτοπο να κάνει θαύματα ο Θεός μέσω εικόνων ή άλλων αντικειμένων). Ο Ίδιος ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός αναφέρθηκε σ’ αυτό τον τύπο: «όπως ο Μωυσής ύψωσε το φίδι στην έρημο, έτσι πρέπει να υψωθεί ο υιός του ανθρώπου» (Ιω. 3, 14-17 –με πλήρη αναφορά στη σωτηρία του κόσμου διά του Χριστού, του Μονογενούς Υιού του Θεού). Ο Ιησούς ονόμαζε τον εαυτό Του «υιό του ανθρώπου» (=άνθρωπο) με βάση το Δανιήλ 7, 13.
Το «σημείον του Ιωνά του προφήτου»: ο Ιωνάς, ως γνωστόν, παρέμεινε τρεις ημέρες στην κοιλιά του θαλάσσιου κήτους και κατόπιν βγήκε στη στεριά σώος και αβλαβής. Ομοίως, και ο Ιησούς θα παρέμενε «εν τη καρδία της γης» τρεις ημέρες και τρεις νύχτες και κατόπιν θα επανερχόταν (όπως και επανήλθε) στη ζωή σώος και αβλαβής. Ο ΙΔΙΟΣ Ο ΙΗΣΟΥΣ αναφέρθηκε στην προτύπωση του Ιωνά στο Ματθ. 12, 38-40.
Ας αναφέρουμε τέλος ότι ο Ιησούς πολλές φορές μίλησε για το θάνατό Του και τη σωστική σημασία του. Στο Ιω. 12, 23-24, καταγράφεται ο λόγος Του ότι «ήρθε η ώρα να δοξαστεί ο υιός του ανθρώπου, γιατί ο κόκκος του σίτου» (σπόρος του σιταριού), «αν δεν πεθάνει πέφτοντας στη γη, μένει μόνος, αν όμως πεθάνει φέρνει πολύ καρπό». Στο Ματθ. 21, 33-44, καταγράφεται η παραβολή Του για τους «κακούς γεωργούς», διαχειριστές ενός αμπελιού, που θανάτωσαν όχι μόνο τους απεσταλμένους του ιδιοκτήτη του αμπελιού (προφήτες), αλλά και τον ίδιο το γιο του. Στο Ιω. 10, 15, όπως είπαμε, αναφέρεται ο λόγος Του για τον «καλό ποιμένα» (βοσκό), που δίνει τη ζωή του για να σώσει τα πρόβατά Του από το λύκο (σημειωτέον ότι στην Παλαιά Διαθήκη ποιμήν του λαού ονομάζεται ο Θεός, ενώ στην Καινή ο Χριστός – άλλη μια απόδειξη ότι ο Χριστός είναι Θεός).

Β. ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ: ΤΟ ΑΓΙΟ ΦΩΣ

Οι χριστιανοί αναφέρουν την ύπαρξη μυστηριώδους φωτοχυσίας στον Τάφο του Ιησού και φλόγας που ανάβει θαυματουργικά ήδη από τον 1ο αι. μ.Χ. Για την ακρίβεια ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης (4ο αι. μ.Χ.), στο έργο του «Δεύτερος λόγος περί αναστάσεως», αναφέρει ότι οι απόστολοι Πέτρος και Ιωάννης –τα ίδια τα ξημερώματα της ανάστασης– είδαν μέσα στον τάφο τα σάβανα του Ιησού, ενώ ήταν ακόμη σκοτάδι (για το σκοτάδι βλ. Ιω. 20, 1), επειδή ο τάφος μέσα ήταν λουσμένος στο φως. Το ίδιο αναφέρει και ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός τον 8ο αι. μ.Χ., μοναχός στη μονή του αγ. Σάββα, έξω από τα Ιεροσόλυμα. Κατά κάποιους μάλιστα, από αυτό εμπνεύστηκε το στίχο «Νυν πάντα πεπλήρωται φωτός, ουρανός τε και γη και τα καταχθόνια», που βρίσκεται στην ακολουθία της νύχτας του Μ. Σαββάτου, ποίημα δικό του.
Άλλες πρώιμες μαρτυρίες για το Άγιο Φως:
Το 2ο αι. μ.Χ., παρουσία του πατριάρχη Νάρκισσου, σημειώθηκε έλλειψη λαδιού και δε μπορούσαν να ανάψουν το καντήλι («λυχνάρι») για τη λειτουργία του Πάσχα. Ένας άντρας γέμισε το καντήλι νερό από την πηγή του Σιλωάμ. Το καντήλι άναψε θαυματουργικά με το νερό και παρέμενε αναμμένο, καθ’ όλη την διάρκεια της Πασχάλιας Λειτουργίας (Ευσέβιος, Ιστορία της Εκκλησίας, 4ος αι., Βιβλίο ΣΤ’, κεφ. 9, 1-3).
Ο Μέγας Θεοδόσιος (4ος αι.), κάποτε επισκέφθηκε κρυφά την Ιερουσαλήμ, και αμέσως μετά, ΟΛΑ τα λυχνάρια των εικόνων άναψαν. «Το θαύμα αυτό εξέπληξε τον Πατριάρχη, αλλά άγγελος του αποκάλυψε πως αυτός που προσευχόταν δεν ήταν απλός άνθρωπος, αλλά ο άγιος βασιλέας Θεοδόσιος» (Επίσκοπος Πορφύριος (Ουσπένσκυ), Το βιβλίο του είναι μου, Μέρος 3, S-Pb., 1896, σελ. 299-300). [Ας σημειωθεί εδώ ότι ο Μ. Θεοδόσιος, παρά τα λάθη του, δεν ήταν ένας «σκληρός φανατικός», όπως τον νομίζουν πολλοί, αλλά ένας άνθρωπος με ειλικρινή πίστη, που υπήρξε, μετά το Μέγα Κωνσταντίνο, ο πρώτος αυτοκράτορας που δεν δίωξε την Ορθοδοξία (εκτός από τους δευτερεύοντες αυτοκράτορες που βασίλεψαν πάρα πολύ λίγο).]
Ο μοναχός Barnard τον 9ο αιώνα (865 μ.X.) μιλάει εκτενώς για το Άγιο Φως, όπως το ξέρουμε και σήμερα: «Είναι περιττό να γράψω πολλά για τον τάφο αυτό, επειδή ο Bede λέει αρκετά γι’ αυτόν στην δική του Ιστορία (της Αγγλικής Εκκλησίας). Όμως αξίζει να αναφερθεί πως αυτό που συμβαίνει το Μεγάλο Σάββατο, την Παραμονή του Πάσχα. Το πρωί αρχίζει η λειτουργία μέσα στην εκκλησία αυτή. Μετά, όταν τελειώσει, μπαίνουν ψάλλοντας το «Κύριε Ελέησον» μέχρι να έρθει άγγελος και να ανάψει με φως τα κανδήλια που κρέμονται πάνω από τον τάφο. Ο Πατριάρχης μεταδίδει αυτό το Φως στους επισκόπους και τον υπόλοιπο λαό, και ο καθένας έχει φως, εκεί που στέκεται.» Mabilon. Acta Sancta. Τόμος. III. P. II. Σελ. 473.

ΙΣΛΑΜΙΚΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ:

Εκτενείς περιγραφές του θαύματος του αγίου Φωτός κάνουν και οι Άραβες συγγραφείς Ahmed ibn al-Kassa (θ. 936 μ.Χ.) στο έργο του “Signs of Quibla” (Σημεία του Κίμπλα), Abu l-Abbas Ahmad (θ. 947 μ.Χ.), al-Biruni (1000 μ.Χ.) κ.ά., ενώ η Ιερουσαλήμ ήταν ακόμη στα χέρια των μουσουλμάνων Αράβων και οι χριστιανοί που ζούσαν εκεί ήταν Ορθόδοξοι. Φυσικά, ΠΡΙΝ από τις σταυροφορίες και την κυριαρχία των παπικών («ρωμαιοκαθολικών») σταυροφόρων στους Αγ. Τόπους (η α΄ σταυροφορία κηρύχτηκε τον 11ο αι., δηλ. το 1095 μ.Χ.).
Ο al-Biruni π.χ. γράφει: «Οι Χριστιανοί έχουν ήδη σβήσει τα φανάρια τους και τις δάδες τους από πριν, και περιμένουν, μέχρι να δουν μια καθαρή λευκή φωτιά, που κάνει το κανδήλι να ανάβει. Με την φωτιά αυτή ανάβουν τα κανδήλια μέσα στα τεμένη και τους ναούς. Μετά γράφεται μια αναφορά προς τον Χαλίφη σχετικά με την ώρα που κατέβηκε η φωτιά. Αν γινόταν αμέσως μετά την μεσημβρινή ώρα, αναμενόταν γόνιμη χρονιά, αλλά αν καθυστερούσε μέχρι την εσπέρα ή αργότερα, τότε θα αναμενόταν άγονη χρονιά. Η ίδια πηγή αναφέρει επίσης πως κάποιος κυβερνήτης είχε φέρει μαζί του ένα τεμάχιο χάλκινου σύρματος αντί φυτιλιού, για να μην μπορέσει να αναφλεγεί και να φανεί έτσι πως το όλο φαινόμενο απέτυχε. Όμως κατέβηκε το πυρ, και ο χαλκός πήρε φωτιά. Η κάθοδος αυτής της φωτιάς από ψηλά, σε μια μέρα που επαναλαμβάνεται μετά από συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, γίνεται αφορμή να μένουμε έκπληκτοι….» (άρα ήταν αυτόπτης μάρτυρας).
Ο Μητροπολίτης Καισαρείας Αρέθας, στο μήνυμά του προς τον Εμίρη της Δαμασκού (αρχές 10ου αι.) γράφει: «Κάθε χρόνο μέχρι τώρα, την ημέρα της αγίας Του Αναστάσεως, ο Πανάγιος και Πολύτιμος Τάφος Του κάνει θαύματα…. (όντας όλα τα φώτα της Ιερουσαλήμ σβηστά και)….. με την θύρα (του Παναγίου Τάφου) σφραγισμένη….και οι Χριστιανοί να στέκονται τριγύρω του, μέσα στον Ναό της Αναστάσεως […], φωνάζοντας «Κύριε Ελέησον!», ξαφνικά εμφανίζεται μια αστραπή φωτός και ανάβει το καντήλι, και στην συνέχεια όλοι οι κάτοικοι της Ιερουσαλήμ παίρνουν από το φως αυτό και ανάβουν τα δικά τους τα κεριά…».
Εντυπωσιακή αναφορά στο θαύμα του Αγίου Φωτός κάνει ο κληρικός Νικήτας, το 947 μ.Χ., σε επιστολή του προς τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Ζ΄ τον Πορφυρογέννητο.
Ας σημειωθεί τώρα ότι οι σταυροφόροι, που ήταν παπικοί, δεν αγαπούσαν καθόλου το θαύμα του αγίου Φωτός, γιατί το άναβαν πάντοτε οι Ορθόδοξοι, πράγμα που αποδυνάμωνε την κυριαρχία του καθολικισμού στους Αγ. Τόπους, που επιδίωκαν αυτοί. Έτσι, ο στρατιωτικός ιερέας του πρώτου βασιλέα της Ιερουσαλήμ Βαλδουίνου Fulcher (Fulk) της Σαρτρ, έγραψε ότι το Άγιο Φως δεν εμφανίστηκε μέχρι να απομακρυνθούν οι Λατίνοι μοναχοί και κληρικοί από την εκκλησία του Αγίου Κουβουκλίου. Avdulovsky F.M., Holy Fire Coming From Holy Sepulchre of Our God and Savior Jesus Christ on The Great Saturday in Jerusalem. («Το Άγιο Φως το Προερχόμενο από τον Πανάγιο Τάφο του Θεού και Σωτήρος Ημών Ιησού Χριστού κατά το Μεγάλο Σάββατο») Μόσχα, 1887, σελ. 37-41.
Ο Αρμένιος ιστορικός του 12ου αι. Ματθαίος Εδέσσης μάς λέει πως το 1102 το Άγιο Φως αρνήθηκε να εμφανιστεί, αφού οι Φράγκοι (σταυροφόροι) είχαν αρπάξει τους Αγίους Τόπους από τους τοπικούς ιερείς και είχαν βγάλει τους Έλληνες έξω από τα μοναστήρια με τις κλωτσιές. Οι νεόφερτοι «πήραν το μήνυμα», και αποκατέστησαν τους διωγμένους. Το Φως εμφανίστηκε, με μια μέρα καθυστέρηση.
Οι μαρτυρίες αυτές, καθώς και άλλες, μεταγενέστερες, περιλαμβάνονται στις μελέτες:
Όλγα Τερζή, «Ιστορική μελέτη για το Άγιο Φως»: http://www.impantokratoros.gr/7F53C195.el.aspx.
Κατερίνα Ν. (μετάφραση): «Πρώιμες μαρτυρίες περί του Αγίου Φωτός»: http://www.oodegr.com/oode/asynithista/thavmata/agio_fws1.htm (μτφρ. από το αγγλικό, που δημοσιεύεται εδώ: http://www.holyfire.org/eng/history.htm).
Βλ. ακόμη: Λυκούργου Μαρκούδη, «Μαρτυρία περί του Αγίου Φωτός»: http://www.oodegr.com/oode/asynithista/thavmata/agio_fws_martyria1.htm.
Θα πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψιν την περίπτωση του αγίου μάρτυρα Τούνομ, Άραβα εμίρη, που, στις 18 Απριλίου 1579, είδε το Άγιο Φως να βγαίνει από την κολώνα της πλαϊνής πύλης του Ναού της Αναστάσεως (όπου είχαν συγκεντρωθεί οι Ορθόδοξοι διωγμένοι από τους Τούρκους), έπεσε από το μιναρέ χωρίς να πάθει κακό, διακήρυξε ότι η Ορθοδοξία είναι η αληθινή πίστη και εκτελέστηκε από τους πρώην ομοθρήσκους του μουσουλμάνους.

ΣΗΜΕΡΙΝΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ

Τέλος, πρέπει να αναφέρουμε ότι, ανεξάρτητα από τις αρχαίες πηγές, οι σημερινές μαρτυρίες για την τέλεση του θαύματος (όχι μόνο για το ότι εμφανίζεται χωρίς να το ανάψει ανθρώπινο χέρι, αλλά και ότι δεν καίει) είναι αρκετές για να λύσουν κάθε απορία αν πρόκειται για «θαύμα ή μύθο». Περιορίζομαι να παραπέμψω σε συγκλονιστικό βίντεο αφιέρωμα («Άγιο Φως – μαρτυρίες και εμπειρίες»), με πλάνα και μαρτυρίες, που δημοσιεύτηκε πέρυσι στο διαδίκτυο στην ιστοσελίδα http://www.oodegr.com και από τότε έχει μεταφραστεί σε πέντε έξη γλώσσες. Το βίντεο δημοσιεύεται εδώ: http://www.oodegr.com/english/ekklisia/holylight.htm.
Βέβαια κάποιοι θα μπουν εδώ και θα παπαγαλίσουν ό,τι λέει ο Καλόπουλος, για απάτη με φώσφορο κ.τ.λ. Απάτη δεν θα μπορούσε να γίνει υπό μουσουλμανική και παπική (των σταυροφόρων) κατοχή, και μάλιστα επί τόσους αιώνες, χωρίς να ανακαλυφθεί και τιμωρηθεί ΟΥΤΕ ΕΝΑΣ «απατεώνας». Για τον ένθερμο ερευνητή, παραπέμπω και εδώ: http://www.oodegr.com/oode/asynithista/thavmata/expaganus_agio_fws_1.htm.
Μια αυτοψία θα πείσει κάθε ειλικρινά ενδιαφερόμενο – του χρόνου, αδελφοί, εύχομαι να κάνετε Πάσχα στον Άγιο Τάφο.

Γ. ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΤΗΣ ΣΤΑΥΡΩΣΗΣ: Η ΣΙΝΔΟΝΗ ΤΟΥ ΤΟΡΙΝΟ

Πιθανότατα οι μουσουλμάνοι αδελφοί μας θα είναι ήσυχοι ως προς τη σινδόνη του Τορίνο (με τη μορφή του Ιησού πάνω της), αφού ξέρουν ότι η χρονολόγηση με άνθρακα 14 την τοποθέτησε ανάμεσα στο 13ο και το 14ο αιώνα μ.Χ. Όμως, στη θέση τους δεν θα ήμουν και τόσο ήσυχος. Η χρονολόγηση αυτή είναι αμφισβητήσιμη για ΠΟΛΛΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ (θα το δούμε παρακάτω), ενώ υπάρχουν επίσης ΠΑΡΑ ΠΟΛΛΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ που αποδεικνύουν ότι το σεντόνι προέρχεται από τον 1ο αι. μ.Χ. και μάλιστα από την Παλαιστίνη, ενώ συνδέεται και με την περίοδο του Πάσχα.
Επίσης, μαρτυρίες για την ύπαρξή του υπάρχουν το αργότερο από το 10ο αι. μ.Χ., που αυτό και μόνο αρκεί για να καταρρίψει την εγκυρότητα της χρονολόγησης με άνθρακα.
Δημοσιεύω δύο αρθράκια:

Ι

Σινδόνη του Τορίνο: αλήθεια ή απάτη;
Πηγή: http://www.diakrisis.gr/articles.php?lng=gr&pg=86

Έπειτα από τρεις δεκαετίες επιστημονική εξέταση, η Σινδόνη είναι ακόμα το επίκεντρο της αντιλογίας. Ενώ η επιστημονική άποψη και αυτή των ΜΜΕ γενικά το απορρίπτουν ως σάβανο του Χριστού, η επιστημονική και ιστορική απόδειξη συνεχίζει να αφθονεί. Ο Bill Geating συνοψίζει τα τελευταία δεδομένα.
Η Σινδόνη του Τορίνου είναι ένα αρχαίο κίτρινο λινό ύφασμα που φέρει την εικόνα ενός μουσάτου άνδρα καλυμμένου με σταγόνες αίματος, η θέση του οποίου ταιριάζει σε θάνατο από σταύρωση. Φιλοξενείται στο Τορίνο της Ιταλίας για περισσότερο από 400 χρόνια και πολλοί πιστεύουν ότι είναι η εικόνα του Ιησού.
Το μέγεθός του είναι 4,35 μέτρα μακρύ, 1,1 μέτρα πλατύ, και η Σινδόνη είναι υφασμένη από λινό με ύφανση ψαροκόκαλου από ίνες κοινού λιναριού που χρησιμοποιούνταν την εποχή του Χριστού. Η εικόνα της Σινδόνης είναι η εμπρόσθια και η οπίσθια όψη ενός Καυκάσιου άνδρα, περίπου 30 ετών, γύρω στα 1,80 ύψος και βάρος περίπου 77 κιλά.
Σε όλη την εικόνα υπάρχουν κηλίδες αίματος που ανταποκρίνονται σε θάνατο από σταύρωση. Επίσης φαίνονται τρύπες από καψίματα και μερικές σταγόνες νερού από την πυρκαγιά του 1532.
Ιστορικές μελέτες ανιχνεύουν την Σινδόνη στο 1356 μ.Χ. όταν εκτέθηκε στην Liery της Γαλλίας από τον Geoffrey De Charney. Το 1452 το ύφασμα πουλήθηκε στον Δούκα του Σαβόϋ, και το 1578 μεταφέρθηκε στο Τορίνο της Ιταλίας όπου παραμένει μέχρι σήμερα.
Η ιστορία της Σινδόνης πριν τον Μεσαίωνα είναι νεφελώδης. Ένα πιθανό σενάριο προτείνει ότι μετά τον θάνατο του Χριστού (ή το 70 μ.Χ. που καταστράφηκε η Ιερουσαλήμ) μεταφέρθηκε στην Έδεσσα της Τουρκίας (σύγχρονη Urfa). Γνωστό σαν το Μανδήλιον ή Εικόνα της Έδεσσας ήταν διπλωμένο για να φαίνεται μόνο το πρόσωπο μέσα σε μια ανοιχτή θήκη.
Το 944 μ.Χ. ο Βυζαντινός Αυτοκρατορικός Στρατός εισέβαλε στην Έδεσσα [Θ.Ρ.: η οποία, αν και βυζαντινή πόλη, βρισκόταν υπό αραβική κατοχή από το 638 μ.Χ.] με το σκοπό να ξαναποκτήσουν το ύφασμα και μετά να το παραδώσουν στην Κωνσταντινούπολη. Η Τέταρτη Σταυροφορία (1204) λεηλάτησε την Κωνσταντινούπολη και η Σινδόνη του Τορίνου ουσιαστικά εξαφανίστηκε μέχρι τον 14ο αιώνα. Πιθανόν ήταν στην κατοχή των Ναïτών ιπποτών, ένα διεθνές τάγμα σταυροφορίας από πολεμιστές μοναχούς, όταν αυτό επανεμφανίστηκε με τον De Charney το 1353.
Η επιστημονική και εξονυχιστική έρευνα της Σινδόνης επικεντρώθηκε στο κατά πόσον η απεικόνιση είχε δημιουργηθεί φυσικά ή τεχνητά. Πάνω από 500.000 ώρες επιστημονικής εξέτασης από 63 επιστημονικούς κλάδους έχουν εφαρμοστεί στην Σινδόνη. Περισσότερο εκτεταμένη ήταν η ανάλυση του 1978 από 40 επιστήμονες όλο το 24ωρο για 5 μέρες. Αυτοί συμπέραναν ότι η απεικόνιση ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ!
Δεν υπήρχε κανένα άξιο λόγου ίχνος χρώματος, μπογιάς, βαφής ή σταγόνες πάνω στο ύφασμα. Ούτε η εικόνα έδειχνε την κατεύθυνση που φυσιολογικά δημιουργείται από τα περάσματα της βούρτσας. Ούτε υπήρχε κανένα Περίγραμμα της εικόνας καθώς θα ήταν απαραίτητο για να δημιουργήσουν μια ζωγραφική παράσταση. Ούτε βρέθηκε καμιά απόδειξη «στερέωσης» του υφάσματος που συμβαίνει όταν εφαρμοστεί οποιαδήποτε υγρή ουσία. Η εικόνα φαίνεται να είναι καθαρά επιφανειακή, διαπερνώντας μόνο τις δύο κορυφαίες μικρο-ίνες.
Οι σταγόνες αίματος πάνω στο μέτωπο και τα μαλλιά ταιριάζουν με πληγές από αγκαθωτό στεφάνι. Πάνω από 100 σημάδια μαστιγώματος στην πίσω πλευρά, ταιριάζουν το μαστίγωμα που έκανε το ρωμαϊκό μαστίγιο (Flagum). Το αίμα που κυλούσε κάτω από τα χέρια και στα πόδια δείχνουν τρύπημα που προέρχεται από καρφιά. Η ροή του αίματος κάτω από τα χέρια ταιριάζει τη ροή της βαρύτητας που συμβαίνει κατά την σταύρωση. Η απουσία απεικονίσεων του αντίχειρα και στα δύο χέρια, δείχνει ότι είχε τρυπηθεί ο καρπός του χεριού και όχι τα χέρια. Ένα καρφί στον καρπό του χεριού θα τρυπούσε το μεσαίο νεύρο, προκαλώντας το σπάσιμο του αντίχειρα στην παλάμη.
Η φωτογράφηση της Σινδόνης το 1898 αποκάλυψε το κρυμμένο «αληθινά θετικό» που έκανε την εικόνα της Σινδόνης ένα φωτογραφικό αρνητικό. Η ανάλυση της εικόνας που έγινε το 1978 αποκάλυψε ότι τα τρισδιάστατα χαρακτηριστικά της Σινδόνης, δείχνουν ότι το ύφασμα έχει πάνω του μια πραγματική τρισδιάστατη ανθρώπινη μορφή, που είναι αδύνατον να δημιουργηθεί με ζωγραφική.
Πρόσφατες μελέτες από τους Ισραηλινούς βοτανολόγους Avinoan Danin και Uri Baruch, μαζί με τους Αμερικανούς Alan και Mary Whanger, αποκάλυψε ισχυρή απόδειξη ότι η προέλευση της Σινδόνης είναι μέσα από την περιοχή της Ιερουσαλήμ. Ακόμη, το ύφασμα περιέχει αναρίθμητους κόκκους γύρης και απεικονίσεις φυτών. Με το μικροσκόπιο, αναγνωρίστηκαν με σιγουριά, τουλάχιστον 30 τύποι κόκκων γύρης.
Απεικονίσεις φυτών, αν και πιο δύσκολο να αναγνωριστούν, περιλαμβάνουν τα Zygophyllum dumosum, Gundelia tournefortii, Cistus creticus και Capparis aegyptia. Όλα μαζί, είναι μοναδικά σε μόνο μια περιοχή πάνω στη γη –τα βουνά της Ιουδαίας και την έρημο του Ισραήλ. Η ταυτόχρονη άνθηση τον Μάρτιο και Απρίλιο των 8 φυτών που αναγνωρίστηκαν πάνω στην Σινδόνη, ανταποκρίνονται στη βιβλική αφήγηση του θανάτου του Χριστού. Ένα από αυτά τα λουλούδια (Capparis aegyptia) αρχίζει να ανοίγει το μεσημέρι και φθάνει σε πλήρες άνοιγμα λίγο πριν την δύση του ήλιου. Στις 3 ή 4 μμ, το άνοιγμα των μπουμπουκιών τους, ταιριάζει με την ώρα του θανάτου του Χριστού.
Το 1988, η Σινδόνη του Τορίνου χρονολογήθηκε με τον άνθρακα 14 από τρία διαφορετικά εργαστήρια. Και τα τρία το χρονολόγησαν μεταξύ του 1260 μ.Χ. και του 1390 μ.Χ. Ακόμη, έχουν εγερθεί ανησυχίες σχετικά με την ακρίβεια των μετρήσεων. Ζωντανοί μύκητες και βακτήρια έχουν ανακαλυφθεί πάνω στο ύφασμα, δημιουργώντας ένα «βιο-πλαστικό στρώμα» το οποίο μπορεί να παροδηγήσει την χρονολόγηση με τον άνθρακα 14. Ο Harry Grove, που διεύθυνε το τεστ με τον άνθρακα 14, δήλωσε ότι το μικρόβιο είναι μια «ανάπτυξη που θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά… αυτό αξίζει περισσότερο λεπτομερή έρευνα».
Το τμήμα της Σινδόνης που χρησιμοποιήθηκε για το ραδιομετρικό τεστ, γνωστό σαν «Γωνία του Ραέ», ήρθε από ένα σημείο ευαίσθητο σε μόλυνση, εξαιτίας της μεταχείρισης που υπέστη η Σινδόνη σε όλους τους αιώνες. Είναι επίσης πιθανόν ότι η πυρκαγιά του 1532 δημιούργησε μια σημαντική αύξηση στην συσσώρευση άνθρακα 14, και ως εκ τούτου να αύξησε τον ραδιομετρικό υπολογισμό.
Αν και η επιστήμη δεν έχει ακόμη προσδιορίσει τον μηχανισμό με τον οποίο δημιουργήθηκε η απεικόνιση της Σινδόνης, έχει προταθεί κάποιος τύπος ροής ουδετερονίων από ραδιενέργεια. Επίσης αυτή η διαδικασία θα παράγει πρόσθετο άνθρακα 14, λοξοδρομώντας την χρονολόγησή του.
Οι αλλαγές στο πρωτόκολλο του τεστ με τον άνθρακα 14 το 1988 περιλάμβαναν:
Εξέταση από ένα τμήμα της Σινδόνης.
Χρησιμοποίηση μόνο τριών εργαστηρίων, αντί των αρχικών επτά.
Το τμήμα της Σινδόνης «Γωνία του Ραέ» που ήταν γνωστό πως είχε μολυνθεί από πυρκαγιά και ανθρώπινο άγγιγμα, αντί ενός καθαρότερου τμήματος.
Συγκεντρωμένη μαζί, όλη αυτή η απόδειξη εγείρει σοβαρές αμφιβολίες για την εγκυρότητα του τεστ του 1988.
Εάν η Σινδόνη χρονολογηθεί ακριβώς τον 14ο αιώνα, τότε απαιτείται η γνώση, η ικανότητα και η δεξιοτεχνία πάρα πολλών πεδίων από έναν πλαστογράφο του Μεσαίωνα. Αυτός ο καλλιτέχνης χρειάζονταν εκτεταμένη γνώση στην ανατομία και φυσιολογία μέχρι να μπορεί με ακρίβεια να απεικονίσει τις λεπτομέρειες της σταύρωσης, όπως και γνώση των φωτογραφικών αρνητικών και των τρισδιάστατων εικόνων. Επίσης θα απαιτούνταν βαθιά γνώση της χημείας του αίματος και των προσθέσεων με μικροσκόπιο ντόπιων ποικιλιών γύρης από συγκεκριμένη τοποθεσία.
Κατά πόσον η Σινδόνη είναι ένα ταφικό ύφασμα της Παλαιστίνης του 1ου αιώνα ή μια πλαστογραφία της μεσαιωνικής Ευρώπης, μελετείται ακόμη. Κατά πόσον είναι το πραγματικό σάβανο του Χριστού είναι πέρα απʼ τον ορίζοντα της επιστήμης. Ακόμη, η εικόνα της Σινδόνης και οι κηλίδες αίματος, μπορούν να μας βοηθήσουν να φανταστούμε τα τρομερά παθήματα του Χριστού. Ότι είναι άδειο αυτό το σάβανο, μας υπενθυμίζει την ανάστασή Του.
Μια αριστουργηματική αναπαραγωγή ή το πραγματικό σάβανο, αυτό μπορεί να μιλήσει σε όλους όσους έχουν ακουμπήσει την πίστη τους σε Αυτόν.
«Δεν είναι εδώ, επειδή αναστήθηκε, όπως το είχε πει. Ελάτε, δείτε τον τόπο όπου ήταν τοποθετημένος ο Κύριος» (Ματθαίος 28:6).
BILL GEATING
Μετάφραση κατόπιν αδείας από το περιοδικό BIBLE AND SPADE-Winter 2000. Τίτλος πρωτότυπου: Shroud of Turin 2000.

ΙΙ

ΣΥΝΟΨΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΙΝΔΟΝΗΣ
Πηγή: http://www.diakrisis.gr/articles.php?lng=gr&pg=87

Οι κριτικοί σωστά έχουν κατηγορήσει ότι είναι αδύνατον για κάτι τόσο ασυνήθιστο, όσο η Σινδόνη, να έχει διαφύγει της προσοχής για 13 αιώνες, μόνο για να εμφανιστεί στην κατοχή ενός κατώτερου Γάλλου ευγενούς το 1355. Η Σινδόνη φαίνονταν να έχει έρθει από το πουθενά σε έναν αιώνα πασίγνωστο για πλαστογραφίες. Αλλά το 1969, ο Βρεττανός συγγραφέας και ιστορικός ερευνητής Ian Wilson παρατήρησε δυνατές ομοιότητες μεταξύ της Σινδόνης και των μεσαιωνικών περιγραφών της πιο διάσημης εικόνας των αρχών του Μεσαίωνα- “Την Αχειροποίητη Εικόνα της Έδεσσας”.
Η καταγεγραμμένη ιστορία της Εικόνας της Έδεσσας άρχισε τον 6ο αιώνα στην χριστιανική πόλη της Έδεσσας, στην σύγχρονη ανατολική Τουρκία. Πιστεύονταν ότι ήταν ένα ύφασμα στο οποίο ο ζωντανός Ιησούς είχε αποτυπώσει το πρόσωπό του, η Εικόνα σκόπιμα στάλθηκε σε έναν βασιλιά της Έδεσσας. Ήταν τόσο μακρύ, ώστε έπρεπε να “διπλωθεί στα τέσσερα” για να τοποθετηθεί στο πλαίσιο υποστήριξης. Εάν η Σινδόνη του Τορίνου διπλώνονταν για να αποκρύψει το σώμα και να φαίνεται μόνο το πρόσωπο, θα ήταν πολύ όμοια με τις αρχαιότερες απεικονίσεις της Εικόνας της Έδεσσας που έχουν βρεθεί.
Συγγραφείς του Μεσαίωνα λένε ότι η Εικόνα δεν ήταν έργο τέχνης, αλλά το αμυδρό “ιδρωμένο” αποτύπωμα του Ιησού. Επίσης λέγανε ότι υπήρχε αίμα πάνω σε αυτό. Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά μπορούν να παρατηρηθούν σήμερα πάνω στην Σινδόνη. Ο Wilson στο βιβλίο του «Η Σινδόνη του Τορίνου» (1978), σημειώνει ότι μετά που την εικόνα της Έδεσσας την πήραν οι Βυζαντινοί στην Κωνσταντινούπολη το 944, άρχισαν ήσυχα να παραδέχονται ότι είχαν την Σινδόνη σαν ένα από τα αποκτήματά τους. Αυτός ήταν πιθανόν ένας από τους θησαυρούς που κλάπηκαν στην Τέταρτη Σταυροφορία (1204) και αργότερα εμφανίστηκε στην Γαλλία. Έτσι, η Εικόνα της Έδεσσας φαίνεται στενά συνδεδεμένη με την Σινδόνη του Τορίνου.
Οι περισσότεροι ιστορικοί έδωσαν λίγη προσοχή στην θεωρία του Wilson, πιστεύοντας ότι η εικόνα της Έδεσσας ήταν απλά ένα ζωγραφισμένο πρόσωπο πάνω σε ένα μικρό ύφασμα. Αλλά οι αποδείξεις συνεχίζουν να βγαίνουν στην επιφάνεια. Ειδική εξέταση στο φως των φωτογραφιών της Σινδόνης δείχνει γραμμές από παλιά τσακίσματα, κάτι που ισχυρά υποστηρίζει ένα παλαιό «δίπλωμα στα τέσσερα». Επίσης υπάρχουν αναφορές από συγγραφείς των αρχών του Μεσαίωνα που πίστευαν ότι η Εικόνα της Έδεσσας είχε την εικόνα ενός πλήρους σώματος.
Τελικά, πρόσφατα στην Βιβλιοθήκη του Βατικανού, αναγνωρίστηκε μια ομιλία του Γρηγόριου, αρχιδιακόνου της Αγίας Σοφίας (του μεγάλου καθεδρικού ναού στην Κωνσταντινούπολη) που ήταν ειδικός στην ιστορία της Εικόνας της Έδεσσας. Την νύχτα 16 Αυγούστου 944, η εικόνα της Έδεσσας, μόλις είχε «ελευθερωθεί» από την Έδεσσα, την έφεραν στο παλάτι του αυτοκράτορα στην Κωνσταντινούπολη. Αυτή ήταν μια από τις λίγες καταγεγραμμένες δημόσιες εμφανίσεις της Εικόνας. Η ομιλία του Γρηγόριου σε αυτό το περιστατικό δυνατά υπονοεί ότι η εικόνα αφαιρέθηκε τουλάχιστον εν μέρει από το κάλυμμά της (ένα είδος πλαισίου κορνίζας) και ξεδιπλώθηκε τόσο πολύ ώστε να μην αποκαλύπτει μόνο το πρόσωπο, αλλά επίσης ένα ματωμένο πληγωμένο πλευρό. Στην ομιλία του, ο Γρηγόριος λέει ότι το αίμα και ο ιδρώτας του προσώπου έπεφτε σταγόνα –σταγόνα από το πλευρό του Ιησού. Αυτός επίσης αναφέρει «αίμα και νερό εκεί» σαν εάν να έδειχνε στο πληγωμένο πλευρό για το ακροατήριό του. Εάν η Εικόνα της ΄Εδεσσας είχε ένα πληγωμένο πλευρό, αυτή αποτελούνταν από περισσότερο από την εικόνα ενός προσώπου και ηχεί αξιοσημείωτα σαν την Σινδόνη του Τορίνου. Μια τέτοια σύνδεση θα έσπρωχνε την ιστορία της Σινδόνης πίσω στον 6ο μ.Χ. αιώνα, ένας πρόσθετος λόγος για να αμφιβάλλουμε την χρονολόγηση με τον άνθρακα-14 το 1988.
JOHN LONG
Μετάφραση κατόπιν αδείας από το περιοδικό BIBLE AND SPADE-Winter 2000. Τίτλος πρωτότυπου: Closing in on the shroudʼs history.

ΙΙΙ
Συνιστώ σε κάθε ενδιαφερόμενο τη μελέτη του Αθανάσιου Κ. Δημητριάδη «Αναφορά στη Σινδόνη του Τορίνου», εκδ. Τήνος 1998, όπου, με πλήθος βιβλιογραφικών παραπομπών, αναφέρονται λεπτομερώς τα προβλήματα αξιοπιστίας της χρονολόγησης με άνθρακα 14, αλλά και η καταγγελία του θέματος από τον καθηγητή του παν/μίου του Dermstadt Βέρνερ Μπουλστ σε διεθνές συνέδριο στο πανεπιστήμιο της Μπολόνια το 1989 (βλ. εκτενώς το σχετικό κεφάλαιο, σελ. 38-54).
Εκεί αναφέρονται και άλλα τεκμήρια της παλαιότητας και αυθεντικότητας της σινδόνης, όπως ο εντοπισμός νομισμάτων της ΕΠΟΧΗΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ, τοποθετημένων στα μάτια του σώματος. Τα νομίσματα φάνηκαν το 1977, όταν η εικόνα του προσώπου αναλύθηκε με εξοπλισμό διαστημικής τεχνολογίας (σελ. 26-27). Η τοποθέτηση νομισμάτων στα μάτια των νεκρών ήταν ταφικό έθιμο της εποχής εκείνης.
Εκεί επίσης αναφέρονται οι πρώιμες μαρτυρίες για τη σινδόνη (σελ. 72-84). Λίγα λόγια γι’ αυτό, εκτός από όσα ειπώθηκαν ανωτέρω:
Το Ιερό Μανδήλιο (που καθώς φαίνεται ήταν η σινδόνη, διπλωμένη έτσι μέσα σε θήκη, που φαινόταν μόνο το πρόσωπο του Κυρίου) εντοιχίστηκε σε μια κόχγη του τείχους της Έδεσσας από τον επίσκοπο της πόλης, όταν ξέσπασε διωγμός κατά των χριστιανών το 2ο αιώνα, από τους διαδόχους του πρώτου χριστιανού βασιλιά Άβγαρου. Ανακαλύφθηκε όταν κατέρρευσε το τείχος, το 550 μ.Χ., σε μια περσική επίθεση. Τότε οι χριστιανοί αρχίζουν να ζωγραφίζουν το Χριστό όπως Τον ξέρουμε σήμερα από τις ορθόδοξες εικόνες, εξαιτίας προφανώς της μορφής που είναι αποτυπωμένη πάνω στο ύφασμα, που το θεωρούσαν «μαντήλι», λόγω της θήκης όπου ήταν διπλωμένο.
Μετά το 10ο αιώνα, που η εικόνα έρχεται στην ΚΠολη, προφανώς αποκαλύπτεται ότι είναι σεντόνι. Μαρτυρίες προς τούτο:
Στις αρχές του 12ου αι. αρχίζει να ζωγραφίζεται η σκηνή του «Επιτάφιου Θρήνου», εμφανώς επηρεασμένη από τη μορφή που απεικονίζεται στη σινδόνη. Παράλληλα εμφανίστηκαν οι «επιτάφιοι», τα υφάσματα που τοποθετούνται στο συμβολικό τάφο του Χριστού τη Μ. Παρασκευή (και σήμερα στους ναούς). Κοινό χαρακτηριστικό τους η ολόσωμη μορφή του Ιησού με τα χέρια σταυρωμένα, όπως η μορφή της σινδόνης.
Γύρω στο 1192 (εκατό χρόνια πριν τη χρονολογία που έδωσε για τη σινδόνη ο άνθρακας 14) χρονολογείται η εικόνα του Κώδικα Pray, στη Βουδαπέστη, με τον ενταφιασμό του Ιησού ΑΚΡΙΒΩΣ ΟΠΩΣ φαίνεται στη σινδόνη: Τον ξαπλώνουν σε ένα σεντόνι με «ύφανση ψαροκόκαλου», με ιδιαίτερα σημάδια που υπάρχουν ΚΑΙ στη σινδόνη, ενώ το σώμα του Κυρίου έχει τα χαρακτηριστικά και τη στάση της μορφής της σινδόνης.
Εκτός αυτών, ο Γάλλος στρατιωτικός Ρομπέρ ντε Κλαρί, το 1203, αναφέρει ότι στην Παναγία των Βλαχερνών, στην ΚΠολη, «φυλασσόταν η Σινδόνη, στην οποία είχε τυλιχθεί ο Κύριός μας, και η οποία υψωνόταν όρθια κάθε Παρασκευή, έτσι που να μπορεί κανείς να δει καθαρά τη μορφή του Κυρίου».
Αλλά και η «Δωδεκάβιβλος» του Δωσίθεου (τόμ ΙΑ΄, κεφ. Β΄, σελ. 20, έκδ. Βασ. Ρηγοπούλου) αναφέρει ότι επί Μιχαήλ Παφλαγόνος έγινε λιτανεία στην ΚΠολη, όπου λιτανεύθηκαν «τα σπάργανα του Σωτήρος». Σπάργανα = τα «εντάφια σπάργανα», δηλ. το σάβανό Του, αυτό που βρέθηκε στο τάφο μετά την ανάσταση του Ιησού! (Βλ. κατά Ιωάννην, 20, 5-7).

Η απελπισμένη απολογητική του Ισλάμ–9: «Ο Ιησούς δεν είναι σωτήρας»

Ο Άχμαντ Ελντίν ισχυρίζεται ότι «To ιερό βιβλίο του Χριστιανισμού αρνείται με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο ότι ο Ιησούς μπορεί να είναι σωτήρας.» Γιατί παρακαλώ; Επειδή τα ευαγγέλια του δίνουν τον τίτλο του «Υιού του Ανθρώπου»!

«Ματθαίος 11:19 Ματθαίος 12:8, Ματθαίος 12:40, Μάρκος 8:38, Μάρκος 13:26, Λουκάς 5:24, Λουκάς 6:5, Λουκάς 6:22, Ιωάννης 1:51, Ιωάννης 3:14. Η Καινή Διαθήκη περιγράφει τον Ιησού σαν «υιό του ανθρώπου» πάνω από 80 φορές.»

Ας παρακολουθήσουμε όμως την εξέλιξη του «ξεκάθαρου» συλλογισμού του:

Μπορούμε όμως να εμπιστευτούμε, να πιστέψουμε, και να βασίσουμε την σωτηρία μας στον υιό του ανθρώπου; Όχι σύμφωνα με το βιβλίο των ψαλμών.

«Μη έχετε πεποίθηση επάνω σε άρχοντες, επάνω σε γιον ανθρώπου, από τον οποίο δεν υπάρχει σωτηρία». (ψαλμοί 146:3)

Οι Ο΄ εδώ μεταφράζουν στον πληθυντικό «ἐφ’ υἱοὺς ἀνθρώπων», «γιους ανθρώπων», πράγμα που είναι και το πιο λογικό εφόσον και οι «άρχοντες» είναι στον πληθυντικό. Ο φίλος μας εδώ παραθέτει τη μετάφραση από το μασοριτικό, που νομίζει ότι τον εξυπηρετεί καλύτερα στο σκοπό του. Σε κάθε περίπτωση το νόημα του χωρίου είναι σαφές: Οι σκέτοι άνθρωποι, π.χ. οι άρχοντες, δεν μπορούν να σώσουν τον άνθρωπο. Μόνο ο Θεός μπορεί να το κάνει αυτό. Συνεχίζουμε να διαβάζουμε το κείμενο του Ελντίν:

Ένα άλλο χωρίο τονίζει ότι ο υιός του ανθρώπου είναι ένα «σκουλήκι». Διαβάζουμε από το βιβλίο του Ιώβ:

«Πώς, λοιπόν, μπορεί ο άνθρωπος να δικαιωθεί μπροστά στον Θεό; Ή, πώς μπορεί να είναι καθαρός αυτός που γεννήθηκε από γυναίκα;  Δες, κι αυτό το φεγγάρι δεν είναι λαμπρό, και τα αστέρια δεν είναι καθαρά μπροστά του.  Πόσο λιγότερο ο άνθρωπος, η σαπίλα; Και ο γιος τού ανθρώπου, το σκουλήκι; [σημείωση δική μας: Οι Ο΄ γράφουν: υἱὸς ἀνθρώπου σκώληξ]» ( Ιώβ 25:4-6)

Το χωρίο δεν βρίζει η προσβάλει τον υιό του ανθρώπου αλλά τονίζει ότι δεν μπορεί ένας άνθρωπος να είναι όμοιος με τον Θεό. Το χωρίο αυτό δείχνει επίσης ότι ο υιός του ανθρώπου δεν μπορεί να είναι σε καμία περίπτωση ίσος με τον Θεό πόσο μάλλον ο Θεός ο ίδιος.

Πρέπει επίσης να παρατηρηθεί ότι γίνεται ένας διαχωρισμός μεταξύ του ανθρώπου και του υιού του ανθρώπου όπως φαίνεται και στα χωρία παραπάνω. Βλέπουμε μια αναφορά για τον άνθρωπο και ξεχωριστή αναφορά για τον υιό του ανθρώπου.

Ας αρχίσουμε από το τέλος, παρατηρώντας ότι εδώ έχουμε άλλη μια εκδήλωση παχυλής άγνοιας εκ μέρους του απολογητή του Ισλάμ, αφού

«Και στα εβραϊκά, και στα αραμαϊκά η έκφραση «υιός ανθρώπου» είναι συνήθως απλά ταυτόσημη με το «άνθρωπος». [1]

Οπότε για τι διαχωρισμούς και τρίχες κατσαρές μας μιλάει; Στην περίπτωση αυτή βλέπουμε απλά την επανάληψη μιας έννοιας με λίγο διαφορετικές λέξεις που δίνουν το ίδιο νόημα, πράγμα που αποτελεί συνηθισμένο φαινόμενο στην εβραϊκή ποίηση (το βιβλίο των Ψαλμών και το βιβλίο του Ιώβ ανήκουν στα ‘ποιητικά» της Παλαιάς Διαθήκης). Άλλα παραδείγματα της τεχνικής των συνωνύμων βλέπουμε στους Ψαλμούς 14:1, και 24:3 που οι Ο΄μεταφράζουν: 14:1: «Κύριε τίς παροικήσει ἐν τῷ σκηνώματί σου καὶ τίς κατασκηνώσει ἐν τῷ ὄρει τῷ ἁγίῳ σου;»

24:3: «τίς ἀναβήσεται εἰς τὸ ὄρος τοῦ Κυρίου καὶ τίς στήσεται ἐν τόπῳ ἁγίῳ αὐτοῦ;»

Επίσης στον Ησαΐα 1:3: 3: «ἔγνω βοῦς τὸν κτησάμενον καὶ ὄνος τὴν φάτνην τοῦ κυρίου αὐτοῦ ‘Ισραηλ δέ με οὐκ ἔγνω καὶ ὁ λαός με οὐ συνῆκεν.»

Οι τονισμένες λέξεις δηλώνουν την ίδια έννοια με διαφορετικό τρόπο.

Δεύτερον, τα χωρία που παραθέτει ο Ελντίν – τα οποία στους Ο΄δεν λένε «υιός του ανθρώπου» αλλά «υιός ανθρώπου» – αναφέρονται σε σκέτους ανθρώπους, όχι στον Θεάνθρωπο. Από πού κι ως πού ο φίλος μας συμπέρανε ότι όπου μιλά για «υιό ανθρώπου» δηλ. «άνθρωπο» η Αγία Γραφή, έχει οπωσδήποτε το ίδιο νόημα που δίνει στον όρο «Ο Υιός του Ανθρώπου» ο Χριστός; Η «λογική» του θυμίζει ξεκάθαρα το γνωστό ρητό «Το μπουζούκι είναι όργανο, ο αστυνομικός είναι όργανο, άρα ο αστυνομικός είναι μπουζούκι!» Όμως ο διαχωρισμός που ο Άχμαντ Ελντίν νομίζει ότι γίνεται μεταξύ των εννοιών του «υιού ανθρώπου» και του «ανθρώπου», στην πραγματικότητα γίνεται μεταξύ της έννοιας του «υιού ανθρώπου» γενικά, και του συγκεκριμένου περιεχομένου που ο Ιησούς δίνει στον όρο «ο Υιός του Ανθρώπου» όταν τον αποδίδει στον εαυτό Του.

Ο Ιώβ μας μιλά για τον άνθρωπο γενικά, ο οποίος ασφαλώς «δεν είναι καθαρός» και «δεν μπορεί να δικαιωθεί ενώπιον του Θεού». Όμως ο «Υιός του Ανθρώπου» του Ιησού είναι σαφέστατα μια πολύ διαφορετική περίπτωση, αφού κάνει πολύ εξαιρετικά πράγματα. Κατ’ αρχήν, μας λέει χωρίς περιστροφές ότι ΕΙΝΑΙ σωτήρας των ανθρώπων – αναιρώντας τις κουτοπόνηρες αναφορές των μουσουλμάνων απολογητών σε άλλα άσχετα εδάφια της Αγίας Γραφής:

* «ο Υιός τού ανθρώπου ήρθε για να σώσει το χαμένο.» (Ματθ. 18:11) «ήρθε να ζητήσει και να σώσει το χαμένο» (Λουκ. 19:10) «για να σώσει ψυχές ανθρώπων» (Λουκ. 9:56)

* «ο Υιός τού ανθρώπου ήρθε για να δώσει τη ζωή του λύτρο για χάρη πολλών. (Ματθ. 20:28, Μαρκ. 10:45)

Δεύτερον, έχει εξουσία σαν αυτή που έχει μόνο ο Θεός:

* «ο Υιός τού ανθρώπου έχει εξουσία επάνω στη γη να συγχωρεί αμαρτίες» (Ματθ. 9:6, Μαρκ. 2:10, Λουκ. 5:24)

* «ο Υιός τού ανθρώπου είναι κύριος και του σαββάτου» (Ματθ. 12:8, Μαρκ. 2:28, Λουκ. 6:5)

Και όχι μόνο αυτά! Δείτε:

* «όπως η αστραπή, που αστράφτει από το ένα μέρος κάτω από τον ουρανό, λάμπει προς το άλλο μέρος κάτω από τον ουρανό, έτσι θα είναι και ο Υιός τού ανθρώπου κατά τη δική του ημέρα.» (Λουκ.17:24)

* «ο Υιός τού ανθρώπου θα στείλει τούς αγγέλους του, και θα μαζέψουν από τη βασιλεία του όλα τα σκάνδαλα, και εκείνους που πράττουν την ανομία» (Ματθ. 13:41)

* «ο Υιός τού ανθρώπου πρόκειται νάρθει μέσα στη δόξα τού Πατέρα του μαζί με τους αγγέλους του· και τότε θα αποδώσει στον καθέναν σύμφωνα με την πράξη του.» (Ματθ. 16:27, Λουκ. 9:26)

* «όποιος ντραπεί για μένα και για τα λόγια μου σ’ αυτή τη γενεά, τη μοιχαλίδα και αμαρτωλή, και ο Υιός τού ανθρώπου θα ντραπεί γι’ αυτόν, όταν έρθει στη δόξα τού Πατέρα του μαζί με τους αγγέλους.» (Μαρκ. 8:38 Λουκ. 12:8-9)

* «κανένας δεν ανέβηκε στον ουρανό, παρά αυτός που κατέβηκε από τον ουρανό, ο Υιός τού ανθρώπου, αυτός που είναι στον ουρανό.» (Ιω.3:13)

* «ο Υιός τού ανθρώπου θα δώσει στους ανθρώπους τροφή που μένει σε αιώνια ζωή· επειδή, τούτον σφράγισε ο Πατέρας, ο Θεός. (Ιω.6:27)

Ας θυμηθούμε επίσης, ότι ο Ιησούς που αυτοαποκαλείται «Υιός του Ανθρώπου» έχει δηλώσει ότι είναι αναμάρτητος (Ιω. 8:46) και απευθυνόμενος στον Θεό λέει τα εξής: «Και, τώρα, εσύ Πατέρα, δόξασέ με κοντά σου, με τη δόξα που είχα κοντά σε σένα, πριν γίνει ο κόσμος».  (Ιω. 17:5) Φαίνεται να μην είναι δικαιωμένος ενώπιον του Θεού ο Ιησούς; Δόξασε άραγε ο Θεός κοντά Του κανένα «άνθρωπο-σκουλίκι», μάλιστα πριν γίνει ο κόσμος – τότε δηλαδή, που δεν υπήρχαν ακόμη άνθρωποι;

Ας δούμε και μια μεγαλύτερη αναφορά του Ιησού στο τι πρόκειται να κάνει ως «Υιός του Ανθρώπου» από το κεφ. 25 του κατά Ματθαίον ευαγγελίου:

31 Και όταν έρθει ο Υιός τού ανθρώπου μέσα στη δόξα του, και όλοι οι άγιοι άγγελοι μαζί του, τότε θα καθήσει επάνω στον θρόνο τής δόξας του.

32 Και μπροστά του θα συγκεντρωθούν όλα τα έθνη· και θα τους χωρίσει από αναμεταξύ τους, όπως ο ποιμένας χωρίζει τα πρόβατα από τα ερίφια.

33 Και τα μεν πρόβατα θα τα στήσει από τα δεξιά του, ενώ τα ερίφια από τα αριστερά.

34 Τότε, ο βασιλιάς θα πει σ’ αυτούς που θα είναι από τα δεξιά του: Ελάτε, οι ευλογημένοι τού Πατέρα μου, κληρονομήστε τη βασιλεία, που είναι ετοιμασμένη σε σας από τη δημιουργία τού κόσμου·

35 επειδή, πείνασα, και μου δώσατε να φάω· δίψασα και μου δώσατε να πιω· ξένος ήμουν, και με φιλοξενήσατε·

36 γυμνός ήμουν, και με ντύσατε· ασθένησα, και με επισκεφθήκατε· σε φυλακή ήμουν, και ήρθατε σε μένα.

37 Τότε, οι δίκαιοι θα του απαντήσουν, λέγοντας: Κύριε, πότε σε είδαμε να πεινάς, και σε θρέψαμε; Ή, να διψάς, και σου δώσαμε να πιεις;

38 Και πότε σε είδαμε ξένον, και σε φιλοξενήσαμε; Ή, γυμνόν, και σε ντύσαμε;

39 Και πότε σε είδαμε ασθενή ή σε φυλακή, και ήρθαμε σε σένα;

40 Και απαντώντας ο βασιλιάς, θα τους πει: Σας διαβεβαιώνω, καθόσον το αυτό κάνατε σε έναν από τούτους τούς ελάχιστους αδελφούς μου, το κάνατε σε μένα.

41 Τότε, θα πει και σ’ εκείνους που θα είναι από τα αριστερά: Πηγαίνετε από μένα, οι καταραμένοι, στην αιώνια φωτιά, που είναι ετοιμασμένη για τον διάβολο και για τους αγγέλους του.

42 Επειδή, πείνασα, και δεν μου δώσατε να φάω· δίψασα και δεν μου δώσατε να πιω·

43 ξένος ήμουν, και δεν με φιλοξενήσατε· γυμνός, και δεν με ντύσατε· ασθενής και σε φυλακή, και δεν με επισκεφθήκατε.

44 Τότε, θα του απαντήσουν κι αυτοί, λέγοντας: Κύριε, πότε σε είδαμε να πεινάς ή να διψάς ή ξένον ή γυμνόν ή ασθενή ή σε φυλακή, και δεν σε υπηρετήσαμε;

45 Τότε, θα τους απαντήσει, λέγοντας: Σας διαβεβαιώνω, καθόσον δεν το κάνατε αυτό σε έναν από τούτους τούς ελάχιστους, δεν το κάνατε ούτε σε μένα.

46 Και θα αποχωρήσουν, αυτοί μεν σε αιώνια κόλαση· ενώ οι δίκαιοι σε αιώνια ζωή.  (Ματθ. 25:31-46)

Ο Υιός του Ανθρώπου λοιπόν, είναι βασιλιάς και Υιός του Θεού που θα κρίνει την ανθρωπότητα.

Αλλά, ας δούμε μια ακόμα αναφορά της Αγίας Γραφής σε «Υιό Ανθρώπου», την οποία ο φίλος μας Άχμαντ Ελντίν δεν παρέθεσε: την παλαιοδιαθηκική αναφορά του προφήτη Δανιήλ (7:9-14):

«Θωρούσα, μέχρις ότου τέθηκαν οι θρόνοι, και ο Παλαιός των ημερών κάθησε, του οποίου το ένδυμα ήταν λευκό σαν χιόνι, και οι τρίχες τού κεφαλιού του σαν καθαρό μαλλί· ο θρόνος του ήταν σαν φλόγα φωτιάς· οι τροχοί του σαν φωτιά που κατέφλεγε.

10 Ποταμός φωτιάς έβγαινε και διαχεόταν από μπροστά του. Χίλιες χιλιάδες τον υπηρετούσαν, και χίλιες μυριάδες παραστέκονταν μπροστά του· το κριτήριο κάθησε, και τα βιβλία ανοίχτηκαν.

…

13 Και είδα σε οράματα της νύχτας, και ξάφνου, ένας σαν Υιός ανθρώπου ερχόταν μαζί με τα σύννεφα του ουρανού, και έφτασε μέχρι τον Παλαιό των ημερών, και τον έφεραν μέσα, μπροστά του.

14 Και του δόθηκε η εξουσία, και η δόξα, και η βασιλεία, για να τον λατρεύουν όλοι οι λαοί, τα έθνη, και οι γλώσσες· και η εξουσία του είναι αιώνια εξουσία, η οποία δεν θα παρέλθει, και η βασιλεία του, η οποία δεν θα φθαρεί.»

Είναι ολοφάνερο ότι στην προφητεία αυτή του Δανιήλ ο «παλαιός των ημερών» αναφέρεται στη θεότητα. Αλλά και ο «όμοιος με υιό ανθρώπου» δηλ. ο «όμοιος με άνθρωπο» εμφανίζεται να χρησιμοποιεί ένα όχημα το οποίο στην Παλαιά Διαθήκη συμβολίζει τον ίδιο το Θεό: τα σύννεφα του ουρανού. Μόνο ο Θεός «έρχεται με σύννεφα» στην Π.Δ. Κανείς άλλος! Δείτε εδώ μερικά μόνο παραδείγματα:

Και έβαλε το σκοτάδι για σκηνή ολόγυρά του, νερά σκοτεινά, πυκνά σύννεφα των ανέμων. (2ΣA 22:12)

Σύννεφο και ομίχλη είναι ολόγυρά του· δικαιοσύνη και κρίση είναι η βάση τού θρόνου του. (Ψαλμός 97:2)

Δέστε, θα ανέβει σαν σύννεφο, και οι άμαξές του θα είναι σαν ανεμοστρόβιλος. (Ιερ 4:13)

Ο δρόμος τού Κυρίου είναι μαζί με ανεμοστρόβιλο και θύελλα, και η σκόνη των ποδιών του είναι σύννεφα. (Ναούμ 1:3)

Άραγε ο Ιησούς εννοούσε αυτόν τον υιό ανθρώπου που αναφέρει ο Δανιήλ, ή με τη χρήση του όρου ήθελε να τονίσει ότι τάχα ήταν σκέτος άνθρωπος, όπως ισχυρίζονται οι μουσουλμάνοι; Ναι, αυτόν τον Υιό Ανθρώπου εννοούσε, αν κρίνουμε από τα εδάφια Ματθ. 25:31-46, και τα άλλα που παραθέσαμε προηγουμένως. Αλλά ας παρακολουθήσουμε και μια αποκαλυπτική συνομιλία του Ιησού με τον Ιουδαίο αρχιερέα από το 26ο κεφ. του κατά Ματθαίον:

63 Και ο Ιησούς σιωπούσε. Και απαντώντας ο αρχιερέας, του είπε: Σε ορκίζω στον ζωντανό Θεό, να μας πεις, αν εσύ είσαι ο Χριστός, ο Υιός τού Θεού.

64 Ο Ιησούς λέει σ’ αυτόν: Εσύ το είπες· όμως, σας λέω: Στο εξής, θα δείτε τον Υιό τού ανθρώπου να κάθεται στα δεξιά τής δύναμης, και να έρχεται επάνω στα σύννεφα του ουρανού. (Ματ 26:63-64)

Εδώ λοιπόν, έχουμε τον Ιησού να επικαλείται την προφητεία του Δανιήλ και να την εφαρμόζει στον εαυτό Του! (Σε συνδυασμό με τον ψαλμό 109:1: «Είπε ο Κύριος στον Κύριό μου: Κάθησε από τα δεξιά μου, μέχρις ότου βάλω τους εχθρούς σου υποπόδιο των ποδιών σου»). Ο Ιησούς Χριστός είναι αυτός ο Yιός Aνθρώπου (στα αραμαϊκά «Μπαρ Νάσα» – αυτό το μέρος της προφητείας του Δανιήλ έχει γραφτεί στα αραμαϊκά). Δεν είναι κάποιος στον οποίο «δεν υπάρχει σωτηρία», ούτε κάποιος που «δεν είναι καθαρός», ούτε κάποιος που «δεν έχει δικαιωθεί μπροστά στον Θεό», ούτε ασφαλώς κάποια «σαπίλα» ή «σκουλίκι»! Είναι ΑΥΤΟΣ ο συγκεκριμένος που στην ανθρώπινη φύση Του δόθηκε η εξουσία, και η δόξα, και η βασιλεία, για να τον λατρεύουν όλοι οι λαοί, τα έθνη, και οι γλώσσες· και η εξουσία του είναι αιώνια εξουσία, η οποία δεν θα παρέλθει, και η βασιλεία του δεν θα φθαρεί. Είναι αυτός, που όταν έφυγε πάνω σε σύννεφα (Πράξεις 1:9), ανέβασε την ανθρώπινη φύση «στα δεξιά της δύναμης», στο ίδιο επίπεδο με τη θεία φύση Του, όπως προφητικά είδε ο Δανιήλ εκατοντάδες χρόνια πριν.[2]

Θα απορήσει εδώ κανείς, γιατί ο Άχμαντ Ελντίν συσχέτισε με τον όρο «Υιός του Ανθρώπου», μόνο τα γραφικά χωρία που αναφέρονται σε αδυναμία σωτηρίας, «σαπίλα» και… σκουλίκια, και όχι τα υπόλοιπα που παραθέσαμε από την Καινή Διαθήκη, και αυτά του Δανιήλ από την Παλαιά Διαθήκη, τα οποία Ο ΙΔΙΟΣ Ο ΧΡΙΣΤΟΣ εφαρμόζει στον εαυτό Του. Υπάρχουν δυο λόγοι:

• Ότι αυτή η ερμηνεία γκρεμίζει εκ θεμελίων τη θρησκεία του
• Ότι οι μουσουλμάνοι έχουν συσχετίσει αυτή την προφητεία του Δανιήλ με τον… Μουχάμμαντ! Γιατί συσχετίζουν τις «σαπίλες» και τα «σκουλίκια» με τον Ιησού Χριστό και παράλληλα άλλα σημεία όπου ο ίδιος ο Χριστός λέει ξεκάθαρα ότι αναφέρονται σ’ Αυτόν, τα συσχετίζουν αυθαίρετα με τον ψευδοπροφήτη τους; Ισχυριζόμενοι έτσι ότι ο Αλλάχ έδωσε στον Μουχάμμαντ εξουσία αιώνια, να τον λατρεύουν αιώνια οι φυλές της γης – δηλ. να διαπράττουν ειδωλολατρία, αφού ο Μουχάμμαντ όπως λένε και διακηρύττουν, είναι σκέτος άνθρωπος και η λατρεία ανήκει μόνο στον Αλλάχ; Σας φαίνεται απίστευτο ότι οι μουσουλμάνοι το κάνουν αυτό; Δεν είναι το μόνο «απίστευτο κι όμως αληθινό» στο Ισλάμ… Δείτε με τα ίδια σας τα μάτια, εδώ: http://nabiallah.wordpress.com/%ce%bf-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%86%ce%ae%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%bc%ce%bf%cf%85%cf%87%ce%ac%ce%bc%ce%bc%ce%b5%ce%bd%cf%84-%cf%83%cf%84%ce%b7-%ce%b2%ce%af%ce%b2%ce%bb%ce%bf/ και έχετε υπόψη σας, ότι ο συγκεκριμένος μουσουλμάνος δεν γράφει ό,τι του κατέβει, αλλά ό,τι βρήκε σε 4 προπαγανδιστικά βιβλία τα οποία αναφέρει ως βιβλιογραφία.[3] Για μια ορθόδοξη απάντηση σ’ αυτό το θέμα (αν ο Υιός του Ανθρώπου στο Δανιήλ είναι ο Μουχάμμαντ ή ο Ιησούς), βλ. http://nabiallah.wordpress.com/%ce%bf-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%86%ce%ae%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%bc%ce%bf%cf%85%cf%87%ce%ac%ce%bc%ce%bc%ce%b5%ce%bd%cf%84-%cf%83%cf%84%ce%b7-%ce%b2%ce%af%ce%b2%ce%bb%ce%bf/#comment-174.

Για να τελειώνουμε με τις αστειότητες του Άχμαντ Ελντίν, ο Ιησούς ΕΙΝΑΙ σωτήρας. Το είπε ο ίδιος ξεκάθαρα όπως είδαμε πιο πάνω, το είπε και ο άγγελος στον Ιωσήφ τον μνήστορα όταν έδωσε οδηγίες για το πώς έπρεπε να Τον ονομάσουν:

«θα αποκαλέσεις το όνομά του Ιησού [εβραϊκά Yeshua, «ο Γιαχβέ σώζει»]· επειδή, αυτός θα σώσει τον λαό του από τις αμαρτίες τους.» Ματθ.1:21).

Και όχι μόνο ΕΙΝΑΙ σωτήρας, αλλά είναι Ο ΜΟΝΟΣ σωτήρας:

«δεν υπάρχει διαμέσου κανενός άλλου η σωτηρία· επειδή, ούτε άλλο όνομα είναι δοσμένο κάτω από τον ουρανό ανάμεσα στους ανθρώπους, διαμέσου τού οποίου πρέπει να σωθούμε» (Πραξ. 4:12).

Ευχόμαστε οι φίλοι μας μουσουλμάνοι να το συνειδητοποιήσουν αυτό όσο ακόμη είναι εν ζωή, γιατί μετά τον θάνατο, όταν αντί να δουν το καλάμι (κνήμη) του Αλλάχ θα βρεθούν μπροστά στον Ιησού τον Υιό του Ανθρώπου, είναι αργά για μετάνοια.

---

[1] «In both Hebrew and Aramaic the expression “Son of man” is ordinarily equivalent simply to “man”.»The Son of Man», του Walter Henry Townsend Gahan, 1912. Σελ. 74.

[2] http://www.oodegr.com/oode/theos/theanthrwpos2.htm 8. Ο Παλαιός των Ημερών και ο Υιός του ανθρώπου

Όταν ο Ιησούς έφευγε για τον Πατέρα Του στον ουρανό, η Αγία Γραφή μας κάνει την εξής περιγραφή: «και ταύτα ειπών βλεπόντων αυτών επήρθη, και νεφέλη υπέλαβεν αυτόν από των οφθαλμών αυτών» (Πράξεις 1/α: 9).

Το σύννεφο που πήρε τον Χριστό, τον έκρυψε  από τα μάτια τους. Τι συνέβη μετά; Το βιβλίο των Πράξεων δεν μας το λέει. Όμως μας το έγραψε προφητικά, αιώνες πριν, ο προφήτης Δανιήλ! Ας δούμε λοιπόν τη συνέχεια της ανόδου του Χριστού προς τον Πατέρα Του:

«Εθεώρουν έως ότου οι θρόνοι ετέθησαν και ο Παλαιός των ημερών εκάθησε, του οποίου το ένδυμα ήτο λευκόν ως χιών και αι τρίχες της κεφαλής αυτού ως μαλλίον καθαρόν· ο θρόνος αυτού ήτο ως φλόξ πυρός, οι τροχοί αυτού ως πυρ καταφλέγον…13. Είδον εν οράμασι νυκτός και ιδού, ως Υιός ανθρώπου ήρχετο μετά των νεφελών του ουρανού και έφθασεν έως του Παλαιού των ημερών και εισήγαγον αυτόν ενώπιον αυτού. 14. Και εις αυτόν εδόθη η εξουσία και η δόξα και η βασιλεία, διά να λατρεύωσιν αυτόν πάντες οι λαοί, τα έθνη και αι γλώσσαι· η εξουσία αυτού είναι εξουσία αιώνιος, ήτις δεν θέλει παρέλθει, και η βασιλεία αυτού, ήτις δεν θέλει φθαρή» (Δανιήλ 7/ζ: 9,10, 13,14).

Να λοιπόν η συνέχεια. Ο Χριστός φθάνει ΩΣ ΥΙΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥ, ΔΗΛΑΔΗ ΩΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ, ως το ύψος της Θεότητας. Και αυτός, Ο ΥΙΟΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ, λαμβάνει Θεϊκή εξουσία και Βασιλεία, ώστε να τον λατρεύουν τα έθνη και οι γλώσσες. Βλέπετε; Δεν ήταν η Θεϊκή φύση που ανέβηκε στον Ουρανό. Αυτή πάντοτε ήταν εκεί. Στον ουρανό ανέβηκε Ο ΥΙΟΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ, δηλαδή ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ Χριστός!

Μάλιστα η Αποκάλυψις στο 1/α: 13-15, φανερώνει ότι στην πραγματικότητα ο Παλαιός των Ημερών, είναι ο Ίδιος ο Υιός του Ανθρώπου! Προσέξτε την περιγραφή: «13 και εν μέσω των επτά λυχνιών όμοιον υιω ανθρώπου, ενδεδυμένον ποδήρη και περιεζωσμένον προς τοις μαστοίς ζώνην χρυσήν· 14 η δε κεφαλή αυτού και αι τρίχες λευκαί ως έριον λευκόν, ως χιών, και οι οφθαλμοί αυτού ως φλόξ πυρός, 15 και οι πόδες αυτού όμοιοι χαλκολιβάνω, ως εν καμίνω πεπυρωμένοι, και η φωνή αυτού ως φωνή υδάτων πολλών». Δείτε την κοινή περιγραφή του Δανιήλ και της Αποκάλυψης, η οποία μας αποκαλύπτει ποιος ήταν ο Παλαιός των Ημερών.

Είναι προφανές από την περιγραφή, ότι στον Δανιήλ, στην πραγματικότητα δεν περιγράφεται ο Υιός ενώπιον απλώς του Πατρός, αλλά περιγράφεται η ανθρώπινη φύση του Χριστού, να φθάνει στο ύψος και την εξουσία της Θεϊκής Του! Και να λαμβάνει η ανθρώπινη φύση Του, την εξουσία και τη δύναμη της Θεϊκής! Με άλλα λόγια, εδώ έχουμε μια ξεκάθαρη περιγραφή, των δύο φύσεων του αναστημένου Χριστού!

[3] 1) “Muhammad in the Bible” του Abdul-Ahad Dawood και 2) “Series of prophecies in the Bible for the advent of Muhammad” M.A.C. Cave, εκδ. C.I.M.S (Conveying Islamic Message Society), 3) “The Bible led me to Islam” του Abdul-Malik le Blance, εκδ. “Dar al-Hadyan” publications, και 4) “The Promised Prophet of the Bible” του Munqith ibn Mahmood Al-Saqaar, Saudi Arabia.

υἱὸς ἀνθρώπου σκώληξ

Η αρχαία Εκκλησία διαφθάρηκε από την ελληνική φιλοσοφία;

-Του Δρ Paul R. Eddy, επίκουρου καθηγητή Θεολογίας του BethelCollege-

Μια κοινή κριτική του ιστορικού ορθόδοξου Χριστιανισμού είναι η αξίωση ότι ο αρχαίος χριστιανισμός αλλοιώθηκε από τις διανοητικές δυνάμεις του “ελληνισμού». (Ο ελληνισμός, φυσικά, αναφέρεται στην επιρροή της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας και πολιτισμού, που εξαπλώθηκε σε όλο τον μεσογειακό κόσμο μετά από τις κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου τον τέταρτο αιώνα π.Χ.). Συγκεκριμένα, τα δόγματα της Τριάδας και της θεότητας του Χριστού έχουν απορριφθεί ως αντιβιβλικές ιδέες που εισήχθησαν στο χριστιανισμό μέσω της διαβρωτικής επιρροής της ελληνικής φιλοσοφίας, ιδιαίτερα των ιδεών του Πλάτωνα. Τόσο πολύ καιρό πριν όπως το 1531, στο βιβλίο του, “OntheErrorsoftheTrinity” («Στα Λάθη της Τριάδας»), ο Μιχαήλ Σερβέτος επέκρινε τους ‘Ελληνιστικούς’ όρους που χρησιμοποιήθηκαν από τους Τριαδικούς Χριστιανούς για να εξηγήσουν την κατανόηση τους για τον Θεό. Πιο πρόσφατα, οι διάφοροι επικριτές του ορθόδοξου χριστιανισμού –συμπεριλαμβανομένων των Μορμόνων, των Μαρτύρων του Ιεχωβά, των Μουσουλμάνων, των οπαδών της Νέας Εποχής, και των θεολογικά φιλελεύθερων— έχουν υποστηρίξει ότι η αληθινή βιβλική κατανόηση του Θεού Πατέρα, του Ιησού Χριστού, και του Αγίου Πνεύματος, αλλοιώθηκαν τον 3^ο, 4^ο και 5^ο αιώνα, από την ελληνική φιλοσοφία και τον ειδωλολατρικό πολυθεϊσμό, οι οποίοι οδήγησαν στην ανάπτυξη των δογμάτων της Τριάδας και της θεότητας του Χριστού. Τα ακόλουθα παραδείγματα θα τεκμηριώσουν αυτή την προσέγγιση:

1.) Ο Stephen E. Robinson, καθηγητής Αρχαίων Γραφών στο Πανεπιστήμιο Brigham Young, και Μορμόνος απολογητής, γράφει:

«Οι Ευαγγελικοί έρχονται σε αυτά τα συμπεράσματα [σχετικά με τη φύση του Θεού] μόνο όταν αυτοί προσπαθήσουν να επιβάλουν τις πλατωνικές τους υποθέσεις και τις κατηγορίες τους στη θεολογία των Μορμόνων [Άγιοι των Τελευταίων Ημερών] .. Οι Μορμόνοι ενοχλούνται από το γεγονός ότι ο Θεός της χριστιανικής «ορθοδοξίας» είναι ουσιαστικά όμοιος με το Θεό των Ελληνιστικών φιλοσόφων».

Με τη συγκεκριμένη άποψη για το δόγμα της Τριάδας, ο Robinson υποστηρίζει ότι είναι βασισμένο στις: «μη βιβλικές προσπάθειες των Συνόδων του τετάρτου – και πέμπτου- αιώνα να καθορίσουν ακριβώς πώς ο Θεός είναι συγχρόνως ένας και τρεις με τη χρησιμοποίηση των ελληνικών φιλοσοφικών εννοιών, κατηγοριών, και όρων.» Ολοκληρώνει λέγοντας: «Δεν εμπιστεύομαι τους διανοούμενους της Ελληνιστικής εκκλησίας να έχουν υπολογίσει ακριβώς πώς αυτό είναι έτσι. ..»

2.) Μία δημοφιλής έκδοση των Μαρτύρων του Ιεχωβά, με τον τίτλο «Πρέπει να πιστεύετε στην Τριάδα;», εξηγεί την ανάπτυξη του δόγματος της Τριάδας ως εξής:

«Σ’ όλο τον αρχαίο κόσμο, ακόμα και από την εποχή της Βαβυλωνίας, ήταν κοινή η λατρεία ειδωλολατρικών θεών που ήταν ομαδοποιημένοι σε τριάδες. Αυτή η αντίληψη επικρατούσε επίσης στην Αίγυπτο, στην Ελλάδα, και στη Ρώμη πριν από το Χριστό, στη διάρκεια της ζωής του, και μετά απ’ αυτόν. Και μετά το θάνατο των αποστόλων, αυτά τα ειδωλολατρικά πιστεύω άρχισαν να εισβάλλουν στη Χριστιανοσύνη… Μολονότι [ο Πλάτωνας] δεν δίδαξε την Τριάδα με τη σημερινή της μορφή, το περιεχόμενο της φιλοσοφίας του άνοιξε το δρόμο γι’ αυτήν (σελ.9,11)».

3.) Οι Μουσουλμάνοι απολογητές Muhammad Ataur Rahim και Ahmad Thomson κάνουν μια παρόμοια κριτική της Τριάδας:

«Καθώς η διδασκαλία του Ιησού διαδίδονταν πέρα από τους Άγιους Τόπους, ήρθε σε επαφή με άλλους πολιτισμούς και σε σύγκρουση με τους κυβερνήτες. Άρχισε να αφομοιώνεται και να προσαρμόζεται από αυτούς τους πολιτισμούς και άλλαξε επίσης για να μειώσει τους διωγμούς από τούς κυβερνήτες. Στην Ελλάδα, ειδικά, μεταμορφώθηκε, ταυτόχρονα ώστε η υπόστασή του να εκφράζεται με μια νέα γλώσσα για πρώτη φορά, και με την ευθυγράμμισή του με τις ιδέες και τις φιλοσοφίες εκείνου του πολιτισμού. Ήταν η πολυθεϊστική άποψη των Ελλήνων που συνέβαλε κατά ένα μεγάλο μέρος στη διατύπωση του δόγματος μιας Τριάδας, μαζί με τη βαθμιαία ανύψωση του Ιησού. .. από προφήτη του Θεού σε μια ύπαρξη χωριστή, αλλά όμως αδιαίρετο μέρος του Θεού».

Τι να κάνουμε με αυτή την κριτική; Υπάρχουν στοιχεία του πλατιά εξαπλωμένου «Ελληνισμού» μέσα στην αρχαία εκκλησία; Εάν ναι, αυτό σημαίνει ότι τα κεντρικά δόγματα της χριστιανικής πίστης αλλοιώθηκαν στη διαδικασία;

Ότι γνωρίζουμε είναι αυτό: Ο «Ελληνισμός» ήταν μια πολιτιστική δύναμη που άγγιξε τις περισσότερες περιοχές στον αρχαίο μεσογειακό κόσμο. Κατά συνέπεια, δεδομένου ότι ο χριστιανισμός προέκυψε στο μεσογειακό κόσμο, δεν είναι έκπληξη ότι οι πρώτοι Χριστιανοί έπρεπε να εξετάσουν τα αποτελέσματά του. Ξέρουμε ότι μεταξύ των πρώτων Χριστιανών υπήρξαν διάφορες αντιδράσεις στην ελληνιστική φιλοσοφία. Παραδείγματος χάριν, ο Τερτυλλιανός υποστήριξε ότι ο χριστιανισμός και η ελληνική φιλοσοφία δεν έχουν τίποτα κοινό. Αφ’ ετέρου, ο Ιουστίνος ο Μάρτυρας αισθάνθηκε αρκετά άνετα να κάνει συγκρίσεις μεταξύ του χριστιανισμού και της ελληνικής φιλοσοφίας προκειμένου να προσελκύσει Ελληνιστικούς ειδωλολάτρες στο Ευαγγέλιο. Ο Ιουστίνος δεν ήταν μόνος στην προσπάθεια να δημιουργηθούν γέφυρες από την ελληνική φιλοσοφία στο χριστιανισμό. Όπως ο Ιουστίνος, πολλοί πρώτοι Χριστιανοί ήταν πρόθυμοι να δανειστούν ορισμένους όρους και ιδέες από τον πολιτιστικό κόσμο της εποχής τους προκειμένου να μεταδοθεί το Ευαγγέλιο σε εκείνους γύρω από αυτούς. Αυτό σημαίνει ότι, κατά τη διαδικασία, επιτράπηκε στις Ελληνιστικές ιδέες να εισέλθουν στο μήνυμα του Ευαγγελίου και να διαστρεβλωθεί το αληθινό νόημά του; Αν και αυτό είναι μια κοινή κριτική του ορθόδοξου χριστιανισμού, μπορεί να αποδειχθεί ότι, στην πραγματικότητα, είναι ένα επιχείρημα χωρίς κανένα πραγματικό θεμέλιο. Τα ακόλουθα τέσσερα σημεία θα χρησιμεύσουν να αποκαλύψουν τις αδυναμίες αυτής της άποψης.

1) Ο εβραϊκός κόσμος, από τον οποίο ο χριστιανισμός προέκυψε, ήταν ήδη αγγιγμένος από τον ελληνισμό πριν από τη γέννηση του Χριστού.

Οι επικριτές που χρησιμοποιούν αυτό το επιχείρημα το κάνουν συχνά να ακούγεται σαν η ζωή και ο πολιτισμός του Ιησού και των πρώτων μαθητών να ήταν άθικτοι από τον Ελληνισμό, και ότι μόνο στους μετέπειτα αιώνες του επιτράπηκε να «μολύνει» την εκκλησία. Εντούτοις, ξέρουμε από την ιστορία ότι απλά δεν έχουν έτσι τα γεγονότα. Στην πολύ καλή μελέτη του, “Judaism and Hellenism” («Ιουδαϊσμός και Ελληνισμός»), ο Martin Hengel έχει δείξει ότι, από τα μέσα του τρίτου π.Χ. αιώνα, η εβραϊκή Παλαιστίνη είχε ήδη δοκιμάσει τα αποτελέσματα του ελληνισμού με διάφορους τρόπους. Παραδείγματος χάριν: (1) Κάτω από την Πτολεμαϊκή βασιλεία, οι Εβραίοι αναγκάστηκαν να δεχτούν διάφορες μορφές Ελληνιστικής κυβέρνησης και διοίκησης, (2) ως κατοίκους ενός σημαντικού παράκτιου τμήματος γης, η Παλαιστίνη εξυπηρέτησε ως ένα σταυροδρόμι για το διεθνές εμπόριο, το οποίο έφερε πολλούς ελληνιστές εμπόρους στην περιοχή, (3) η ελληνική γλώσσα – η κοινή γλώσσα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας – έγινε ένα μέρος του εβραϊκού πολιτισμού (και έγινε η γλώσσα της Καινής Διαθήκης!), (4) Οι ελληνικές εκπαιδευτικές τεχνικές υιοθετήθηκαν, εν μέρει, από τους Εβραίους. Κατά συνέπεια, η ιδέα ενός αγνού Ιουδαϊσμού, άθικτου από τον ελληνισμό, που «γεννάει» έναν εξίσου άθικτο αρχαίο Χριστιανισμό ο οποίος αργότερα «αλλοιώθηκε» από τον ελληνισμό είναι απλά μία αναληθής ιστορική εικόνα.

2) Οι πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι η επιρροή του ελληνισμού στους διάφορους λαούς στον αρχαίο κόσμο ήταν κατά ένα μεγάλο μέρος επιφανειακή, και προσέλκυσε πρώτιστα την άρχουσα τάξη και εκείνους με πολιτικές και διοικητικές φιλοδοξίες.

Στην ογκώδη μελέτη του για την Ελληνιστική περίοδο, ο Peter Green καταδεικνύει ότι τα αποτελέσματα του ελληνισμού στους τοπικούς πολιτισμούς στον αρχαίο κόσμο, λειτούργησαν σαν ένα αναγκαστικό πολιτιστικό «επίχρισμα» πάνω σε μια κατά τ’ άλλα υγιή και διακριτή παραδοσιακή κοσμοθεωρία. Ο G.W.Bowersock έχει έρθει σε παρόμοια συμπεράσματα:

«Η διατήρηση όλων αυτών των τοπικών παραδόσεων δείχνει ότι δεν υπήρξε παρά ένας επιφανειακός Εξελληνισμός ενός μεγάλου μέρους της Μικράς Ασίας, της Εγγύς Ανατολής, και της Αιγύπτου…. [Ο ελληνισμός ] ήταν ένα μέσο όχι απαραιτήτως αντίθετο στις τοπικές ή γηγενείς παραδόσεις. Αντίθετα, παρείχε έναν νέο και πιο εύγλωττο τρόπο για να εκφραστούν αυτές».

Αυτές οι παρατηρήσεις δείχνουν το γεγονός ότι ο ελληνισμός δεν έτεινε να διεισδύει και να «διαφθείρει» τις τοπικές θρησκευτικές παραδόσεις του αρχαίου κόσμου. Μάλλον, οι άνθρωποι διατήρησαν τις θρησκευτικές παραδόσεις τους παρά την Ελληνιστική επιρροή σε άλλους τομείς των ζωών τους. Αυτό οδηγεί στη τρίτη μας παρατήρηση.

3) Αν και ο Ιουδαϊσμός και ο αρχαίος Χριστιανισμός επηρεάστηκαν από τον περιβάλλοντα πολιτισμό με ορισμένους τρόπους, φρούρησαν επιμελώς τις θρησκευτικές πεποιθήσεις και τις πρακτικές τους από τις Ελληνιστικές ειδωλολατρικές επιρροές, ακόμη και μέχρι το σημείο του μαρτυρίου.

Ερχόμαστε τώρα στην καρδιά του ζητήματος. Η ιστορική και η αρχαιολογική απόδειξη δείχνει ότι και ο Ιουδαϊσμός και ο αρχαίος Χριστιανισμός φρούρησαν προσεκτικά τις θρησκευτικές απόψεις τους από τον περιβάλλοντα Ελληνιστικό πολιτισμό. Παραδείγματος χάριν, όσον αφορά τον Ιουδαϊσμό, η αρχαιολογική εργασία του EricMeyers στην πόλη Sepphoris στην Άνω Γαλιλαία του πρώτου αιώνα αποκαλύπτει ότι, παρά την Ελληνιστική επιρροή στα διάφορα πολιτιστικά επίπεδα, ο Ιουδαϊκός λαός διατήρησε μια αυστηρή τήρηση της Τορά (του Μωσαϊκού Νόμου).

Όταν ερχόμαστε στον αρχαίο Χριστιανισμό, είναι σαφές ότι οι θρησκευτικές επιρροές μάλλον είναι εβραϊκές, παρά ελληνιστικές ειδωλολατρικές. Η ουσία του Χριστιανικού Ευαγγελίου δεν είναι τίποτα περισσότερο ούτε λιγότερο από την εκπλήρωση όλων των διαθηκικών υποσχέσεων της Παλαιάς Διαθήκης μέσω του αναμενόμενου για καιρό Εβραίου Μεσσία. Είναι το αποκορύφωμα της ιστορίας των σχέσεων του Γιάχουε (Yahweh)-Θεού με τον εβραϊκό λαό μέσω μιας σειράς διαθηκών, που καταλήγουν στη Νέα Διαθήκη του Ιησού Χριστού. Είναι μία Εβραϊκή κοσμοθεωρία που εξουσιάζει το Ευαγγέλιο, όχι αυτή της ειδωλολατρίας. Τα συμπεράσματα του GregoryDix σχετικά με το θέμα του Εξελληνισμού του Ευαγγελίου επιβεβαιώνουν αυτήν την αξίωση: ο κεντρικός πυρήνας του Ευαγγελίου αποτελείται από «έναν Εβραϊκό Μονοθεϊσμό και ένα Εβραϊκό Μεσσιανισμό και μία Εβραϊκή Εσχατολογία, τα οποία εκφράζονται σε έναν συγκεκριμένο τύπο λατρείας και ηθικής.»

Αυτό το συμπέρασμα συγκρούεται με αυτό που ήταν μια δημοφιλής άποψη χριστιανικής προέλευσης στις αρχές του εικοστού αιώνα. Αυτή η άποψη, που έχει μια ομάδα, κριτικών μελετητών γνωστών ως «Σχολή της Ιστορίας των Θρησκειών», υποστήριξε ότι πολλές αρχαίες χριστιανικές πεποιθήσεις και πρακτικές είχαν δανειστεί πραγματικά από τις Ελληνιστικές ειδωλολατρικές «μυστηριακές λατρείες.» Τα τελευταία χρόνια, εντούτοις, αυτή η άποψη έχει εγκαταλειφθεί κατά ένα μεγάλο μέρος από τους λόγιους. Τα στοιχεία τώρα καταδεικνύουν ότι ο αρχαίος Χριστιανισμός γίνεται καλύτερα κατανοητός καθώς αναδύεται από τον Εβραϊκό κόσμο σκέψης. Στο βιβλίο του, “ChristianityandtheHellenisticWorld” («Ο Χριστιανισμός και ο Ελληνιστικός Κόσμος»), ο φιλόσοφος RonaldNash απορρίπτει τους ισχυρισμούς της «Σχολής της Ιστορίας των Θρησκειών». Τα συμπεράσματά του είναι αξιοσημείωτα:

«Ήταν ο αρχαίος Χριστιανισμός μια συγκρητιστική πίστη; Δανείστηκε οποιαδήποτε από τις ουσιώδεις πεποιθήσεις και πρακτικές του είτε από την Ελληνιστική φιλοσοφία ή θρησκεία ή από τον Γνωστικισμό; Τα στοιχεία απαιτούν αυτή η ερώτηση να απαντηθεί αρνητικά».

Το συμπέρασμα του Nash ταιριάζει με τα συμπεράσματα πολλών άλλων. Η εργασία των ιστορικών και βιβλικών μελετητών, όπως των Ν. Τ. Wright και DavidFlusser επιβεβαιώνουν ότι ο Ιουδαϊσμός του πρώτου αιώνα, είναι το κατάλληλο πλαίσιο μέσα στο οποίο πρέπει να κατανοηθεί η άνοδος του αρχαίου Χριστιανισμού. Είναι αλήθεια ότι ο Χριστιανισμός τελικά ήρθε σε ρήξη με τον Ιουδαϊσμό. Αντίθετα από τον Ιουδαϊσμό, κατάλαβε τον Θεό ως τρισυπόστατη ύπαρξη, και τον Μεσσία να είναι ταυτόχρονα θείος και ανθρώπινος. Εντούτοις, αυτές οι θεολογικές προοπτικές είχαν την ρίζα τους στην εμπειρία των πρώτων Εβραίων Χριστιανών όπως καταγράφονται στη Καινή Διαθήκη. Όπως ο Dix έχει σημειώσει, «ο Χριστιανισμός έπαψε να είναι Ιουδαϊκός, αλλά με αυτόν τον τρόπο δεν έγινε Ελληνικός. Έγινε ο εαυτός του – Χριστιανισμός«.

4) Πολλά από τα κεντρικά στοιχεία του Ευαγγελίου είναι διαμετρικά αντίθετα στην Ελληνιστική νοοτροπία.

Αυτή η αξίωση μπορεί να αποδειχθεί με τα εξής παραδείγματα: Κατ’ αρχάς, όπως ο Ιουδαϊσμός, το Χριστιανικό Ευαγγέλιο πιστοποιεί ότι ο Θεός δημιούργησε όλα τα πράγματα «από το τίποτα» («exnihilo»). Αυτό είναι αντίθετο προς την Ελληνική άποψη της προϋπάρχουσας αιώνιας ύλης. Δεύτερον, δεδομένου ότι ο Θεός δημιούργησε όλα τα πράγματα, συμπεριλαμβανομένης της ύλης, ο Χριστιανισμός (με τον Ιουδαϊσμό) καταλαβαίνει την ύλη γενικά, και το ανθρώπινο σώμα ειδικότερα, σαν «πολύ καλά» (Γένεση 1:31). Η Ελληνιστική κοσμοθεωρία κατανοούσε την ύλη ως κάτι αμφισβητήσιμο στην καλύτερη περίπτωση – εάν όχι εντελώς κακή. Το σώμα θεωρούνταν κάτι σαν ένας αφύσικος τάφος, μέσα στον οποίο η αιώνια ανθρώπινη ψυχή παγιδεύτηκε προσωρινά μέχρι να απελευθερωθεί από τον θάνατο. Λαμβανομένου υπόψη ότι, με τον Ιουδαϊσμό, ο Χριστιανισμός διακήρυττε ότι το να είσαι άνθρωπος σήμαινε να έχεις ένα σώμα, και έτσι ότι θα βιώσουμε την ανάσταση του σώματος (ένα άφθαρτο σώμα!) στη μετά θάνατον ζωή, η Ελληνική άποψη της μετά θάνατον ζωής ήταν η ελευθερία από το σώμα.

Μερικοί έχουν σημειώσει τις ομοιότητες μεταξύ ορισμένων ελληνικών συστημάτων ηθικής και των διδασκαλιών της Καινής Διαθήκης πάνω στην ηθική. Εντούτοις, ακόμη και εδώ υπάρχουν σημαντικές διαφορές. Ενώ κάποιος μπορεί να προσδιορίσει ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά γνωρίσματα, όπως οι λογοτεχνικές μορφές και οι βασικοί ηθικοί κώδικες, υπάρχουν προεξέχουσες διαφορές στο κίνητρο (οι Χριστιανοί παρακινούνται από το σεβασμό για το Θεό και την κλήση Του στην αγιότητα, οι Έλληνες από την αυτονόητη «λογική») και τα μέσα για να ζήσεις μια ηθική ζωή (οι Χριστιανοί ενδυναμώνονται από το Άγιο Πνεύμα, οι Έλληνες στηρίζονται επάνω στην έμφυτη σοφία και ικανότητά τους). Τελικά, αντίθετα από την ελληνική φιλοσοφική άποψη, η ελπίδα του ουρανού αποτελεί τη βάση για τους Χριστιανούς ώστε να εμμένουν κάτω από ηθική πίεση.

Τέλος, πρέπει να εξετάσουμε τον ισχυρισμό ότι τα δόγματα της θεότητας του Χριστού και της Τριάδας είναι μεταγενέστερες ελληνιστικές ειδωλολατρικές διαφθορές του αρχαίου και «καθαρού» χριστιανισμού. Δύο απαντήσεις θα αρκέσουν να παρουσιάσουν τις αδυναμίες αυτών των ισχυρισμών. Κατ’ αρχάς, οι ισχυρισμοί εκείνων όπως οι Μορμόνοι και οι Μάρτυρες του Ιεχωβά, ότι ο Χριστιανισμός της Καινής Διαθήκης διαφθάρηκε από την μεταγενέστερη Ελληνιστική επιρροή αποτυγχάνουν να υπολογίσουν το γεγονός ότι είναι τα ίδια τα στοιχεία της Καινής Διαθήκης που οδήγησαν τους πρώτους Χριστιανούς πατέρες να ομολογήσουν τη θεότητα του Χριστού και την Τριαδικότητα του Θεού. Ενώ λόγοι χώρου δεν επιτρέπουν μια λεπτομερή βιβλική υπεράσπιση αυτών των δογμάτων, μπορεί να γίνει αναφορά σε διάφορες σημαντικές μελέτες που καταδεικνύουν ότι αυτά τα δόγματα έχουν την ρίζα τους στη Καινοδιαθηκική μαρτυρία για τον Ιησού Χριστό (δείτε στην Βιβλιογραφία το Νο11 για τις προτεινόμενες πηγές).

Δεύτερον, η πρόσφατη έρευνα έχει αποδείξει ότι η αρχαία Χριστιανική ιδέα της θεότητας του Χριστού αναπτύχθηκε όχι σε ένα Ελληνιστικό πλαίσιο αλλά σε έναν ευδιάκριτα Εβραϊκό κόσμο σκέψης. Ο Richard Bauckham, ένας λόγιος αυτού του σχετικά νέου κινήματος μελετητών (μερικές φορές γνωστού ως «Νέα Σχολή της Ιστορίας των Θρησκειών») δηλώνει αυτά τα συμπεράσματα συνοπτικά:

«Όταν η Χριστολογία της Καινής Διαθήκης διαβάζεται με αυτό το εβραϊκό θεολογικό πλαίσιο στο μυαλό, γίνεται σαφές ότι, από το πιο πρώιμο ξεκίνημα της μετα-Πασχάλιας Χριστολογίας και μετά, οι πρώτοι Χριστιανοί περιέλαβαν τον Ιησού, ακριβώς και σαφώς, μέσα στη μοναδική ταυτότητα του ενός Θεού του Ισραήλ…Η πιο πρώιμη Χριστολογία ήταν ήδη η υψηλότερη Χριστολογία».

Τελικά, αν και η αξίωση ότι η αρχαία Χριστιανική πίστη και πρακτική διαφθάρηκαν από την Ελληνιστική επιρροή, υποστηρίζεται συνήθως από τους επικριτές του ορθόδοξου χριστιανισμού, τα ιστορικά στοιχεία δεν υποστηρίζουν αυτήν την αξίωση. Μάλλον, όπως ο Ιουδαϊσμός από τον οποίο προέκυψε, η Χριστιανική πίστη φρούρησε αυστηρά τη μοναδική θρησκευτική ταυτότητά της στη μέση της θρησκευτικής και φιλοσοφικής ποικιλομορφίας του αρχαίου Μεσογειακού κόσμου.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

1.        Craig L. Blomberg and Stephen E. Robinson, How Wide the Divide? A Mormon and an Evangelical in Conversation (Downers Grove, IL: InterVarsity, 1997), p. 92.

2.        Blomberg and Robinson, How Wide the Divide?, p. 128.

3.        Should You Believe in the Trinity? (New York: Watchtower Bible & Tract Society, 1989), p. 11.

4.        Muhammad ‘Ata’ur-Rahim and Ahmad Thomson, Jesus Prophet of Islam, 2nd ed. (London: Ta-Ha Pub., 1996), p. 2.

5.        Martin Hengel, Judaism and Hellenism: Studies in their Encounter in Palestine during the Early Hellenistic Period, 2 vols., (trans. John Bowden; Philadelphia: Fortress, 1974). See also Hengel’s Jews, Greeks and Barbarians: Aspects of the Hellenization of Judaism in the Pre-Christian Period (trans. John Bowden; Philadelphia: Fortress, 1980); and The ‘Hellenization’ of Judea in the First Century after Christ (trans. John Bowden; Philadelphia: Trinity, 1989).

6.        Peter Green, Alexander to Actium: The Historical Evolution of the Hellenistic Age (Berkeley: University of California Press, 1990), pp. 312-335.

7.        G. W. Bowersock, Hellenism in Late Antiquity (Ann Arbor: University of Michigan Press, 1990) 6-7.

8.        Eric Meyers, «The Challenge of Hellenism for Early Judaism and Christianity,» Biblical Archaeology 55 (1992) pp. 84-91.

9.        Gregory Dix, The ‘Hellenization’ of the Gospel (Uppsala: Almqvist & Wiksells, 1953), p. 3 (emphasis in text).

10.      Ronald Nash, Christianity and the Hellenistic World (Grand Rapids: Zondervan, 1984), p. 270.
See N. T. Wright, The New Testament and the People of God (Minneapolis: Fortress, 1992); David Flusser, Jewish Sources in Early Christianity (New York: Adama, 1987).

11.      Dix, ‘Hellenization’ of the Gospel, p. 29. For a more detailed discussion see Paul R. Eddy, «Christian and Hellenistic Moral Exhortation: A Literary Comparison Based on I Thessalonians 4,» in Directions in New Testament Methods (ed. M. Albl, P. R. Eddy, and R. Mirkes; Milwaukee: Marquette University Press, 1993), pp. 45-51.
On the deity of Christ see: Murray J. Harris, Jesus as God: The New Testament Use of theos in Reference to Jesus (Grand Rapids: Baker, 1992); Robert M. Bowman, Jehovah’s Witnesses, Jesus Christ, and the Gospel of John (Grand Rapids: Baker, 1989); Millard Erickson, The Word Became Flesh: A Contemporary Incarnational Christology (Grand Rapids: Baker, 1991). On the Trinity see: Robert M. Bowman, Why You Should Believe in the Trinity: An Answer to Jehovah’s Witnesses (Grand Rapids: Baker, 1989); Gregory Boyd, Oneness Pentecostals and the Trinity (Grand Rapids: Baker, 1992). Ελληνικά βιβλία: ΙΗΣΟΥΣ Ο ΦΥΣΕΙ ΩΝ ΘΕΟΣ-Κ.ΛΕΝΗ, ΤΡΙΑ ΚΡΙΣΙΜΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ- MurrayJ. Harris, Ο ΙΗΣΟΥΣ ΓΙΑΧΒΕ-Ν.ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ, Ο ΩΝ Ο ΗΝ ΚΑΙ Ο ΕΡΧΟΜΕΝΟΣ-Π.ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΗ.

12.      Richard Bauckham, God Crucified: Monotheism and Christology in the New Testament (Grand Rapids: Eerdmans, 1998) vi-vii.

ΠΗΓΗ: http://diakrisis.gr/articles.php?lng=gr&pg=181 (μετάφραση κατόπιν αδείας του άρθρου Was Early Christianity Corrupted by ‘Hellenism’? http://www.xmark.com/focus/Pages/hellenism.html )

ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΣΧΕΤΙΚΟ ΑΡΘΡΟ στο Ορθόδοξο Βίκι: http://el.orthodoxwiki.org/Χριστιανισμός_και_Φιλοσοφία

Η απελπισμένη απολογητική του Ισλάμ-8: Αναξιοπιστία της Βίβλου 3 ή «Με ΔΑΥΛΟ αν κοιμηθείς, το πρωί θ’ αλληθωρίζεις…»

Ο απολογητής του Ισλάμ Άχμαντ Ελντίν, που όπως όλοι οι «συνάδελφοί» του προσπαθεί να αποδείξει τη Βίβλο αναξιόπιστη για να «βγάλει λάδι» το εντελώς αναξιόπιστο Κοράνι που συγκρούεται μ’ αυτήν,  εισέπραξε δύο καραμπινάτες αναιρέσεις των σχετικών άρθρων και ηχητικών του εδώ https://greekmurtadeen.wordpress.com/2010/03/27/bible-authors/ και εδώ https://greekmurtadeen.wordpress.com/2010/05/19/bible-authors2/. Στις αναιρέσεις μας είχαμε τονίσει ότι όλοι οι «λόγιοι» που βάλλουν κατά της αξιοπιστίας της Βίβλου, και τους οποίους αντιγράφει ο απολογητής του Ισλάμ, αν δεν είναι αθεϊστές είναι Προτεστάντες, και μάλιστα ευαγγελικοί, και το κάνουν για τους δικούς τους λόγους (βασικά θέλουν να χτυπήσουν τις «ποιμαντικές επιστολές» του Παύλου, και όλα όσα δείχνουν την ύπαρξη μυστηρίων και χειροτονίας ιερέων στην αρχαία Εκκλησία). Επειδή η διαπίστωσή μας για τη μόνιμη καταφυγή των μουσουλμάνων σε προτεστάντες λογίους, και μάλιστα ευαγγελικούς, είναι αδιαμφισβήτητη, ο απολογητής του Ισλάμ χρειαζόταν να βρει κάποιον λόγιο που να έχει τις ίδιες με αυτούς απόψεις και να μην είναι ευαγγελικός. Τελικά, νόμισε ότι ανακάλυψε έναν: κάποιον Γ. Ζερβό, στις σελίδες του… Περιοδικού «Δαυλος» (Τόμος ΙΗ, Αριθμός Τεύχους 210, Ιούνιος 1999, σελ 13263, «Συνέντευξη του Καθηγητή Γ Ζερβού».) Έσπευσε λοιπόν να δημοσιεύσει την ανακάλυψή του εδώ: http://islamforgreeks.org/2010/05/13/new-testament-unreliability-part-3/, διαφημίζοντάς την με τον πομπώδη τίτλο:

Η α(να)ξιοπιστία της Καινής Διαθήκης. Μέρος 3. Έλληνας Καθηγητής Θεολογίας, πρώην Ιερέας, παραδέχεται την αναξιοπιστία της Κ.Δ

Από τον τίτλο φαίνεται σαν ο φίλος μας να έπιασε «λαβράκι». Έλληνας καθηγητής Θεολογίας – σε αμερικανικό Πανεπιστήμιο – κατά της αξιοπιστίας της Κ.Δ., τη στιγμή που οι Έλληνες έχουν τα πρωτότυπα κείμενα της Κ.Δ. γραμμένα στη γλώσσα τους; Τη στιγμή που Έλληνες λόγιοι έχουν πολλές φορές καταρρίψει τις πολυδιαφημισμένες «αμφισβητήσεις» της αξιοπιστίας της Αγίας Γραφής από διάφορους αθεϊστές και προτεστάντες; Και είναι και πρώην ιερέας – δηλ. κάποιος που είτε προκάλεσε σκανδαλισμό και τον αποσχημάτισαν, είτε έχασε την προσωπική του ιδέα για την αξιότητά του ως λειτουργού, είτε την πίστη του στην ιεροσύνη, οπότε παραιτήθηκε μόνος του; Εκ πρώτης όψεως, η υπόθεση φαίνεται να έχει «ψωμί». Ας δούμε όμως μερικά στοιχεία για τον Γ. Ζερβό, με βάση τη γνώμη του οποίου ο Άχμαντ Ελντίν ελπίζει να καταρρίψει την αξιοπιστία της Καινής Διαθήκης:

• Γεννήθηκε το 1949.
• το ακαδημαϊκό έτος 2004-2005 προήχθη από επίκουρος (βοηθός) καθηγητής (Assistant Professor) σε αναπληρωτή καθηγητή (Associate Professor).
• Ο τομέας ενασχόλησής του, στον οποίο έχει δημοσιεύσει κάποιες λίγες εργασίες, είναι βασικά τα απόκρυφα κείμενα.
• Στη βιβλιογραφία είναι σχεδόν ανύπαρκτος. Όσο κι αν ψάξει κανείς, θα βρει όλο κι όλο ένα αρθράκι του για κάποιο απόκρυφο κείμενο στο «The Anchor Bible Dictionary» (από όταν ήταν ορθόδοξος ιερέας στο St. Nicholas Greek Orthodox Church), 3-4 άρθρα πάνω στα ίδια και τα ίδια απόκρυφα κείμενα, που συμπεριλήφθηκαν σε άλλες συλλογές, και άλλες 4-5 σκόρπιες αναφορές σε μια βιβλιογραφία περίπου 3.000 ξενόγλωσσων θεολογικών έργων. Επίσης, είναι απολύτως ανύπαρκτος στην ελληνόφωνη θεολογική βιβλιογραφία.

Άραγε ο απολογητής του Ισλάμ θεωρεί ότι στο πρόσωπό του βρήκε έναν λόγιο μεγάλου επιστημονικού κύρους, του οποίου τις απόψεις πρέπει να πάρουμε στα σοβαρά;

Αλλά ας δούμε ποιες είναι, σύμφωνα με το άρθρο του «Δαυλού», οι απόψεις του συμπαθούς – οπτικά – Γ. Ζερβού, με τις οποίες προσπαθεί να αποστομώσει τους χριστιανούς ο απολογητής του Ισλάμ:

«Τα θεμέλια του κλασσικού Χριστιανισμού γκρεμίστηκαν από την διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα. Τόσο η Βίβλος (Καινή και Παλαιά Διαθήκη) όσο και η λεγόμενη Ιερά Παράδοσις έχουν καταρρεύσει.»

Αυτά τα λόγια σίγουρα εντυπωσιάζουν. Εντυπωσιάζουν όμως, τους άσχετους!

Γιατί στην πραγματικότητα, μάλλον το αντίθετο έχει συμβεί! Έχουν καταρρεύσει πλήρως όλες οι αποτυχημένες προσπάθειες κάθε λογής λογίων να εξηγήσουν κάτι που παρέμεινε ανεξήγητο για τον ορθολογισμό: τον Ιησού.

Αμέτρητοι αυτοσχεδιασμοί έγιναν σε αλλεπάλληλους «Βίους του Ιησού» που γράφτηκαν. Όπως είναι γνωστό,  και όπως σημειώνει ο Σάββας Αγουρίδης (ένας καθηγητής με διεθνές θεολογικό κύρος και αμέτρητες αναφορές σε διεθνή και ελληνική βιβλιογραφία…):

«Στο μεγάλο έργο του για την έρευνα του Βίου του Ιησού παίρνει ο Schweitzer έναν – έναν τους Βίους που γράφτηκαν από την περίοδο του Διαφωτισμού μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα, και ΧΩΡΙΣ ΕΛΕΟΣ, αμετάκλητα και αναμφισβήτητα αντικειμενικά δείχνει πως οι γενεές αυτές παρουσίασαν ένα Ιησού κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση δική τους».

Αν μπορούσαν να εξηγήσουν το μυστήριο της γένεσης του Χριστιανισμού δεν θα είχαν καταφύγει σε τόσες αλληλοαναιρούμενες υποθέσεις που ξεκινάνε από το απίθανο (π.χ. μαζικές οφθαλμαπάτες) και καταλήγουν στο γελοίο (π.χ. ότι …μπέρδεψαν οι μαθητές τον τάφο και νόμιζαν ότι αναστήθηκε ο Ιησούς…).

Η διεθνής ακαδημαϊκή κοινότητα έχει σηκώσει τα χέρια ψηλά, από τη στιγμή ειδικά που κατάλαβε ότι ο Χριστιανισμός γεννήθηκε σαν ένα big bang και όχι όπως αφελώς νόμισαν, με σταδιακό τρόπο σε διάρκεια 2 αιώνων σύμφωνα με το εγελειανό σχήμα.

Συνδέστε όμως τη φράση «τα θεμέλια του κλασσικού Χριστιανισμού γκρεμίστηκαν από την διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα» με το επόμενο που αναφέρεται στη συνέντευξη του Γ. Ζερβού:

«Βρισκόμαστε ήδη στην τρίτη φάση της αναζητήσεως του Ιστορικού Ιησού: «Ποιος ήταν ο Ιστορικός Ιησούς; Το ερώτημα αυτό έχει απασχολήσει τα τελευταία βιβλικά συνέδρια. Ήταν θεός; Ήταν άνθρωπος; Ήταν προφήτης;»

Η «τρίτη αναζήτηση» έχει ξεκινήσει από το 1980 περίπου. Μα πριν δεν μας έλεγε ότι η «ακαδημαϊκή κοινότητα» ΓΚΡΕΜΙΣΕ ήδη τα θεμέλια του κλασσικού Χριστιανισμού; Αφού τα γκρέμισε, πως κάθεται και συζητάει ακόμα αν ο Ιησούς ήταν θεός, άνθρωπος ή προφήτης;

Βέβαια μην απορεί κανείς: αυτό που αναδημοσιεύει ο πιασμένος από τα μαλλιά του, ταλαίπωρος μουσουλμάνος, είναι από το περιοδικό «ΔΑΥΛΟΣ». «Δαυλός» σημαίνει ΑΠΟΛΥΤΗ ΑΝΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου. Αν δει κανείς τις απαντήσεις που κυκλοφορούν για το κίνημα που εκπροσωπεί ο «Δαυλός» και τα άρθρα που έχει δημοσιεύσει κατά καιρούς, θα καταλάβει ότι οι άνθρωποι αυτοί αποτελούν την λεγόμενη «κίτρινη δημοσιογραφία» του χώρου τους:

http://www.oodegr.com/neopaganismos/syxrono_xali/davlos1.htm

http://www.oodegr.com/neopaganismos/syxrono_xali/davlos2.htm

http://www.oodegr.com/neopaganismos/sykofanties/enapenizontes_1.htm

http://www.oodegr.com/neopaganismos/diogmoi/skythop1.htm

http://www.oodegr.com/neopaganismos/diogmoi/skythop2.htm

http://www.oodegr.com/neopaganismos/ag.grafi/zaxar1.htm

http://www.oodegr.com/neopaganismos/epistoles/parasyromenos_1.htm

Οι συντάκτες του «Δαυλού» δεν χρειάζονται στοιχεία για τα όσα γράφουν, αφού τους αρκεί η αχαλίνωτη φαντασία τους. Πώς αλλιώς θα γέμιζαν τόσες χιλιάδες ανούσιες, πραγματικά άχρηστες, χωρίς καμία επιστημονική αξία σελίδες;

Αλλά από τα παρακάτω προκύπτει επίσης άφθονο γέλιο:

«ιερατείο πού είχε στόχο την άσκηση εξουσίας και ελέγχου»

«αναγκάσθηκαν να φτιάξουν νέα ηγεσία»

«ιστορία της επικρατήσεως των επισκόπων»

«πνευματικών δεσποτών»

«εξάπλωση μιας τυραννικής αυτοκρατορίας πάνω στην ανθρωπότητα»

«ο ιστορικός Ιησούς ήταν εναντίον της οργανωμένης θρησκείας» κ.λπ.

Όποιος και να τα είπε αυτά – ο πρώην ιερέας Ζερβός, ή ο ευφάνταστος «Δαυλός» , από πλευράς θεολογικής βιβλιογραφίας έχει μείνει στη …Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια και στους ξεπερασμένους μαρξιστές όπως ο Kautsky, ο Κορδάτος ή άλλοι που έχουν εκδοθεί από την Ακαδημία Επιστημών της Ε.Σ.Σ.Δ.! Δηλαδή μια συνθηματολογία περί άρχουσας τάξης ενάντια στις καταπιεσμένες λαϊκές τάξεις και περί χριστιανισμού ως κοινωνικού κινήματος που αργότερα έγινε θρησκεία…

Ανόητες τοποθετήσεις που προκύπτουν όταν ο καθένας, λόγω ιδεοληψίας, παίρνει την φράση που τον βολεύει και βγάζει από εκεί συμπεράσματα για το σύνολο, αγνοώντας όλα όσα ξεβολεύουν τη θεωρία του, αγνοώντας όλη τη σχετική βιβλιογραφία.

Λες και ο Χριστιανισμός δεν ενδιαφερόταν και για τις ψυχές των πλουσίων όπως και για των φτωχών, και για τα αφεντικά, όπως και για τους δούλους, για τους άρχοντες του κόσμου αλλά και για τους υφισταμένους τους, για τους πνευματικούς ηγέτες αλλά και για τον λαό του Θεού! Δεν υπήρχε ούτε μισή ψυχή για την οποία δεν ενδιαφερόταν ο Ιησούς και γι’ αυτό απέτυχαν οικτρά όσοι θέλησαν να συσχετίσουν ιστορικά ή αναδρομικά τη διδασκαλία του με οποιοδήποτε κίνημα.

Δεν μπορούμε να μην παρατηρήσουμε ΠΟΣΟ μοιάζουν κάποιες απόψεις του Γ. Ζερβού με αυτές των ευαγγελικών, που αγαπά να αντιγράφει ο Άχμαντ Ελντίν. Όπως για παράδειγμα, το ότι καταφέρεται ακριβώς εναντίον της γνησιότητας συγκεκριμένων επιστολών του Παύλου: της επιστολής προς Εβραίους, που παρουσιάζει τον Ιησού ως αρχιερέα, και των «ποιμαντικών» επιστολών (προς Τιμόθεο και προς Τίτο), οι οποίες δείχνουν ότι υπήρχαν επίσκοποι χειροτονημένοι από τους αποστόλους από την πρώτη εποχή της Εκκλησίας. Οπότε εύλογα μπορούμε να υποθέσουμε ότι αν ο Γ. Ζερβός δεν έγινε άθεος (και φυσικά, ΑΝ ο «Δαυλός» δεν δημοσιεύει ψέματα), τότε υπάρχει η περίπτωση να έγινε προτεστάντης… Έτσι εξηγούνται όλες οι ατάκες του κιλού ενάντια στον κλήρο. Όμως οι πλάνες των προτεσταντών στα θέματα αυτά έχουν απαντηθεί σε πολλά άρθρα περί ιεροσύνης και ειδικής ιεροσύνης, τα οποία εύκολα μπορεί κανείς να βρει στο διαδίκτυο, και δεν χρειάζεται να πούμε λέξη εδώ για τις αφελείς θεωρίες τους:

http://www.oodegr.com/oode/orthod/iereis1.htm

http://www.oodegr.com/oode/orthod/ekkl3.htm

http://www.oodegr.com/oode/orthod/ekkl1.htm

http://exprotestant.blogspot.com/2010/04/blog-post_04.html

http://exprotestant.blogspot.com/2010/04/blog-post_1255.html

Το πώς οι προτεστάντες μπορούν να είναι τόσο επιθετικοί κατά της ιεροσύνης και του κλήρου, ενώ παράλληλα χρησιμοποιούν πιστά τον Κανόνα της Καινής Διαθήκης τον οποίο τους παρέδωσαν …ΚΛΗΡΙΚΟΙ Πατέρες της Εκκλησίας, και το πώς δεν απορούν που ο Θεός εδέησε να δώσει στον «κακό» κλήρο την τιμή να παραδώσει στους «καλούς» προτεστάντες την ιερή αυτή συλλογή βιβλίων, ας το σκεφτούν μόνοι τους. Κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να πάρει στα σοβαρά τις εμπαθείς κατηγορίες τους, τις οποίες επινοούν στην προσπάθειά τους να υποβαθμίσουν το γεγονός ότι ΔΕΝ έχουν αποστολική διαδοχή.

Όμως παρακάτω ο Γ. Ζερβός, εκτός από προντεσταντίζων, πιάνεται και αδιάβαστος:

«Λόγος, ΕΝΝΟΙΑ που προέρχεται από την ελληνική φιλοσοφία»!

Από πού κι ως πού;

Ο Λόγος είναι απλά ΛΕΞΗ που πήρε η χριστιανική θεολογία από τη φιλοσοφία, αλλά η ΕΝΝΟΙΑ του όρου «λόγος» στη θεολογία διαφοροποιείται από τη φιλοσοφική, κι  έχει περιεχόμενο που προέρχεται καθαρά από τη χριστιανική αποκάλυψη!

Διαφορετικά, ας μας εξηγήσει ο Γ. Ζερβός πότε ο «Λόγος» της Φιλοσοφίας, έγινε «Σαρξ»;

Και ένα παιδάκι κατανοεί ότι ο Ιωάννης μιλάει για ΠΡΟΣΩΠΟ! Ουδεμία δηλ. σχέση με την απρόσωπη ενέργεια του φιλοσοφικού λόγου. Άρα μιλάμε απλώς για χρήση ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ σχημάτων από τη γλώσσα της εποχής, ώστε να γίνουν κατανοητά τα κείμενα και όχι φυσικά για «δάνεια» της ουσίας της διδασκαλίας του Ιησού. Αυτά αφήστε τα για τους αφελείς.

Μας λέει ο Γ. Ζερβός – πάντα σύμφωνα με τον «Δαυλό» – ότι

μετά την τελειωτική καταστροφή του Ισραήλ το 70 μ.Χ. από τους Ρωμαίους, η Εκκλησία «χωρίστηκε από τον Ιουδαϊσμό και βγήκε να κατακτήσει τον Ελληνο-Ρωμαϊκό κόσμο.»

Καλά δεν διάβασε ο άνθρωπος στις επιστολές και τις «Πράξεις» ότι το κήρυγμα τους εθνικούς είχε αρχίσει από τα πρώτα χρόνια της Εκκλησίας των Ιεροσολύμων, και ότι η πρώτη αποστολική σύνοδος στα Ιεροσόλυμα το 49 μ.Χ. είχε ως αντικείμενο το αν θα έπρεπε οι εξ Εθνικών χριστιανοί να ακολουθήσουν τον Μωσαϊκό νόμο; Και αυτό επειδή ήδη ο Παύλος κήρυττε σε εθνικούς, αλλά και ο Πέτρος είχε βαπτίσει μερικούς, και οι Ιουδαΐζοντες πίστευαν ότι πρέπει οι εξ Εθνικών χριστιανοί να κάνουν περιτομή κ.α.;

Και συνεχίζει:

Έφτιαξαν λέει τον «μονογενή, ομοούσιο Υιό τού Θεού, ακριβές αντίγραφο του Ηρακλέους, του Ασκληπιού κ.τ.λ. Επίσης αντέγραψαν οι Χριστιανοί πολλά στοιχεία από τις μυστηριακές θρησκείες του Μίθρα, της Ίσιδος και του Οσίριδος».

Προσέξτε αφελές σκεπτικό:

1. Για να φτιάξω αντίγραφο του Ηρακλή και του Ασκληπιού, προφανώς έχω σκοπό να μπερδέψω αυτούς που τους πιστεύουν και να τους παραπλανήσω να λατρέψουν τον δικό μου θεό.

2. Και ενώ έχω σκοπό το δημιούργημά μου να μπερδέψει εκείνους που πιστεύουν στον κόσμο του Ηρακλή και του Ασκληπιού, εγώ φτιάχνω έναν Ιησού που λέει ότι απεχθάνεται ολόκληρο το υπόβαθρο του ειδωλολατρικού, πολυθεϊστικού κόσμου!

3. Επιπλέον, αντί να βάλω το καλύτερό μου αντίγραφο του Ηρακλή και Ασκληπιού να γεννηθεί σε μεγάλο ειδωλολατρικό κέντρο, τον βάζω να γεννηθεί στη μισητή για τους ειδωλολάτρες Παλαιστίνη (και μάλιστα ΟΥΤΕ ΚΑΝ στην Ιερουσαλήμ, αλλά σε μια άκρη της…), και τον βάζω να γεννηθεί ως απεχθής για τους ειδωλολάτρες Ιουδαίος!

4. Και ήταν τόσο «πειστικό» το κατασκεύασμα μου, που ο ειδωλολάτρης Κέλσος αν ζούσε, ακόμα θα γελούσε με την προσπάθειά μου να τον πείσω ότι πιστεύω σε έναν Θεό …ΣΤΑΥΡΩΜΕΝΟ! Έναν θεό που σταυρώθηκε, όχι σκοτωμένος αλληγορικά όπως ο κάθε Όσιρις και Διόνυσος, αλλά κυριολεκτικά ως κατάδικος, καταδικασμένος από τους Ρωμαίους!

Όπως γράφει μετά από μια μακρά ανάλυση και αναφορά στη βιβλιογραφία ο καθηγητής Πέτρος Βασιλειάδης:

«Η κατά γενική ομολογία παραδοχή της αξιοπιστίας των ευαγγελικών κειμένων, αναφορικά με το γεγονός του σταυρικού θανάτου του Ιησού, έχει την εξήγηση της. Η εξήγηση αυτή σχετίζεται με τις μεσσιανικές προσδοκίες της εποχής. Ήταν αδιανόητο για την πρωτοχριστιανική κοινότητα, που ξεπήδησε από τη συναγωγή, να διακηρύσσει με αυταπάρνηση την πίστη της στον «εσταυρωμένο» Ιησού, αν το γεγονός της σταύρωσης δεν ήταν πραγματικό ιστορικό γεγονός. Και μόνο η ιδέα ενός μεσσία, που θανατώθηκε με τον πιο ατιμωτικό τρόπο, ήταν δυνατό στα πρώτα βήματα της χριστιανικής κοινότητας να διαθέσει αρνητικά τόσο τους Ιουδαίους, όσο και τους εθνικούς. Η σπάνια μαρτυρία της Γαλ. 3,13 όπου με άμεση αναφορά στο Δευτερονόμιο (27,6. 21,23), γίνεται έμμεση νύξη στην αντίθεση του ιουδαϊσμού για παθητό -και μάλιστα «εσταυρωμένο»- μεσσία, όπως επίσης και η κατηγορηματική διαβεβαίωση του Παύλου ότι ο «εσταυρωμένος Χριστός» είναι «Ιουδαίοις μεν σκάνδαλον έθνεσιν δε μωρία» (Α’ Κορ 1,25), αποκλείει εντελώς το ενδεχόμενο η πίστη στον εσταυρωμένο Ιησού να αποτελεί δημιούργημα της πρώτης Εκκλησίας».

5. Και αλήθεια, πότε ο Ηρακλής ή ο Ασκληπιός παρουσιάστηκαν από τον αρχαίο κόσμο ως «μονογενείς» υιοί του Θεού και μάλιστα «ομοούσιοι μαζί του»; Οι θεοί των ειδωλολατρών είχαν αναρίθμητους γιους (και κόρες) που τους έκαναν όχι πνευματικά αλλά με θνητές, και στην καλύτερη περίπτωση τα παιδιά αυτά ήταν ημίθεοι!

6. Και ποιον Ηρακλή και ποιον Ασκληπιό αντέγραψαν οι Χριστιανοί, από τις δεκάδες παραλλαγές των ιστοριών που υπήρχαν; Δεν ξέρει ο Γ. Ζερβός σε κάθε περιοχή έχουν και μια άλλη παράδοση για τη ζωή και το έργο των «ημιθεων» αυτών, γνήσιο γνώρισμα του μύθου; Αντέγραψαν τον Ασκληπιό που του έριξε κεραυνό ο Δίας για να μην ταράξει την αρμονία του κόσμου, και που ο Απόλλωνας για να εκδικηθεί τον Δία σκότωσε τους Κύκλωπες και μετά ο Ασκληπιός μεταμορφώθηκε σε αστερισμό; Ή τον Ασκληπιό που πήρε μέρος στην …αργοναυτική εκστρατεία; Που είχε σύμβολά του τα κυπαρισσο-κουκουνάρια, την κατσίκα και τον σκύλο; Αντέγραψαν τον Ηρακλή που πέθανε στην πυρά που άναψε μόνος του; Τον Ηρακλή που είχε παντρευτεί, είχε και φιλενάδα, είχε και περίπου …70 παιδιά; Τον Ηρακλή που τον έφαγαν οι ζήλιες των γυναικών;

Μην πιάσουμε τώρα τις υπόλοιπες θεότητες και τις ατέλειωτες μυθικές ιστορίες τους…

Αυτά είναι τόσο αστεία, τόσο παλιομοδίτικα, τόσο απαρχαιωμένα, τόσο αγνοημένα από την επιστήμη πλέον! Έχουν ξεχαστεί για πάντα στο χρονοντούλαπο της ιστορίας και επιστρατεύονται μόνο από ταλαίπωρους μουσουλμάνους απολογητές και φτηνά περιοδικά χωρίς την παραμικρή επιστημονική αξιοπρέπεια. Ένα ανακάτεμα συζητήσεων καφενείου χωρίς σοβαρότητα.

Ποιος είδε ποτέ τον Θεό να έρχεται προς τον άνθρωπο, για Σωτηρία ψυχής και ΣΩΜΑΤΟΣ (πράγμα αδιανόητο για την φιλοσοφία αφού το θεωρούσαν φυλακή της ψυχής). Έναν Θεό φτωχό, κατατρεγμένο, να μην έχει που να κοιμηθεί, με τη μητέρα του μια απλή, φτωχή γυναίκα του χωριού χωρίς την παραμικρή κοσμική λάμψη; Θεό βασανισμένο, ταλαιπωρημένο, Σταυρωμένο; Αν κάποιος ήθελε να σκεφτεί τον ιδανικό τρόπο ΑΠΟΤΥΧΙΑΣ στην ίδρυση μιας θρησκείας, δεν θα μπορούσε να βρει καλύτερη ιστορία από αυτή του Χριστιανισμού και γι’ αυτό άλλωστε παραμένει μέχρι σήμερα ως μυστήριο μέγα.

Και τελειώνοντας με τους Ζερβό-Δαυλό:

«Ο Ιησούς του Ιωάννη είναι «εγωιστής». Ο Μάρκος…μας παρουσιάζει έναν Ιησού πιο κοντά στην πραγματικότητα, πιο κοντά στον ιστορικό Ιησού».

ΑΛΗΘΕΙΑ;…

Ας δούμε λίγο τον Ιησού «του Μάρκου», όταν λέει:

«Με την επίκληση του ονόματός ΜΟΥ θα διώχνουν δαιμόνια» (Μαρκ. 16,17)!

«αφού χρησιμοποιήσει το όνομά ΜΟΥ για να κάνει θαύμα» (Μαρκ. 9,39-40)!

«τη διδασκαλία ΜΟΥ («τους ΕΜΟΥΣ λόγους»)» (Μαρκ. 8,38), όπου παρουσιάζει τη διδασκαλία ως ΔΙΚΗ ΤΟΥ και όχι του Θεού-Πατρός!

«ο Υιός του Ανθρώπου ΕΞΟΥΣΙΑΖΕΙ και το Σάββατο» (Μαρκ. 2,27-28)!

Ονομάζει τον εαυτό του ΚΥΡΙΟ (Θεό)!

«Αν κανείς σας ρωτήσει “γιατί το κάνετε αυτό;” να του πείτε, “ο ΚΥΡΙΟΣ το χρειάζεται» (Μαρκ. 11,3-4)!

Όταν χρησιμοποιεί για τον εαυτό του σύμβολα που μόνο για τον ίδιο το Θεό χρησιμοποιούνται:

«Τότε θα δουν τον Υιό του Ανθρώπου να έρχεται πάνω σε σύννεφα με πολλή δύναμη και λαμπρότητα. Αυτός θα στείλει τότε τους αγγέλους και θα συνάξει τους εκλεκτούς του από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, απ’ όλα τα πέρατα της γης» (Μαρκ. 13,26-27)

Ως γνωστόν, η νεφέλη ήταν σημείο της παρουσίας του Γιαχβέ στην Παλαιά Διαθήκη.

Όταν ο Ιησούς διδάσκει ΙΣΟΘΕΪΑ για τον εαυτό του λέγοντας το ΑΠΙΣΤΕΥΤΟ, το οποίο ακούν και φρίττουν οι Ιουδαίοι:

«‘Παιδί μου, ΣΟΥ ΣΥΓΧΩΡΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΑΜΑΡΤΙΕΣ’. Κάθονταν όμως εκεί μερικοί γραμματείς και συλλογίζονταν μέσα τους: ‘Μα πώς μιλάει αυτός έτσι, προσβάλλοντας το Θεό; Ποιος μπορεί να συγχωρεί αμαρτίες; ΜΟΝΟΝ ΕΝΑΣ ο ΘΕΟΣ’» (Μαρκ. 2,5-7)!

Κατά τα άλλα μας λένε οι Ζερβός-Δαυλός ότι ο Μάρκος διαφοροποιείται από τα άλλα ευαγγέλια που τα «παραποίησαν»!

Τι αρλούμπες είναι αυτές;

Τα χειρόγραφα που έχουν βρεθεί είναι καταπέλτης. Η «ακαδημαϊκή κοινότητα» πήρε μεγάλα μαθήματα αρκετές φορές όταν άφησε «τη φαντασία στην εξουσία». Κάποτε έλεγε ότι όλα φτιάχτηκαν για να στηρίξουν το Βυζάντιο από τον Μ. Κων/νο, έλα όμως που προέκυψαν πλέον χειρόγραφα από τις αρχές του 2ου αιώνα μ.Χ., δηλ. κοντά στο 4ο ευαγγέλιο!

Τις ίδιες υποθέσεις έκαναν για την παραποίηση της Παλαιάς Διαθήκης μέχρι που βρέθηκαν τα παλαιοδιαθηκικά χειρόγραφα του Κουμράν. Τις ίδιες διαψεύσεις γνώρισαν οι ελπίδες τους να συσχετίσουν τον Ιησού με τους Εσσαίους και οι ξεχασμένες πλέον θεωρίες τους μένουν για να τους το θυμίζουν. Τα ίδια έλεγαν μέχρι να γνωρίσουμε τους γνωστικούς μέσα από τα ίδια τους τα έργα, μέσα από τα χειρόγραφα του Ναγκ Χαμαντί.

Έχουν γκρεμιστεί όλα τα κάστρα που είχαν στήσει οι «ορθολογιστές» και όσο βρίσκουμε παλαιά χειρόγραφα τόσο διαπιστώνεται ότι (όπως γράφει ο Σωτήριος Δεσπότης):

«Σώθηκαν μέχρι σήμερα πάνω από 2.500 ελληνικά χειρόγραφα που περιέχουν είτε πλήρη, είτε αποσπάσματα του κειμένου. Ο συνολικός αριθμός παραλλαγών, θελητών και αθέλητων, των ιερών κειμένων, κυμαίνεται γύρω στις 200.000. Από τις 200.000 παραλλαγές το 95% μπορεί αμέσως να παραθεωρηθεί, διότι μαρτυρείται από ασήμαντο αριθμό χειρογράφων. Από τις 10.000 το 95% έγκειται όχι στη σημασία του κειμένου, αλλά στο συλλαβισμό, τη γραμματική ή τη λανθασμένη σειρά των λέξεων. Από το 5%, τις 500 δηλ. παραλλαγές, μόνον 50 έχουν ειδικό βάρος. Είναι εντυπωσιακό ότι καμιά βασική χριστιανική διδασκαλία δε βασίζεται πάνω σε λανθασμένη ανάγνωση και καμιά αναθεώρηση κάποιας λέξης δεν οδήγησε σε διόρθωση της διδασκαλίας της»».

Άλλη μια τρανταχτή απόδειξη ότι είτε ο «Δαυλός» έχει κάνει κοπτο-ραπτική στη συνέντευξη, είτε κάτι δεν πάει καλά με τον Γ. Ζερβό, είναι η εξής δήλωση:

«Ο Ιησούς δεν είχε θεϊκή υπόσταση, όπως ισχυρίσθηκε η Πρώτη Οικουμενική Σύνοδος».

Μόνο ένας άσχετος με την εκκλησιαστική ιστορία τολμά να δηλώσει πως το ότι ο Ιησούς είχε θεϊκή υπόσταση είναι κάτι που το «ισχυρίσθηκε» η Α΄ Οικ. Σύνοδος!

Αν αυτό το έχει πει όντως ο Γ. Ζερβός, τότε είναι προφανές για ποιο λόγο είναι βιβλιογραφικά ανύπαρκτος, αφού κανείς δεν μπορεί να κρύψει το γεγονός ότι ξεκινώντας από την ΙΔΙΑ την Καινή Διαθήκη, και μέχρι να φτάσουμε στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο, συναντάμε σωρεία εκκλησιαστικών συγγραφέων που μαρτυρούν την πίστη της Εκκλησίας στη θεότητα του Ιησού Χριστού, μια πίστη που ΑΠΛΑ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΣΕ η Α΄ Οικ. Σύνοδος!

Από το «και Θεός ήν ο Λόγος» του Ιωάννη, και τις αμέτρητες άλλες ομολογίες της θεότητας του Ιησού Χριστού από τους Μάρκο, Ματθαίο, Λουκά, Απ. Παύλο κ.λπ., μέχρι τη Χριστολογία των Αποστολικών Πατέρων, των Αντιγνωστικών Πατέρων και των Απολογητών ακόμα, και τη Χριστολογία του 3ου αιώνα και μέχρι την Α΄ Οικ. Σύνοδο, δεν υπάρχει ουδεμία αμφιβολία ότι ο Ιησούς Χριστός πιστευόταν ως Θεός ομοούσιος του Πατρός. Αυτή τη μαρτυρία της παράδοσης η Α΄ Οικ. Σύνοδος την επικύρωσε απλά! Κι ένας πρωτοετής της Θεολογίας το γνωρίζει αυτό.

Όλες αυτές οι αφελείς διατυπώσεις, δείχνουν ότι μάλλον ο «Δαυλός» έχει βάλει το χεράκι του στη διαμόρφωση… Και αν όλα αυτά τα έχει πει ο ίδιος ο Γ. Ζερβός, τότε απορούμε τι είδους επιστημονικές ανάγκες καλύπτει στην εκπαιδευτική θέση που βρίσκεται, όταν αγνοεί όλη τη βιβλιογραφία μετά από τις αρχές του …20ου αιώνα!

Και φυσικά, αυτού του επιπέδου οι γηπεδολογίες, είναι ό,τι πρέπει για το blog του παντελώς άσχετου με τα ζητήματα αυτά μουσουλμάνου απολογητή.

Ο Ένας και Τριαδικός Θεός ας ελεήσει τον φίλο μας τον Άχμαντ, τον Γεώργιο Ζερβό, τους συντάκτες του «ΔΑΥΛΟΥ» και όσους (όπως εγώ ο GreekMurtadd), γελάμε – αντί να κλαίμε – με την κατάστασή τους…

Η «αψεγάδιαστη» θρησκεία κατά τον Ιάκωβο τον Αδελφόθεο

Για μια ακόμη φορά ο «μουσουλμάνος απολογητής» Άχμαντ Ελντίν χρησιμοποιεί μια παράξενη τακτική: ενώ ισχυρίζεται ότι απορρίπτει την αξιοπιστία της Καινής Διαθήκης, χρησιμοποιεί αποσπάσματά της ως «αποδείξεις» ότι η αλήθεια του Θεού βρίσκεται όχι στο Χριστιανισμό, αλλά στο Ισλάμ!

Εν προκειμένω, στο http://islamforgree ks.org/2010/ 04/25/flawless- religion/, χρησιμοποιεί τη γνωστή φράση του αγίου Ιακώβου του Αδελφοθέου από την καθολική επιστολή του: «Ει τις δοκεί θρήσκος είναι εν υμίν μη χαλιναγωγών γλώσσαν αυτού, αλλ’ απατών καρδίαν αυτού, τούτου μάταιος η θρησκεία. θρησκεία καθαρά και αμίαντος παρά τω Θεω και πατρί αύτη εστίν, επισκέπτεσθαι ορφανούς και χήρας εν τη θλίψει αυτών, άσπιλον εαυτόν τηρείν από του κόσμου» (Ιακ. 1, 26-27).

Κατ’ αυτόν λοιπόν αυτή η «αληθινή θρησκεία», που αναφέρει ο άγιος Ιάκωβος είναι το Ισλάμ, αφού –όπως ισχυρίζεται ο φίλος μας ο Άχμαντ– το Ισλάμ φροντίζει για τις χήρες και τα ορφανά, ενώ ο χριστιανισμός τα περιφρονεί και τα παραμελεί.

Εδώ λοιπόν πρέπει να κάνουμε μερικές χρήσιμες επισημάνσεις.

Κατ’ αρχάς, ο απολογητής του Ισλάμ θα πρέπει να ξεκαθαρίσει αν θεωρεί ότι η επιστολή Ιακώβου είναι στ’ αλήθεια έργο του αγίου Ιακώβου του Αδελφοθέου, μαθητή του Χριστού και πρώτου χριστιανού επισκόπου Ιεροσολύμων. Αν ναι, θα πρέπει να μας πει ΓΙΑΤΙ τη θεωρεί γνήσιο έργο του. Αφού με τόσο ζήλο «ερευνά» τη γνησιότητα των βιβλίων της Καινής Διαθήκης (δηλ. αντιγράφει την «έρευνα» συγκεκριμένων ευαγγελικών προτεσταντών), και απορρίπτει τη γνησιότητα των ευαγγελίων π.χ. πώς κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η επιστολή Ιακώβου είναι γνήσια;

Αν τη θεωρεί ψευδεπίγραφο έργο, τότε ΓΙΑΤΙ αποδίδει κύρος στο «κριτήριο της αψεγάδιαστης θρησκείας» που εκφράζεται μέσα σ’ αυτήν;

Αν η επιστολή δεν είναι έργο του αγίου Ιακώβου, αλλά ενός πλαστογράφου, τότε δεν έχει κανένα κύρος και αυτά που γράφει δεν αποδεικνύουν απολύτως τίποτε, ούτε για το Ισλάμ ούτε για το Χριστιανισμό! Πρέπει μάλιστα να την απορρίψουμε αμέσως!

Τι πιστεύει λοιπόν ο απολογητής του Ισλάμ για το θέμα της γνησιότητας της επιστολής, ώστε να ξέρουμε αν αξίζει τον κόπο να του απαντήσουμε; Ή απλώς παίζει σε άλλο ταμλώ κάθε φορά, προσπαθώντας «να μας αποστομώσει» (τους χριστιανούς) κι όχι να βρει την αλήθεια, η οποία τελικά ΔΕΝ τον ενδιαφέρει;

Δυστυχώς, όπως θα δούμε στη συνέχεια, η αλήθεια ΔΕΝ τον ενδιαφέρει, γιατί αν τον ενδιέφερε δεν θα την παραποιούσε τόσο πολύ!

Οι χήρες στον Ισραήλ

Ο απολογητής του Ισλάμ, για να υποστηρίξει ότι «ο χριστιανισμός» περιφρονεί τις χήρες και τα ορφανά, χρησιμοποιεί αποκλειστικά και μόνο αποσπάσματα από την Παλαιά Διαθήκη και ούτε ένα απόσπασμα από την Καινή Διαθήκη ή από τους βίους και τη διδασκαλία των αγίων και των Πατέρων και Μητέρων του Χριστιανισμού!! Φυσικά: αν χρησιμοποιούσε τέτοια αποσπάσματα, θα φαινόταν πόσο ψηλά έθεσε ο Χριστιανισμός τις χήρες και τα ορφανά, και αυτό δε συμφέρει τον ψεύτη Ελντίν.

Τα αποσπάσματα αυτά δε δεσμεύουν καθόλου το Χριστιανισμό, γιατί ο παλαιός νόμος δεν ισχύει για μας. Αυτό έχει μαλλιάσει η γλώσσα μας να το λέμε, αλλά ο κακοπροαίρετος «ερευνητής» συνεχίζει, σα να μην έχει καταλάβει τίποτα.

Παρόλα αυτά, ας δούμε τα αποσπάσματα:

Α) «Εξ’ αιτίας του γεγονότος ότι η Παλαιά Διαθήκη δεν τους αναγνώρισε το δικαίωμα να κληρονομήσουν, οι χήρες συγκαταλέγονταν ανάμεσα στους πιο εύθραυστους του Ιουδαϊκού πληθυσμού. Οι αρσενικοί κληρονόμοι, που κληρονομούσαν όλη την περιουσία του αποθανόντος συζύγου μιας γυναίκας, ήταν υπεύθυνοι να τη συντηρούν απ’ εκείνη την περιουσία [Σχόλιο δικό μας: ο νόμος λοιπόν λάμβανε μέριμνα για τη συντήρηση της χήρας από τα άρρενα μέλη της οικογένειας. Αυτό ήταν πολύ σημαντικό στη σκληρή ανδροκρατική νοοτροπία ΟΛΩΝ των λαών της αρχαιότητας, εκτός φυσικά των… Αμαζόνων, αν υπήρξαν] . Ωστόσο, οι χήρες δεν μπορούσαν να ήταν σίγουρες ότι αυτή η φροντίδα θα συνέχιζε, κι έτσι ζούσαν στο έλεος των άλλων. [Σχόλιο δικό μας: σ’ αυτό δε φταίει η νόμος της Παλαιάς Διαθήκης, αλλά συνέβαινε γιατί πολλοί άνθρωποι παρέβαιναν το νόμο του Θεού, αμαρτάνοντας, όπως γίνεται σε κάθε θρησκεία και φυσικά ΚΑΙ στο Ισλάμ (μάλιστα, αν πιστέψουμε όσα ισχυρίζονται οι σύγχρονοι μουσουλμάνοι «ιεραπόστολοι» για το «υψηλό ήθος» του γνήσιου Ισλάμ, όλη η αιματοβαμμένη ισλαμική ιστορία είναι μια συνεχής παράβαση ακόμη και του ισλαμικού νόμου).] Επομένως, οι χήρες συγκαταλέγονταν ανάμεσα στις πιο χαμηλές τάξεις στο αρχαίο Ισραήλ, και η χηρεία θεωρούνταν σημείο μεγάλου υποβιβασμού (Ησαΐας 54:4).

Β) Αλλά η δεινοπάθεια μιας χήρας στη Βιβλική παράδοση επεκτεινόταν πιο πέρα ακόμη, κι από την απόκλεισή της [sic: η ορθή λέξη είναι «αποκλεισμός»…], από την περιουσία του συζύγου της. Σύμφωνα με τη Γένεση 38, μια χήρα χωρίς παιδί πρέπει να παντρευτεί τον αδελφό του συζύγου της, ακόμη κι αν είναι παντρεμένος, για να τεκνοποιήσει στον αποθανόντα αδελφό του, εξασφαλίζοντας έτσι ότι το όνομα του αδελφού του δε θα σβήσει. «Και ο Ιούδας είπε στον Αυνάν: ‘Συνουσιάσου με τη γυναίκα τού αδελφού σου, κάνε το καθήκον ως αδελφός του συζύγου της, και ανάστησε το σπέρμα στον αδελφό σου’» (Γένεση 38:8).

Η συνήθεια αυτή, ο «λεβιρατικός γάμος» είναι γνωστή και από την περίφημη παγίδα που έστησαν με αφορμή αυτό οι Σαδδουκαίοι στον Ιησού (Ματθ. 22, 23-33). Όμως δεν ισχύει στο Χριστιανισμό, ίσχυε μόνο στον Ιουδαϊσμό, ο οποίος έχει καταργηθεί με τον ερχομό του Χριστού. Είναι μια συνήθεια προορισμένη για τη νηπιακή ηλικία της ανθρωπότητας (την Παλαιά Διαθήκη), ενώ στην πνευματική ενηλικίωση του ανθρώπου, που συνιστά ο χριστιανισμός, καταργήθηκε χωρίς να συζητηθεί καν! Θα δούμε παρακάτω ότι ο απόστολος Παύλος, στην Α΄ Κορ. 7, 39-40, γράφει ότι η χήρα μπορεί να ξαναπαντρευτεί «ώ θέλει» (με όποιον θέλει) χωρίς να αναφέρεται σε ανάγκη να τηρηθεί halizah, το εβραϊκό έθιμο που ακύρωνε τον λεβιρατικό γάμο σύμφωνα με τον μωσαϊκό νόμο.

Θα πρέπει όμως εδώ να πούμε ότι ο μέγας πατριάρχης Ιακώβ είναι αυτός που ζήτησε από το γιο του, τον Αυνάν, να κάνει λεβιρατικό γάμο. Φυσικά οι μουσουλμάνοι δεν πιστεύουν ότι ο Ιακώβ έκανε τέτοιο πράγμα, αφού το θεωρούν αμαρτωλό, αλλά θα ισχυριστούν ότι η Παλαιά Διαθήκη το έγραψε για να τον συκοφαντήσει (όπως λένε και για τις αμαρτίες του Δαβίδ και όλων των αρχαίων δικαίων). Τέτοιο πράγμα δεν ισχύει: δε συκοφαντούνται οι άγιοι στην Παλαιά Διαθήκη, γιατί αν υπήρχε τέτοια διάθεση (αν δηλαδή οι ίδιοι οι Ιουδαίοι αρχιερείς είχαν τρυπώσει «συκοφαντικές πλαστογραφίες της ιστορίας» στη Βίβλο, δηλ. τις είχαν επιβάλει) δε θα τους τιμούσαν ως αγίους οι Εβραίοι, ενώ εξίσου και πολύ περισσότερο δεν έχουμε τέτοια πρόθεση κι εμείς οι χριστιανοί, που επίσης τους τιμάμε ως αγίους!

Πάντως οι Σαδδουκαίοι είπαν στον Ιησού: «διδάσκαλε, Μωσής είπεν, εάν τις αποθάνη μη έχων τέκνα, επιγαμβρεύσει ο αδελφός αυτού την γυναίκα αυτού και αναστήσει σπέρμα τω αδελφω αυτού» (Ματθ. 22, 24). Και ο Ιησούς δεν αρνήθηκε ότι το παραπάνω απόσπασμα προέρχεται από τη γραφίδα του Μωυσή.

Λοιπόν, αρνείται ο Άχμαντ Ελντίν αυτό που έκανε ο πατριάρχης Ιακώβ; Το θεωρεί βέβηλο; Και ακόμη: το θεωρεί «χριστιανικό», ενώ έγινε περίπου 2000 χρόνια προ Χριστού, όταν ακόμη ούτε ο Νόμος δεν είχε δοθεί στον Ισραήλ (δόθηκε 5 αιώνες αργότερα, επί Μωυσή), αλλά ακόμη προσπαθούσαν οι λιγοστοί πιστοί του αληθινού Θεού να καταλάβουν τι ζητάει ο Θεός απ’ αυτούς; Την πρώτη εκείνη εποχή μπορούσαν να γίνονται και λάθη. Αυτά τα λάθη δεν είναι στοιχεία που χαρακτηρίζουν το χριστιανισμό – δεν αποδεικνύει τίποτα για τη στάση του χριστιανισμού απέναντι στις χήρες αυτό που ζήτησε ο πατριάρχης Ιακώβ από το γιο του.

Γ) Και συνεχίζει ο «απολογητής του Ισλάμ» παραθέτοντας το: «Κι αυτός θα πάρει γυναίκα παρθένα· χήρα, ή βέβηλη, ή πόρνη, αυτές δεν θα τις πάρει· αλλά, παρθένα από τον λαό του θα πάρει για γυναίκα. Και δεν θα βεβηλώσει το σπέρμα του ανάμεσα στον λαό του· …» (Λευιτικός 21:13-15).

Αυτό κατά τη γνώμη του (και κατά τη γνώμη του Δρ. Σερίφ Αμπντελαζίμ, στον οποίο παραπέμπει) συνιστά έσχατο υποβιβασμό των χηρών, που δήθεν πέφτουν στο ίδιο επίπεδο με τις βέβηλες και τις πόρνες. Παραμύθια της Χαλιμάς! Αν ήταν έτσι, τότε ο αδελφός του νεκρού συζύγου δε θα μπορούσε να παντρευτεί τη χήρα του αδελφού του, γιατί ποτέ ο Θεός δε θα τον υποχρέωνε να παντρευτεί μια γυναίκα τόσο «μιαρή», ίση με πόρνη και βέβηλη! Αντίθετα, το ότι μπορούσε να γίνει ένας τέτοιος γάμος σημαίνει ότι η χήρα του αδελφού του ήταν μια γυναίκα με τιμή, γιατί μόνο ένας έντιμος γάμος ταιριάζει στον άνθρωπο. Δείτε και στο βιβλίο «Ρουθ» πώς απευθύνεται στη χήρα Ρουθ  ο συγγενής της Βοόζ: 3:11 «θυγατέρα, μη φοβάσαι· θα κάνω σε σένα ό,τι πεις· επειδή, ολόκληρη η πόλη τού λαού μου ξέρει ότι είσαι ενάρετη γυναίκα». Δείτε και πώς αντιμετωπίζει ο λαός την αναγγελία του γάμου του Βοόζ με τη χήρα Ρουθ:

4:10: «τη Ρουθ τη Μωαβίτισσα, τη γυναίκα τού Μααλών, την πήρα στον εαυτό μου για γυναίκα, για να αναστήσω το όνομα του αποθανόντα επάνω στην κληρονομιά του, για να μη εξαλειφθεί το όνομα του αποθανόντα από τα αδέλφια του, και από την πόλη τής κατοικίας του· είστε σήμερα μάρτυρες.  11 Και όλος ο λαός, που ήταν στην πύλη, και οι πρεσβύτεροι, είπαν: Μάρτυρες· ο Κύριος να κάνει τη γυναίκα, που μπαίνει μέσα στο σπίτι σου, σαν τη Ραχήλ, και σαν τη Λεία, που και οι δύο οικοδόμησαν τον οίκο Ισραήλ· και να γίνεις δυνατός στην Εφραθά, και να είσαι περίφημος στη Βηθλεέμ·

12 και ας γίνει η οικογένειά σου σαν την οικογένεια του Φαρές, που η Θάμαρ γέννησε στον Ιούδα, από το σπέρμα που ο Κύριος θα δώσει σε σένα απ’ αυτή τη νέα.»

Είναι αυτός τρόπος να απευθύνεται κανείς σε μια βέβηλη και υποβιβασμένη γυναίκα που έχει «στίγμα»; Ή θα ευχόταν ποτέ ο λαός έναν άνθρωπο που παντρεύεται μια βέβηλη και υποβιβασμένη με «στίγμα», όπως ευχήθηκε τον Βοόζ; Όλα δείχνουν ότι οι άνθρωποι αντιμετώπιζαν τη χήρα Ρουθ ως μια έντιμη γυναίκα που άξιζε κανείς να την παντρευτεί. Απλώς, ο αρχιερέας έπρεπε να παντρευτεί παρθένα. Έτσι, ο νόμος αποκλείει από συζύγους του εκείνες που δεν ήταν παρθένες, και που θα μπορούσαν να είναι υποψήφιες για σύζυγοί του: τις χήρες και τις πόρνες, τις γυναίκες που είχαν δηλ. ξαναπάει με άντρα, αλλά που συγχρόνως δεν είχαν σύζυγο, άρα μπορούσαν να αναζητηθούν για νύφες. Δεν σημαίνει αυτό ότι εξομοιώνονται με τις βέβηλες ούτε ότι έχουν κάποιο «στίγμα»!

Να πούμε κι εδώ ότι τα σχετικά με το γάμο του αρχιερέα είναι διάταξη από το Νόμο που παρέδωσε ο Θεός στο Μωυσή. Το Κοράνι δέχεται ότι έγινε αυτή η παράδοση. Ή μήπως κι εδώ, ο απολογητής του Ισλάμ θα ισχυριστεί ότι έπεσε πλαστογραφία! Αν το πει αυτό, τον ρωτάμε: αν όλα αυτά που γράφει η Παλαιά Διαθήκη δεν είναι ο Νόμος που παραδόθηκε στο Μωυσή, τότε τι έλεγε αυτός ο αυθεντικός Νόμος του Θεού και πού είναι καταγεγραμμένος;;

Για τη θέση της γυναίκας στην Παλαιά Διαθήκη παραπέμπουμε εδώ: http://www.oodegr.com/neopaganismos/ag.grafi/pd_gynaika1.htm, που αρκετά στοιχεία είναι συντριπτικά κατά του Ισλάμ. Π.χ.: Η γυναίκα συνιστά νομικώς αξιόπιστο μάρτυρα κατηγορίας, όπως ακριβώς είναι ο άντρας, διότι ορίζεται πως κάθε καταδικαστική απόφαση πρέπει να στηρίζεται σε μαρτυρία δύο ή τριών μαρτύρων (ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ ΙΘ: 15), ενώ ταυτόχρονα ορίζεται πως για την καταδίκη ενός απειθούς γιου είναι αρκετή η μαρτυρία του πατέρα και της μητέρας (ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ ΚΑ: 20). Αν η σύζυγος, η γυναίκα, δεν θεωρούνταν αξιόπιστος μάρτυρας, δεν θα αρκούσε η μαρτυρία του πατέρα. Ισότητα άντρα και γυναίκας ως προς την μαρτυρία, λοιπόν.

Οι χήρες στο Χριστιανισμό

Για την πραγματική θέση του χριστιανισμού απέναντι στις χήρες είναι αρκετή η εντολή του αποστόλου Παύλου στον Τιμόθεο: «Χήρας τίμα τας όντως χήρας» (Α΄ Τιμ. 5, 3). Και αμέσως μετά εξηγεί ότι «όντως χήρες» εννοεί τις ευσεβείς και ηθικές. Αυτές λοιπόν ο επίσκοπος Τιμόθεος οφείλει όχι μόνο να τις τιμά, αλλά και να τις γράψει σε κατάλογο («χήρα καταλεγέσθω», στίχος 9), εφόσον δεν έχουν παιδιά και εγγόνια να τις φροντίσουν και είναι ηλικιωμένες (όχι κάτω των εξήντα ετών, άρα δε μπορούν ούτε να εργαστούν ούτε να παντρευτούν), για να αναλάβει τη φροντίδα της η Εκκλησία. Ιδιαίτερη προτεραιότητα αξίζουν, κατά τον Παύλο, εκείνες που έχουν στο ενεργητικό τους ήδη φιλάνθρωπη προσφορά προς άλλους.

Για τις χήρες τις νέες σε ηλικία ο Παύλος προτείνει να ξαναπαντρευτούν, γιατί έχουν ακόμη σεξουαλική επιθυμία και αυτό, αν μείνουν άγαμες, μπορεί να τις οδηγήσει σε ανήθικη ζωή (στίχοι 11-15).

Επίσης στην Α΄ Κορινθίους ο Παύλος τονίζει ότι η χήρα είναι ελεύθερη να παντρευτεί ξανά, και μάλιστα «ώ θέλει» (με όποιον θέλει), απλώς καλείται να το κάνει «εν Κυρίω», δηλ. εντός της Εκκλησίας (όχι με ειδωλολάτρη) και στα πλαίσια του ηθικού νόμου. Αν και είναι πιο ευλογημένη αν μείνει άγαμη (επειδή ο άγαμος δίνεται ολόψυχα στον Κύριο, ενώ ο έγγαμος επιζητεί να αρέσει και στον ή στη σύζυγό του, όπως έχει πει πιο πάνω, στίχ. 32-35, και προσθέτει «αυτό το λέω για το συμφέρον σας, όχι για να σας βάλω θηλιά»), ωστόσο έχει το ελεύθερο της επιλογής. Γράφει συγκεκριμένα:

«Γυνή δέδεται νόμω εφ’ όσον χρόνον ζη ο ανήρ αυτής· εάν δε κοιμηθή ο ανήρ αυτής, ελευθέρα εστίν ω θέλει γαμηθήναι, μόνον εν Κυρίω. μακαριωτέρα δε εστιν εάν ούτω μείνη, κατά την εμήν γνώμην· δοκώ δε καγώ Πνεύμα Θεού έχειν» (Α΄ Κορ. 7, 39-40).

Φυσικά, ότι ο Ιησούς τίμησε τις χήρες είναι πέρα από κάθε αμφιβολία. Για του λόγου το αληθές δείτε:

Ματθ. 23, 12 (καταγγέλλει τους γραμματείς και τους φαρισαίους ότι «κατεσθίουσι τας οικίας των χηρών», δηλαδή τρώνε τα σπίτια των χηρών με απάτες, καθώς τις βρίσκουν κοινωνικά ασθενέστερες).

Λουκ. 21, 1-2 (το δίλεπτο της φτωχής χήρας αξίζει περισσότερο, κατά τον Ιησού, από τις πλούσιες ελεημοσύνες των εύπορων).

Λουκ. 7, 11-17 (ο Ιησούς ανασταίνει το γιο της χήρας στη Ναΐν και «τον παραδίδει στη μητέρα του», επειδή λυπήθηκε τη χήρα μάνα).

Λουκ. 18, 1-8 (ο Ιησούς προβάλλει ως παράδειγμα τη χήρα που χτυπούσε νυχθημερόν την πόρτα του άσπλαχνου δικαστή για να τον αναγκάσει να δικάσει την υπόθεσή της).

Όσο για την πρώτη Εκκλησία, της αποστολικής εποχής, λάμβανε οργανωμένη μέριμνα για τις χήρες και τα ορφανά, όπως φαίνεται ξεκάθαρα στις Πράξεις των αποστόλων, κεφ. 6, όπου τίθεται το θέμα ότι κάποιοι ιουδαιοχριστιανοί παραμελούσαν τις χήρες των ελληνιστών στην καθημερινή διανομή των αγαθών και οι απόστολοι λύνουν το πρόβλημα αναθέτοντάς το στους επτά διακόνους.

Στο Πράξ. 9, 36-42, εξιστορείται η ιστορία της αγίας Ταβιθάς (Δορκάδος), μεγάλης προστάτιδας των φτωχών και ιδιαίτερα των χηρών, η οποία «ην πλήρης αγαθών έργων και ελεημοσυνών ων εποίει». Όταν η Δορκάς πέθανε, οι φτωχοί της Ιόππης κάλεσαν σε βοήθεια τον απόστολο Πέτρο και «παρέστησαν αυτώ πάσαι αι χήραι κλαίουσαι και επιδεικνύμεναι χιτώνας και ιμάτια όσα εποίει μετ’ αυτών ούσα η Δορκάς». Και ο Πέτρος την ανέστησε και τους την παρέδωσε ξανά ζωντανή.

Και το ίδιο το απόσπασμα που επικαλείται ο Άχμαντ Ελντίν, από την επιστολή Ιακώβου, φανερώνει πόσο σημαντική ήταν για τους χριστιανούς η φροντίδα των χηρών και των ορφανών! Αυτό όμως δεν εμποδίζει τον «απολογητή του Ισλάμ» να καταλήξει στο βαρύγδουπο συμπέρασμα «ο Χριστιανισμός αδυνατεί … να προστατέψει και να δώσει τα βασικά δικαιώματα στις χήρες»!!! Ούτε αυτό βλέπει ο τυφλωμένος «απολογητής του Ισλάμ», ούτε ότι ο άνθρωπος που θέτει ως κριτήριο ορθής θρησκευτικότητας τη βοήθεια χηρών και ορφανών είναι χριστιανός και όχι κάτι άλλο, ούτε –πολύ περισσότερο– «μουσουλμάνος», και ότι ο άνθρωπος αυτός θέτει το συγκεκριμένο κριτήριο αιώνες πριν εμφανιστεί το Ισλάμ να εξυψώσει – δήθεν – τις χήρες!!!

Αλλά μήπως οι άγιοι και οι Πατέρες της Εκκλησίας δεν φρόντισαν για τις χήρες και τα ορφανά, επιβεβαιώνοντας τον Ιάκωβο;

Ο άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος, επίσκοπος Αντιοχείας της Συρίας, μαθητής των αποστόλων και μάρτυρας, γράφει στον επίσης επίσκοπο (Σμύρνης), μαθητή των αποστόλων και τελικά μάρτυρα άγιο Πολύκαρπο: «Χήραι μη αμελείσθωσαν. Μετά τον Κύριον, συ αυτών φροντιστής έσο» («Ας μην παραμελούνται οι χήρες. Μετά τον Κύριο, ας φροντίζεις εσύ γι’ αυτές»). (Από εδώ: http://www.impantokratoros.gr/8ACED1DC.print.el.aspx).

Αλλά πόσοι άγιοι δε μερίμνησαν για τις χήρες και τα ορφανά και γενικά για τους αναξιοπαθούντες; Λαυρέντιος ο διάκονος, Βασίλειος, Χρυσόστομος, Ιωάννης ο Ελεήμων, Ζωτικός ο Ορφανοτρόφος και γενικά όλοι οι μεγάλοι ελεήμονες άγιοι, όλων των εποχών του χριστιανισμού. Άρα, στους χριστιανούς ανήκει ο χαρακτηρισμός της «αψεγάδιαστης θρησκείας» κατά τον άγιο Ιάκωβο, όχι στους μουσουλμάνους, οι οποίοι τελικά ό,τι καλό κι αν έγραψαν το έχουν πάρει από το Χριστιανισμό (και στην πράξη το έχουν παραβεί χιλιάδες φορές).

Ο ιερός Χρυσόστομος στέλνει επιστολή «Εις νεωτέραν χηρεύουσαν», όπου συμπαραστέκεται στον πόνο μιας νεαρής χήρας και προσπαθεί να της συμπαρασταθεί, αναπτύσσοντάς της θεολογικά επιχειρήματα, ως θεολόγος ίσος προς ίσο. Εκεί, μεταξύ πολλών, γράφει:

«Μη λυπάσαι, γιατί, αν και πέθανε ο Θηράσιος, ο σύζυγός σου, τώρα έχεις στη θέση εκείνου τον παντοδύναμο Θεό, ο οποίος, όπως σε προστάτεψε στο παρελθόν, το ίδιο θα κάνει και τώρα. Η απουσία βέβαια ενός πολύ φιλόστοργου, ταπεινού, συνετού και απροσποίητου συζύγου είναι βάρος δυσβάσταχτο. Αληθινά, ο θρήνος σου θα ήταν μεγάλος, αν αφανιζόταν τελείως, τώρα όμως αποδήμησε σε γαλήνιο λιμάνι και γι’ αυτό αξίζει να χαίρεσαι. Γιατί ο θάνατος δεν είναι αφανισμός, αλλά αποδημία και μετάθεση από τη γη στον ουρανό, από τους ανθρώπους στους αγγέλους και το βασιλέα Χριστό» (PG 48, 602).

(Εδώ ο Άχμαντ Ελντίν μπορεί να παπαγαλίσει συκοφαντίες άλλων, που είχε γράψει παλιότερα, ότι ο Χρυσόστομος ήταν μισογύνης. Για πολλά σημεία όπου ο Χρυσόστομος τιμά και υπερασπίζεται τη γυναίκα παραπέμπουμε εδώ: http://www.oodegr.com/oode/orthod/praktikes/orthod_gynaikes_1.htm#3_2_4).

Αν υπάρχει έστω και ένας σοφός του Ισλάμ που απευθύνθηκε γραπτώς σε χήρα με τέτοιο τρόπο (γιατί αποκλείεται να τον ξεπέρασε), μπράβο του! έκανε ένα βήμα προς την αλήθεια, προς τη σωτηρία του, δηλαδή προς το Χριστό! Ξέρουμε εξάλλου, όπως έχει επισημανθεί και αλλού, ότι το Ισλάμ στις κορυφαίες στιγμές του ίσα που προσεγγίζει το κατά πολύ αρχαιότερο και ανυπέρβλητο ήθος των αγίων (αλλά και των εκατομμυρίων ευσεβών) του Χριστιανισμού – και αυτό είναι που το σώζει κιόλας, οι στιγμές όπου προσεγγίζει το χριστιανισμό, αλλιώς θα ήταν μόνο μια γραμμή αίματος μέσα στην ιστορία της ανθρωπότητας!

Χήρες κι ορφανά στο αγιολόγιο

Να προσθέσουμε τέλος ότι πολλές χήρες τιμώνται ως αγίες – πόσο μεγαλύτερη τιμή να κάνει λοιπόν ο χριστιανισμός στη χήρα;

Έτσι, χήρα ήταν η αγία Εμμέλεια, μητέρα Βασιλείου του Μεγάλου. Χήρα η αγία Ανθούσα, μητέρα του Χρυσοστόμου. Χήρα η αγία Ολυμπιάδα η Διακόνισσα, βασική συνεργάτιδα του Χρυσοστόμου (κατά το γάμο της, που είχε γίνει μια γενιά πριν, τής είχε αφιερώσει ποίημα ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος). Χήρα η αγία Θεοδώρα η Αυγούστα, αυτοκράτειρα του Βυζαντίου, η άφθαρτη και θαυματουργή. Χήρα η αγία μεγαλομάρτυρας Κετεβάν, βασίλισσα της Γεωργίας. Χήρα η αγία Ξένη Γρηγορίεβα, η διά Χριστόν σαλή, η μεγάλη αγία της Πετρούπολης. Χήρα η αγία Φιλοθέη η Αθηναία, που δαπάνησε την περιουσία της και κατανάλωσε τη ζωή της σε ένα πολύμορφο και κολοσσιαίο φιλανθρωπικό έργο στην τουρκοκρατούμενη Αθήνα και την ευρύτερη περιοχή της Αττικής, ώσπου τη μαστίγωσαν μέχρι θανάτου οι Τούρκοι (μήπως επειδή το Ισλάμ… σέβεται τις χήρες και τα ορφανά; Ή επειδή φυγάδευε τις σκλάβες που αυτοί προσπαθούσαν να εξισλαμίσουν, και που βίαζαν επειδή ο «προφήτης» επέτρεπε να κάνουν σεξ με τις γυναίκες που κατέχει το δεξί τους χέρι😉 Χήρα η αγία Ελισάβετ Θεοδώροβνα, που όχι μόνο παρήγαγε ανάλογο έργο στη Μόσχα (μέχρι που την αιχμαλώτισαν και την εκτέλεσαν οι μπολσεβίκοι απλά και μόνο γιατί ήταν συγγενής του τσάρου), αλλά και προσπάθησε να στρέψει στη μετάνοια και τη σωτηρία το φονιά του συζύγου της με επισκέψεις στη φυλακή. Και πολλές άλλες!

Να μην ξεχάσουμε και την προφήτισσα Άννα, θυγατέρα Φανουήλ, που, όταν ο Ιωσήφ και η Παναγία έφεραν το 40ήμερο Ιησού στο Ναό, άρχισε να λέει προφητείες γι’ Αυτόν (Λουκ. 2, 36-38). Χήρα ήταν κι εκείνη ογδόντα τέσσερα χρόνια τότε, και επίσης τιμάται από τους χριστιανούς ως αγία.

Μια και πιάσαμε το θέμα όμως, να πούμε ότι και πολλά ορφανά περιλαμβάνονται στο ορθόδοξο αγιολόγιο. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις δύο ορφανοί άγιοι: ο άγιος Μάμας (που γεννήθηκε στη φυλακή, όπου οι γονείς του πέθαναν ως μάρτυρες, τον ανάθρεψε μια ευσεβής χήρα) και ο άγιος Κόπρις (γεννήθηκε πάνω σ’ ένα σωρό κοπριά –εξ ου και το όνομα που πήρε μόνος του μεγαλώνοντας– κατά τη διάρκεια αιματηρής επιδρομής, η μάνα του εξαφανίστηκε και τον μεγάλωσε ο άγιος Θεοδόσιος ο Κοινοβιάρχης). Ορφανός ήταν (ακριβέστερα: νόθο που εγκαταλείφθηκε στο δάσος) και ο άγιος Albeus (6^ος αι.) της αρχαίας Ορθόδοξης Ιρλανδίας. Λέγεται μάλιστα ότι τον θήλασε λύκαινα, όπως το Ρωμύλο και το Ρέμο, την οποία αργότερα προστάτεψε στο μοναστήρι του, όταν την καταδίωκαν κυνηγοί.

Τι σημαίνει «θρησκεία»;

Δεν είναι χωρίς σημασία ότι ο άγιος Ιάκωβος, γράφοντας «θρησκεία», δεν εννοεί τη λέξη με τη σημερινή έννοια (π.χ. χριστιανισμός, Ισλάμ, βουδισμός κ.τ.λ.), με την έννοια δηλ. την οποία της δίνει ο Άχμαντ Ελντίν, αλλά με την έννοια λατρεία, που ήταν η έννοια του όρου στην αρχαιότητα.

Παραθέτουμε από το βιβλίο του Γρηγορίου Ζιάκα Θρησκειολογία: Η θρησκεία των προϊστορικών κοινοτήτων και των αρχαίων λαών, έκδ. Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 1996, σελ. 40:

Ο άγιος Ιάκωβος είναι χριστιανός και μάλιστα επίσκοπος, άμεσος μαθητής του Χριστού, συγγενής του (θετός, ως γιος του Ιωσήφ), και δεν αναρωτιέται καθόλου «ποια να είναι η αληθινή θρησκεία, ο Χριστιανισμός ή μια άλλη;». Γι’ αυτόν υπάρχει μόνο μία αληθινή θρησκεία (με τη σημερινή έννοια), ο Χριστιανισμός, μόνο που δεν τον ονομάζει «θρησκεία», αλλά Εκκλησία, όπως τον ονόμαζαν όλοι οι αρχαίοι χριστιανοί.

Εντός αυτής της μόνης αληθινής θρησκείας λοιπόν, του χριστιανισμού, ποιος είναι ο αληθινός τρόπος λατρείας του Θεού; Και απαντά ο άγιος: λατρεία στο Θεό αποδίδεις με το να συμπαραστέκεσαι τον πλησίον και να τηρείς τον εαυτό σου άσπιλο από τον κόσμο.

Με αυτό δεν απορρίπτει τη σημασία της Θείας Μετάληψης και των λοιπόν εκκλησιαστικών λατρευτικών πράξεων. Ως επίσκοπος άλλωστε ο ίδιος τις τελούσε, ενώ στο Ιακ. 5, 14-15, μιλάει για τη χρήση των ασθενούντων με άγιο έλαιο, δηλ. για την πρώτη μορφή του μυστηρίου του Ευχελαίου. Αλλά όλες αυτές οι τελετές δεν προσφέρουν τίποτε αν δε συνοδεύονται από έργα αγάπης. Αν κάποιος δεν το κάνει αυτό, «τούτου μάταιος η θρησκεία», δηλαδή η λατρεία που προσφέρει στο Θεό είναι μάταιη (Ιακ. 1, 26, δηλ. ο αμέσως παραπάνω στίχος απ’ αυτόν που παραθέτει ο Άχμαντ Ελντίν).

Γι’ αυτό άλλωστε δε μιλάει για θρησκεία (λατρεία) αληθινή ή ψευδή (όπως θα έλεγε αν εννοούσε τη σημερινή σημασία του όρου θρησκεία, δηλ. το χριστιανισμό ή μια άλλη), αλλά «καθαρά και αμίαντο» («αψεγάδιαστη», που λέει ο «απολογητής του Ισλάμ»).

Τι είναι ο «κόσμος»;

Ο μουσουλμάνος απολογητής παραθέτει κάποια κορανικά εδάφια για να πείσει τους αναγνώστες του ότι το Ισλάμ διδάσκει στους πιστούς του να τηρούν τον εαυτό τους «άσπιλο από τον κόσμο», δηλαδή ότι οι μουσουλμάνοι εκπληρώνουν αυτό το κριτήριο του αγίου Ιακώβου για την «καθαρά και αμίαντο θρησκεία».

Το Ισλάμ μερικές φορές λέει ότι ο άνθρωπος πρέπει να κρατιέται μακριά από τις εγκόσμιες φροντίδες και να αφοσιώνεται στο Θεό, και αυτό είναι σωστό και πολύ χριστιανικό! Οι χριστιανοί το έχουν όχι μόνο πει χιλιάδες φορές πριν γεννηθεί ο Μουχάμμαντ, αλλά και εφαρμόσει σε βαθμό ασύλληπτο για οποιοδήποτε μουσουλμάνο! Αιώνες πριν τον Μουχάμμαντ οι έρημοι κατοικούνταν από χιλιάδες αναχωρητές, άντρες και γυναίκες, που αγωνίζονταν ενάντια στα πάθη τους και σώζονταν, και πολλοί απ’ αυτούς αγίαζαν και τελούσαν θαύματα και σ’ αυτή τη ζωή και από τον ουρανό. Τι λέει ένας μουσουλμάνος για τους μεγάλους δασκάλους του χριστιανικού αναχωρητισμού, όπως οι άγιοι Αντώνιος, Σισώης, Ποιμήν, Αρσένιος, Μωυσής ο Αιθίοπας, Συγκλητική, Αναστασία η Πατρικία, Μαρία η Αιγυπτία κ.π.ά., αλλά και για τους αγίους που ασκήτεψαν τους κατοπινούς αιώνες σε ολόκληρη τη χριστιανοσύνη, και γι’ αυτούς που ασκητεύουν σήμερα;

Αλλά και οι άγιοι που αγιάζουν μέσα στις πόλεις, έχοντας οικογένεια, κι αυτοί οπωσδήποτε είναι «άσπιλοι από τον κόσμο», διαχωρίζουν τον εαυτό τους από τον κόσμο, δηλαδή από την απιστία και τα πάθη που κυβερνούν τον κόσμο και που ο διάβολος τους τα ρίχνει καταπάνω τους. Ο άγιος Νικόλαος Πλανάς στην Αθήνα ήταν παντρεμένος που χήρεψε, και ο άγιος Λουκάς ο Ιατρός στη Ρωσία ήταν παντρεμένος που χήρεψε κι έμεινε να φροντίζει 4 παιδιά! Ωστόσο κατάφερε να τα μεγαλώσει (δεν ξαναπαντρεύτηκε) και να τα βγάλει πέρα με το λειτούργημά του της Ιατρικής, θεραπεύοντας εκατοντάδες ασθενείς και εκπαιδεύοντας και άλλους γιατρούς στην υπηρεσία του πλησίον, και διδάσκοντας όλους όσους τον γνώριζαν για τη λατρεία του αληθινού Θεού. Και όλα αυτά τα κατάφερε με τη χάρη του Θεού, σ’ ένα εχθρικό καθεστώς που τον έστελνε συνεχώς σε φυλακές και εξορίες.

Όσο για το Ισλάμ, είναι τουλάχιστον γελοίο να μιλάει για «απόταξη του κόσμου» μια θρησκεία που οι πιστοί της ξεκίνησαν ως ομάδα επιδρομέων, που πλιατσικολογούσε καραβάνια σκοτώνοντας τους οδηγούς τους! Που στη συνέχεια εξαπλώθηκε με το σπαθί και μεταμορφώθηκε σε αχανή αυτοκρατορία, ταυτίζοντας τη διεφθαρμένη πολιτική εξουσία με θρησκευτική εξουσία. Είναι γελοίο, όταν ο ιδρυτής της επέτρεπε τους βιασμούς αιχμάλωτων γυναικών, τις πουλούσε σαν εμπόρευμα κ.τ.λ.!! Δηλαδή πόσο ακόμα ν’ ανακατευτεί με τη λάσπη του κόσμου κάποιος; Και μάλιστα ν’ ανακατεύει σ’ αυτή τη λάσπη και το όνομα του Θεού, ως δήθεν απόστολος και προφήτης Του!

Τι άλλο γράφει ο άγιος Ιάκωβος;

Αν όμως ο Άχμαντ Ελντίν θεωρεί ότι ο άγιος Ιάκωβος ξέρει στ’ αλήθεια το σωστό κριτήριο για την «αψεγάδιαστη θρησκεία» (επειδή προφανώς είναι άγιος και άρα φωτισμένος από τον αληθινό Θεό), αξίζει να δούμε τι άλλο γράφει στην επιστολή του. Γράφει λοιπόν ότι ο Θεός είναι ένας, και παράλληλα ότι ο Ιησούς Χριστός είναι ο Κύριός μας της δόξης, ότι ο Θεός κανέναν δεν βάζει σε πειρασμό, ότι ο Αβραάμ πρόσφερε σε θυσία στο Θεό τον γιο του Ισαάκ – όχι τον Ισμαήλ – και διάφορα άλλα, που κάθε μουσουλμάνος αξίζει να τα διαβάσει, έστω από περιέργεια. Δείτε ολόκληρη την επιστολή στη νεοελληνική εδώ: https://greekmurtadeen.wordpress.com/christian-texts/

Η απελπισμένη απολογητική του Ισλάμ-7: «Η αναξιοπιστία της Βίβλου 2» ή «Τα κουρέλια τραγουδούν ακόμα!»

Ο απολογητής του Ισλάμ Άχμαντ Ελντίν απάντησε στο άρθρο μας Η απελπισμένη απολογητική του Ισλάμ-6: Είναι η Βίβλος αξιόπιστη; με ένα βίντεο, που βρίσκεται εδώ: http://islamforgreeks.org/2010/04/03/new-testament-unreliability-part-2/ Όπως σχολίασε αναγνώστης μας, κάτι τέτοιο «ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΗ! … ΜΟΝΟ τα ΓΡΑΠΤΑ μένουν! Δεν είναι κανείς υποχρεωμένος να κάνει απομαγνητοφώνηση σε μισής ώρας μπλα, μπλα, ώστε να καταγράψει σε κείμενο τα “επιχειρήματα” του ισλαμιστή! Ο οποίος ως έσχατο μέσο για να μην δούνε οι οπαδοί του ότι ουσιαστικά έχει καταθέσει τα όπλα, ανεβάζει ένα αρχείο βίντεο με ομιλία!!!
Τι είδους απαντηση είναι αυτή σε ένα αρχείο το οποίο ακόμη και αν το αλλάξει, αν το κόψει ή το ράψει, ουδείς είναι σε θέση να το καταλάβει εύκολα; Απάντηση, σημαίνει ΚΕΙΜΕΝΟ. Να μπορείς να αποθηκεύσεις και το στιγμιότυπο της ιστοσελίδας με ώρα και ημερομηνία, ώστε να μην μπορεί να κάνει αλλαγές μετά.»

Τα επιχειρήματα του αναγνώστη μας είναι βάσιμα, και είναι αλήθεια ότι καθυστερήσαμε πολύ να παρακολουθήσουμε το βίντεο ενώ αν ήταν κείμενο, θα το είχαμε διαβάσει πολύ πιο γρήγορα. Βέβαια κάποια στιγμή, κάναμε κουράγιο και το παρακολουθήσαμε όλο. Ακολουθούν οι παρατηρήσεις μας σε ό,τι ακούσαμε εκεί. Τις έχουμε χωρίσει σε δύο μέρη, ώστε να είναι πιο ξεκούραστο το διάβασμα του μεγάλου κειμένου.

ΜΕΡΟΣ Α΄: ΤΑ ΙΔΙΑ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗ ΜΟΥ, ΤΑ ΙΔΙΑ ΠΑΝΤΕΛΗ ΜΟΥ

Το συγκεκριμένο προχειροφτιαγμένο βίντεο, κατά ένα μεγάλο μέρος αποτελεί ξανασερβίρισμα του προηγούμενου αναιρεμένου άρθρου που ο απολογητής του Ισλάμ πήρε από τον Bassam Zawadi. Επαναλαμβάνει και εδώ τους ίδιους ισχυρισμούς ότι τα βιβλία της Καινής Διαθήκης είναι «ανώνυμα, πλαστογραφημένα πολλές φορές, και 1002 σενάρια έχουν ειπωθεί», και έχουν δοθεί και οι «κατάλληλες αποδείξεις» από τους «λόγιους», «αποδείξεις» για την ποιότητα των οποίων κάνετε λίγη υπομονή και θα δείτε…

Λέει ότι δεν μπορούμε να εμπιστευθούμε «βιβλία που ήρθαν πολύ αργότερα, ειδικά στην εποχή της Εκκλησίας», μια που ο βαθιά νυχτωμένος απολογητής δεν γνωρίζει ότι η «εποχή της Εκκλησίας» δεν άρχισε «πολύ αργότερα», αλλά 50 ημέρες μετά την Ανάσταση, οπότε και βαπτίστηκαν χιλιάδες χριστιανοί στα Ιεροσόλυμα από τους μαθητές του Χριστού, και ότι αυτά που έγραφαν τα βιβλία που συντάχθηκαν μετά, ήταν ήδη γνωστά από την προφορική παράδοση.

Το γεγονός ότι ο Ελντίν επιμένει να αναμασά ότι «το βασικό επιχείρημά μας είναι ότι δεν ξέρουμε ποιος έγραψε αυτά τα κείμενα», ενώ έχει διαβάσει το δικό μας άρθρο-καταπέλτη που ξεθεμελίωσε τελείως το δημοσίευμα στο δικό του μπλογκ, σημαίνει ότι η θρησκοληψία του τον εμπόδισε να το κατανοήσει και να το αξιοποιήσει. Αυτό τον οδηγεί αναπόφευκτα στον επαναλαμβανόμενο διασυρμό και γελοιοποίησή του ως αμαθούς και τυφλού φανατικού.  Οι Σαουδάραβες αρχαιολόγοι που εργάζονται στα ερείπια, τα οποία ο Μουχάμμαντ παρουσίαζε στο Κοράνι ως κατοικίες των Θαμούντ, ενώ στην πραγματικότητα ήταν τάφοι των Ναβαταίων, παραδέχονται την ιστορική πραγματικότητα παρότι το ιερό τους βιβλίο παρουσιάζει μια ψευδή εκδοχή για την ιστορία, δανεισμένη από τα ποιήματα ενός συγγενή του Μουχάμμαντ (τα οποία κυκλοφορούν κανονικά σε συλλογές Αράβων ποιητών και είναι παλαιότερα από το Κοράνι). Ο Άχμαντ Ελντίν δυστυχώς δεν μπορεί να παραδεχτεί την ιστορική πραγματικότητα, όταν  αυτή αποκαλύπτει εσφαλμένες τις διδασκαλίες της θρησκείας του: στην προκειμένη περίπτωση, τη διδασκαλία ότι η Βίβλος διαφωνεί με το Κοράνι επειδή αυτή είναι «παραποιημένη από ανθρώπους» ενώ το Κοράνι παραμένει όπως «το παρέδωσε ο Θεός». Μάλιστα βγάζει και από το μυαλό του, χωρίς παραπομπή σε πηγή, κάποια νούμερα, σύμφωνα με τα οποία «το 60% των σύγχρονων λογίων αμφισβητεί την πατρότητα των βιβλίων». Στην απελπισία του να βρει κάποιο επιχείρημα εναντίον των θέσεών μας, σημειώνει ως «ενοχοποιητικό στοιχείο» ότι γράψαμε «και να αναγράφει κάποιο βιβλίο τον συγγραφέα του, δεν σημαίνει ότι είναι αλήθεια αυτό». Ασφαλώς, και η αναγραφή ενός ονόματος δεν σημαίνει πατρότητα ενός βιβλίου, αν η πατρότητα δεν επιβεβαιώνεται από μαρτυρίες άλλων, κατά προτίμηση συγχρόνων του βιβλίου. Δεν είμαστε αφελείς να δεχόμαστε ασυζητητί δηλώσεις, που μπορούν κάλλιστα να προέρχονται από πλαστογράφους, όπως κάνουν οι μουσουλμάνοι που δέχονται ότι το Κοράνι το υπαγόρευσε ο Αλλάχ επειδή έτσι γράφει μέσα!  Όμως στην περίπτωση των βιβλίων της Κ.Δ. οι πληροφορίες για το ποιος τα έγραψε δεν προέρχονται κυρίως από τους ίδιους τους συγγραφείς, αλλά από τους συγχρόνους τους στις διάφορες τοπικές χριστιανικές εκκλησίες. Οπότε, άδικα πιάνεται από τα μαλλιά του ο Άχμαντ Ελντίν, και φαντάζεται ότι συμφωνούμε μαζί του, περιμένοντας να βρει για τις σοφιστείες του όπλα από τα δικά μας υγιή επιχειρήματα.

Μιλά ο Άχμαντ για «κάποιους λόγιους που δεν αναφέραμε», επειδή και αυτός δεν τους ανέφερε στο προηγούμενο άρθρο του, και είναι – καταπώς μας λέει – 6 στον αριθμό:  οι ευαγγελικοί David Desilva, Donald W. Burdick, Arthur G. Patzia και I. H. Marshall (ο οποίος στα περισσότερα συμφωνεί με την παραδοσιακή πατρότητα) ο επίσης ευαγγελικός Leon Morris (αυτόν τον ξαναμετράει ενώ τον έχουμε ήδη αναφέρει, άρα είναι 5 και όχι 6… μα τίποτα σωστό δεν θα πεις βρε Άχμαντ;) και ο πρεσβυτεριανός Mark D. Roberts, ο οποίος αρκετές φορές έχει αποστομώσει διάφορους «κριτικούς της Βίβλου» (βλ. παράδειγμα παρακάτω). Με αυτές τις αναφορές του απλά μας δικαιώνει σε αυτά που γράψαμε, ότι δηλ. οι μουσουλμάνοι απολογητές «πολύ συχνά αλιεύουν “γνώμες” μεταξύ ευαγγελικών προτεσταντών» και φυσικά, ότι «τις πολύ περισσότερες γνώμες λογίων υπέρ της αξιοπιστίας της Α.Γ. τις κάνουν γαργάρα, αφού δεν τους συμφέρουν».

Ρωτά επίσης ο Άχμαντ αν συμφωνούμε ότι ο ευαγγελιστής Ματθαίος έκανε λάθος στο ευαγγέλιό του, όπως διάβασε προφανώς στο  http://www.oodegr.com/oode/grafi/alathiti1.htm#4:

«Γράφει ο Ματθαίος στο 27/κζ: 9: «Τότε επληρώθη το ρηθέν δια Ιερεμίου του προφήτου λέγοντος: Και έλαβον τα τριάκοντα αργύρια, την τιμήν του τετιμημένου ον ετιμήσαντο από υιών Ισραήλ»

Λοιπόν, ψάξτε όσο θέλετε τον Ιερεμία. Αυτό το εδάφιο δεν θα το βρείτε! Και ας γράφει ο Ματθαίος ότι το λέει ο Ιερεμίας. Πού είναι αυτό το εδάφιο; Βρίσκεται στον προφήτη Ζαχαρία! Γράφει ο Ζαχαρίας:

«και ερώ προς αυτούς: Ει καλόν ενώπιον υμών εστι, δότε στήσαντες τον μισθόν μου ή απείπασθε· και έστησαν τον μισθόν μου τριάκοντα αργυρούς» (Ζαχαρίας 11/ια: 12).

Είναι προφανές εδώ, ότι ο Ματθαίος έγραψε από μνήμης την προφητεία, και έκανε λάθος! Νόμιζε ότι την είχε διαβάσει στον Ιερεμία, αλλά την είχε διαβάσει στον Ζαχαρία! Συνεπώς, αυτά που έγραφε, δεν του τα υπαγόρευε ο Θεός. Δικά του ήταν! Δεν είναι δυνατόν ο Θεός να του υπαγόρευσε λάθος πληροφορία. Λέτε ο Θεός να μην ήξερε ποιος έγραψε την προφητεία στην πραγματικότητα; Όμως ο Θεός τον άφησε να κάνει αυτό το λάθος, για να είναι αυτό το λάθος σήμερα, ατράνταχτη απόδειξη, απέναντι στην αιρετική Προτεσταντική άποψη της αλάθητης Αγίας Γραφής!»

Η απάντησή μας είναι ότι ασφαλώς και συμφωνούμε, και συνυπογράφουμε τα παρακάτω από το ίδιο άρθρο:

«Δεν τους υπαγόρευσε ο Θεός την Αγία Γραφή, υπό τύπον προϊσταμένου και γραμματέως, όπως έχουν την εντύπωση πολλοί Προτεστάντες. Κατέγραψαν κάποια πράγματα ωφέλιμα, (είτε κατ’ εντολήν του Θεού, είτε από μόνοι τους), στα οποία υπήρχε και Θεία Αποκάλυψη. Και αυτή η Θεία Αποκάλυψη που ΠΕΡΙΕΙΧΑΝ, τα έκανε να συγκαταριθμηθούν από την Εκκλησία ως «Θεόπνευστα«. Δεν ήταν ολόκληρα «Θεία Αποκάλυψη». Αλλά ΠΕΡΙΕΙΧΑΝ Θεία Αποκάλυψη. Αυτό σημαίνει, ότι δεν είναι σωστό να θεωρούμε κάθε τους λέξη ως «αλάθητη». Αλλά μόνο εντός της παράδοσης της Εκκλησίας είναι δυνατόν να γίνει η ορθή κατανόηση του κειμένου.»

Επειδή ακριβώς συμφωνούμε με τα παραπάνω, η απάντησή μας στην πρώτη του απόπειρα να παρουσιάσει τη Βίβλο ως αναξιόπιστη κατέληγε στις φράσεις: «Η χριστιανική πίστη και θεολογία ΔΕΝ πηγάζει από τη Βίβλο (προτεσταντική πεποίθηση), αλλά από την άμεση αποκάλυψη του Θεού στους αγίους όλων των εποχών. Η Κ.Δ. καταγράφει απλώς το προφορικό κήρυγμα του Χριστού και των αγίων αποστόλων Του. Όποιοι κι αν την έγραψαν, όποτε κι αν την έγραψαν, δεν αλλάζει το γεγονός ότι αυτά έλεγε ο Χριστός και οι μαθητές Του. Οπότε οι ισλαμιστές φίλοι μας, εκτός που δεν αποδεικνύουν τίποτα, κάνουν μια κριτική που δεν αγγίζει καθόλου τον Χριστιανισμό. Κοινώς, «βαράνε στο γάμο του καραγκιόζη»…

Στη συνέχεια ο φίλος μας επικαλείται τον Ωριγένη, όχι βέβαια από κάποιο πρωτότυπο κείμενο αλλά από όσα παρέθεσαν επιλεκτικά οι [Lee Martin] McDonald και [Stanley E.] Porter (οι αγκύλες υπάρχουν γιατί ο Άχμαντ αναφέρει μόνο τα επίθετα, και μάλιστα το Πόρτερ το λέει αρχικά Πάρκερ) στη σελ. 555 κάποιου βιβλίου τους, που δεν μας λέει ποιο είναι.  Σύμφωνα με τους δυο ευαγγελικούς συγγραφείς, δεν γνωρίζουμε ποιος είναι ο συγγραφέας της επιστολής του Παύλου προς Εβραίους, και όπως μας λένε, ο Ωριγένης συμπεραίνει τελικά για την πατρότητα της προς Εβραίους, «μόνον ο Θεός γνωρίζει την αλήθεια». (As Origen finally concludes about the authorship of Hebrews, «God only knows the truth«. ) Ο ίδιος ο Ελντίν τονίζει ακόμα περισσότερο τα όσα έγραψαν οι δυο ευαγγελικοί, λέγοντας ότι «ούτε ο ίδιος ο Ωριγένης δεν ξέρει για την πατρότητα της επιστολής προς Εβραίους». Δείτε τώρα πόσα λάθη χωράνε σε λίγα δευτερόλεπτα ομιλίας του φίλου μας: Η δήλωση των δυο συγγραφέων που επικαλείται, υπάρχει στη σελίδα 521 (και όχι 555) του βιβλίου τους «Early Christianity and its sacred literature», 2000, Hendrickson Publishers. Όσο για το κείμενο του Ωριγένη, προέρχεται από χωρίο που παραθέτει ο Ευσέβιος, (Ε.Ι.VI, 25, 11-14). Δείτε τι πραγματικά λέει το κείμενο αυτό [σε δική μας μεταγραφή στα νέα ελληνικά, από την απόδοση στην καθαρεύουσα του Παν. Χρήστου – για το πρωτότυπο δείτε τις υποσημειώσεις]:

«Ο χαρακτήρας του ύφους της επιστολής που επιγράφεται «Προς Εβραίους» δεν έχει την απλότητα του λόγου του αποστόλου, ο οποίος ωμολόγησε ότι ήταν απλοϊκός στον λόγο (Β΄ Κορ. 11,6), δηλαδή στην έκφραση, αλλ’ η επιστολή είναι πιο λόγια (ελληνικωτέρα) στην σύνθεση του ύφους, όπως θα το ωμολογούσε καθένας που μπορεί να κρίνει  τις εκφραστικές διαφορές . Από την άλλη, ότι τα νοήματα της επιστολής είναι θαυμάσια και δεν υστερούν από τις επιστολές που αναμφισβήτητα είναι του αποστόλου, και αυτό θα ομολογήσει ότι είναι αληθινό κάθε ένας που διαβάζει με προσοχή τα αποστολικά κείμενα. Εγώ λοιπόν, αν εξέφερα απόφαση, θα έλεγα ότι τα μεν νοήματά της είναι του αποστόλου, η δε έκφραση και η σύνθεση κάποιου που απομνημόνευσε τα αποστολικά και περίπου σχολίασε τα λεχθέντα υπό του διδασκάλου. Όποια λοιπόν Εκκλησία έχει αυτή την επιστολή σαν του Παύλου, ας εκτιμάται αυτή και γι’ αυτό, διότι οι αρχαίοι άνδρες δεν την παρέδωσαν ως επιστολή του Παύλου χωρίς λόγο. Το ποιος είναι αυτός που έγραψε την επιστολή, την μεν αλήθεια τη γνωρίζει ο Θεός, η δε παράδοση που έφτασε σε μας από μερικούς λέει ότι την έγραψε ο Κλήμης που έγινε επίσκοπος των Ρωμαίων, και από κάποιους ότι (την έγραψε) ο Λουκάς, που έγραψε το ευαγγέλιο και τις Πράξεις».[1]

Με δυο λόγια, όπως σχολιάζει και ο καθηγητής Σάββας Αγουρίδης στο βιβλίο του «Εισαγωγή εις την Καινήν Διαθήκην», αλλά και ο Παν. Χρήστου που έχει μεταφέρει το πρωτότυπο κείμενο της «Εκκλησιαστικής Ιστορίας» του Ευσεβίου στην καθαρεύουσα, ο   Ωριγένης δεν λέει ότι κανείς δεν ξέρει σε ποιον ανήκει η πατρότητα της επιστολής, όπως τον παρουσιάζουν να λέει οι δυο ευαγγελικοί συγγραφείς και όπως επαναλαμβάνει σαν παπαγάλος ο αντιγραφέας τους Άχμαντ Ελντίν. Λέει ότι η πατρότητα συγγραφής είναι του Παύλου, όπως παρέδωσαν οι αρχαίοι, και κάποιος που λειτούργησε ως γραμματέας του, και μερικοί λένε ότι ήταν ο Κλήμης Ρώμης, ενώ άλλοι λένε ότι ήταν ο ευαγγελιστής Λουκάς, την έγραψε σε λόγια ελληνική γλώσσα, στην οποία ο Παύλος δεν μπορούσε να εκφραστεί τόσο καλά. Ποια ήταν η ταυτότητα του γραμματέα λέει ο Ωριγένης ότι γνωρίζει μόνο ο Θεός, όχι ποια ήταν η ταυτότητα του συγγραφέα!

Και ασφαλώς, δεν είναι μόνο ο Ωριγένης που λέει τέτοια πράγματα: Ας δούμε τι λέει ο Κλήμης Αλεξανδρείας, που εκπροσωπεί την προηγούμενη από τον Ωριγένη θεολογική γενιά, και είναι προκάτοχός του στην Κατηχητική Σχολή Αλεξανδρείας. Τα λόγια του μεταφέρονται από τον Ευσέβιο Καισαρείας στην Εκκλησιαστική Ιστορία:

Και την προς Εβραίους επιστολή λέει (ο Κλήμης) ότι είναι του Παύλου, ότι γράφτηκε προς Εβραίους σε εβραϊκή γλώσσα και ο Λουκάς φιλότιμα τη μετέφρασε για να δημοσιευθεί στους Έλληνες, γι’ αυτό κατά τη μελέτη αυτής της επιστολής και των Πράξεων εντοπίζουμε το ίδιο ύφος….Ο Παύλος δεν έγραψε το όνομά του, μήπως βλέποντάς το εξ αρχής τοποθετηθούν εχθρικά και δε διαβάσουν το γράμμα.[2]

Ουσιαστικά ο Ωριγένης, όπως και ο Κλήμης Αλεξανδρείας, λένε αυτό ακριβώς που ήδη παραθέσαμε στο προηγούμενο άρθρο μας: «Το ορθώτερον είναι να νοηθή…ο Κλήμης ή ο Λουκάς…ως γραφεύς-συντάκτης της επιστολής, προς τον οποίον ο Παύλος υπηγόρευσε το περιεχόμενον, όπως είχε πράξει και εις τας περιπτώσεις άλλων έπιστολών…Επικρατέστερος βεβαίως…ο Λουκάς, λόγω συγγενείας του ύφους της επιστολής προς τε το κατά Λουκάν Ευαγγέλιον και τας Πράξεις. – Βούλγαρης Σπ. Χρήστος, ‘Εισαγωγή Εις την Καινήν Διαθήκην’, τόμ. Α΄, Αθήνα 2005, σελ. 714.»

Στο προηγούμενο άρθρο μας είχαμε ξεκαθαρίσει από την αρχή ότι τέτοιου είδους επιχειρήματα κατά της πατρότητας κειμένων δεν στέκουν: «Δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη ως αμφιβολία πατρότητας, το γεγονός ότι ένα κείμενο γράφεται με υπόδειξη του παραδοσιακού συγγραφέα. Εάν οι επιστολές της αιχμαλωσίας γράφτηκαν με υπόδειξη και έλεγχο από τον Παύλο επειδή οι συνθήκες της φυλακής δεν του επέτρεπαν να τις γράψει ο ίδιος, τότε είναι Παύλειες. Αν το «Κατά Ιωάννη ευαγγέλιο» είχε γραφτεί από έναν στενό μαθητή του Ιωάννη υπό τις οδηγίες του αποστόλου (όπως γράφει ο Green, άποψη η οποία χρησιμοποιείται κατά της αξιοπιστίας της Α.Γ.), τότε είναι του Ιωάννη.» Όμως ο Άχμαντ δεν μας άκουσε. Προτίμησε να δεχτεί στα τυφλά τους ευαγγελικούς συγγραφείς, κι έγινε αυτό που περιγράφει ο Ιησούς Χριστός στο Ματθ. 15:14: «αν ένας τυφλός οδηγεί έναν άλλον τυφλό, και οι δύο θα πέσουν σε χαντάκι.»

Διευκρινίζουμε εδώ για όσους τυχόν δεν το γνωρίζουν, ότι σπάνια στην αρχαιότητα ένας συγγραφέας έγραφε μια επιστολή μόνος του, και συχνά όταν το έκανε το ανέφερε και μέσα. Για παράδειγμα ο Παύλος στην Γαλ. 6:11 αναφέρει ότι έγραψε ιδιοχείρως την επιστολή, και στην Α΄Κορ. 16:21 αναφέρει ότι έγραψε ιδιοχείρως το σημείο του ασπασμού. Πάντα όμως, όταν ένας συγγραφέας έγραφε μια επιστολή ή άλλο έργο με υπαγόρευση, ή με παράδοση στον γραμματέα των γενικών σημείων που ήθελε να γραφούν, στη συνέχεια έλεγχε το τελικό αποτέλεσμα ώστε να το εγκρίνει ή να το απορρίψει.

Οπότε Άχμαντ… Αν είναι να μας μιλάς για λάθος σελίδες βιβλίων, των οποίων τους τίτλους δεν παραθέτεις, και είναι γραμμένα από συγγραφείς που ούτε τα ονόματά τους μας λες ολόκληρα, και ούτε καν αυτά τα μισά ονόματα δεν τα διαβάζεις σωστά, και που παρουσιάζουν στους αναγνώστες τους συμπεράσματα διαφορετικά  από αυτά που είπαν οι συγγραφείς τους οποίους παραθέτουν, τότε Άχμαντ άσε καλύτερα να υπερασπιστεί κανένας άλλος το Ισλάμ. Καλύτερα για το Ισλάμ, καλύτερα και για σένα.

Επιπλέον, σε ευχαριστούμε που μας έδωσες μια ιδέα από το πόσο σοβαρά συγγράμματα είναι αυτά στα οποία στηρίζεις την απολογητική σου κατά του Χριστιανισμού, αφού απομονώνουν μια φράση από τα λεγόμενα ενός προσώπου για να διαστρεβλώσουν το όλο νόημα των λόγων του.  Ίσως επειδή έτσι κι αλλιώς αυτό το σύστημα ακολουθείς κι εσύ, και οι απολογητές του Ισλάμ γενικότερα, γι’ αυτό και έχεις σε τόσο μεγάλη υπόληψη τέτοια παραπλανητικά βιβλία.

ΜΕΡΟΣ Β΄: ΠΑΡΑΦΡΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΕΡΜΑΝ

Στη συνέχεια του βίντεο, ο Άχμαντ Ελντίν αναφέρεται ξανά στον Ωριγένη, και πάλι όχι από το πρωτότυπο αλλά από τα όσα έχει επιλέξει να μεταφέρει σε βιβλίο του Αμερικανός κριτικός κειμένου. Λέει γύρω στο 11:45: «Να διαβάσουμε μερικά άλλα λόγια του Ωριγένη, όσον αφορά για την αξιοπιστία της Καινής Διαθήκης. Οι διαφορές λέει ο Ωριγένης τώρα, οι διαφορές μεταξύ των χειρογράφων είναι μεγάλες, της Καινής Διαθήκης, είτε εξαιτίας της αμέλειας κάποιων αντιγραφέων, είτε λόγω της διεστραμμένης απερισκεψίας κάποιων άλλων. Προσέξτε τα λόγια, τα λόγια του Ωριγένη: «είτε αμελούν να ελέγξουν αυτό που αντέγραψαν, είτε καθώς ελέγχουν, κάνουν προσθήκες ή αφαιρέσεις όπου τους αρέσει». Αυτά δεν τα λέμε ούτε εμείς, δεν τα λέει ούτε ο GreekMurtadd, ούτε η ΟΟΔΕ, τα λέει ο Ωριγένης. Σύμφωνα- αυτό καταγράφεται – στο βιβλίο του Bart Ehrman, «Misquoting Jesus» στη σελ. 75».

Δεν ξέρουμε αν ο Άχμαντ αναφέρει τη «σελίδα 75» επειδή μιλά για την ελληνική μετάφραση του  «Misquoting Jesus», μια και στο αγγλικό πρωτότυπο αυτά δεν βρίσκονται στη σελίδα 75 αλλά στην 52. Βέβαια η ελληνική έκδοση δεν τιτλοφορείται «Misquoting Jesus», αλλά «Παραφράζοντας τα λόγια του Ιησού»… Αυτό το οποίο ξέρουμε στα σίγουρα, είναι ότι ο ίδιος ο Ελντίν παραφράζει τα γραφόμενα στο βιβλίο του Έρμαν, καθώς εκεί διευκρινίζεται ότι ο Ωριγένης μια φορά παραπονέθηκε «ότι οι διαφορές μεταξύ των χειρογράφων έχουν γίνει μεγάλες», μιλώντας για χειρόγραφα της Καινής Διαθήκης που είχε στην κατοχή του.[3] Εύκολα καταλαβαίνουμε ότι για να ξέρει ο Ωριγένης ότι κάποια από τα αντίγραφα που κατείχε είχαν διαφορές που οφείλονταν σε λάθη γραφέων, μπορούσε να τις ξεχωρίσει και να μην παραπλανηθεί από αυτές. Και ασφαλώς, αν ο Ωριγένης είχε αυτή τη δυνατότητα, δεν είναι λογικό να υποθέσουμε ότι ήταν ο μόνος που μπορούσε να ξεχωρίσει τα λάθη των γραφέων, και οι άλλοι λόγιοι της εποχής ξεγελιούνταν! Ο ίδιος ο Έρμαν παραθέτει πιο κάτω ότι στον πολέμιο του Χριστιανισμού Κέλσο, που υποστήριζε ότι χριστιανοί γραφείς «σαν να ήταν μεθυσμένοι» άλλαζαν επίτηδες τα κείμενα των ευαγγελίων, ο Ωριγένης απάντησε ότι τέτοια δογματική παραχάραξη έκαναν διάφορες ομάδες αιρετικών, και ήταν γνωστοί και οι ίδιοι και οι αλλαγές που έκαναν. Το ίδιο κατήγγειλε και ο Ειρηναίος, και ο Διονύσιος Κορίνθου, που επίσης αναφέρονται από τον Έρμαν. Αυτό σημαίνει ότι όλες αυτές οι αλλοιώσεις των αιρετικών όχι μόνο ήταν γνωστές, αλλά δεν επικράτησαν. Οπότε, προς τι ο συναγερμός για την παραχάραξη της Καινής Διαθήκης, που τάχα αλλοιώθηκε από τους γραφείς και έφτασε αλλοιωμένη ως τις μέρες μας;

Διαβάζει ο Άχμαντ, τονίζοντας κάποια σημεία με επαναλήψεις: «Μέσα από τις μελέτες και τη συναίνεση των λογίων, αυτού του είδους οι κατηγορίες εναντίον των αιρετικών, ότι παραποιούσαν τα κείμενα των Γραφών για να τα κάνουν να λένε αυτό που εκείνοι ήθελαν, είναι πολύ συχνές μεταξύ των πρώτων χριστιανών συγγραφέων. Αυτό που αξίζει να σημειωθεί όμως είναι ότι οι πρόσφατες μελέτες φανερώνουν ότι οι αποδείξεις από τα σωζόμενα χειρόγραφα δείχνουν προς την αντίθετη κατεύθυνση. Οι αντιγραφείς που σχετίζονταν με την Ορθόδοξη παράδοση, άλλαζαν – αυτοί ήταν που άλλαζαν – πολύ συχνά τα κείμενά τους, ορισμένες φορές για να ελαχιστοποιήσουν τις πιθανότητες της λανθασμένης χρήσης τους από τους χριστιανούς που πίστευαν σε λανθασμένες πεποιθήσεις, κι ορισμένες φορές για να τα προσαρμόσουν περισσότερο στα δόγματά τους, στα δόγματα που υιοθετούσαν οι χριστιανοί που είχαν παρόμοιες μ’ αυτούς πεποιθήσεις».

Ο Έρμαν δεν παραθέτει σε αυτό το σημείο καμιά απόδειξη για τον ισχυρισμό αυτό, και ο φίλος μας ο Ελντίν πάει να βρει μια απόδειξη σε πράγματα που γράφει ο συγγραφέας παρακάτω:

«Παρακάτω γράφει ότι σε κάποια χειρόγραφα έχει ανακαλυφθεί στο περιθώριο μια φράση που λέει «ταπεινέ κι ανόητε, μην αλλάζεις το κείμενο». Τι σημαίνει αυτό; Μας εξηγεί ο Έρμαν ότι οι αντιγραφείς, όταν έκαναν αντιγραφή τα κείμενα, συνέχεια άλλαζαν τα κείμενα, άλλαζαν τις προτάσεις. Αυτο έπεφτε στην αντίληψη των μετέπειτα, από μετέπειτα άτομα που έκαναν με τη σειρά τους την αντιγραφή, και έβαζαν σημείωση για τους μετέπειτα αντιγραφείς να μην αλλάζουν τα κείμενα. Ο ένας συγκεκριμένα έχει εξοργιστεί, και έγραφε στο περιθώριο – αυτό έχει ανακαλυφθεί – «ανόητε και ταπεινέ, μην αλλάζεις το κείμενο». Δηλαδή πόσο πιο παραπάνω χειροπιαστές αποδείξεις θέλουμε για να καταλήξουμε ότι το κείμενο της Καινής Διαθήκης έχει αλλάξει και αλλαχτεί σύμφωνα με τις ανάγκες της Εκκλησίας για να υποστηρίξει αυτά που θέλει. Αυτό στη σελίδα 81.»

Ας δούμε τώρα πώς ο φίλος μας ο Ελντίν παραφράζει ξεδιάντροπα τον Έρμαν. Πρώτα πρώτα, το περιστατικό αυτό με τη φράση στο περιθώριο «ταπεινέ κι ανόητε, μην αλλάζεις το κείμενο», είναι ένα και μοναδικό και υπάρχει μόνο στον Βατικάνειο κώδικα. Δεύτερον, δεν αφορά κάποια δογματική αλλαγή, όπως παραπλανητικά αφήνει ο Ελντίν να εννοηθεί όταν λέει «το κείμενο της Καινής Διαθήκης έχει αλλάξει και αλλαχτεί σύμφωνα με τις ανάγκες της Εκκλησίας για να υποστηρίξει αυτά που θέλει.». Στην περίπτωση αυτή κάποιος γραφέας αντικατέστησε τη λέξη «φέρων» στην Εβρ. 1:3 (φέρων τε τὰ πάντα τῷ ῥήματι τῆς δυνάμεως αὐτοῦ) με τη λέξη «φανερών», αντί δηλ. το κείμενο να λέει «αυτός (ο Χριστός), που είναι το απαύγασμα της δόξας και ο χαρακτήρας τής υπόστασής του (Πατρός), και βαστάζει τα πάντα με τον λόγο τής δύναμής του, αφού διαμέσου τού εαυτού του έκανε καθαρισμό των αμαρτιών μας, κάθησε στα δεξιά τής μεγαλοσύνης στα υψηλά·’ έλεγε «αυτός (ο Χριστός), που είναι το απαύγασμα της δόξας και ο χαρακτήρας τής υπόστασής του (Πατρός), και φανερώνει τα πάντα με τον λόγο τής δύναμής του, αφού διαμέσου τού εαυτού του έκανε καθαρισμό των αμαρτιών μας, κάθησε στα δεξιά τής μεγαλοσύνης στα υψηλά». Όμως από αυτή την αλλαγή, δεν προκύπτει κάποια δογματική διαφορά, ούτε και η πρόθεση δογματικής παραποίησης εκ μέρους του γραφέα! Αν κάποιος ήθελε εσκεμμένα να παραποιήσει το κείμενο, το εδάφιο έχει δογματικά σημεία τεράστιας σημασίας για να πειράξει. Και, πράγμα ακόμα σημαντικότερο, η διαφορά αυτή ανακαλύφθηκε από μεταγενέστερο γραφέα, πράγμα που σημαίνει ότι παρότι είχε περάσει καιρός από τότε που διαπράχθηκε το λάθος, κυριαρχούσαν τα χειρόγραφα με τη σωστή γραφή, ώστε ο μετέπειτα γραφέας σύγκρινε το λανθασμένο με αυτά και διόρθωσε το λάθος. Οπότε, πού είναι η αλλαγή του κειμένου που μάλιστα έγινε για να υποστηρίξει η Εκκλησία αυτά που θέλει; Αν γινόταν μια τέτοια αλλαγή, δεν θα είχαμε ερασιτεχνικές παρεμβάσεις από γραφείς που έκαναν του κεφαλιού τους. Θα είχαμε δυναμικές εξουσιαστικές παρεμβάσεις όπως αυτή του χαλίφη Ουθμάν, που μάζεψε όλα τα αντίτυπα του Κορανίου και τα έκαψε, για να επικρατήσει μόνο η κορανική εκδοχή που ήθελε αυτός να επιβάλει.

Και συνεχίζει ο απολογητής: «Να πούμε επίσης το γνωστό, τη γνωστή προσθήκη που έχει υποστεί η Καινή Διαθήκη, συγκεκριμένα το Ευαγγέλιο του Μάρκου. Στο ευαγγέλιο του Μάρκου διαβάζουμε ότι έχουν προστεθεί οι τελευταίοι στίχοι στο ευαγγέλιο αυτό, έχουνε μπει, δεν υπάρχουνε αυτοί οι στίχοι σε κυριότερα και παλαιότερα χειρόγραφα. Κι αυτό το διαβάζετε όχι από κανέναν άλλο λόγιο, που βεβαίως το κάνουν αναφορά οι λόγιοι, οι συντηρητικοί λόγιοι, το διαβάζετε από την ίδια την Καινή Διαθήκη. Από την ίδια την Καινή Διαθήκη θα βρείτε να υπάρχουν σε αγκύλες, να λέει, ότι αυτοί οι στίχοι δεν υπάρχουν στα κυριότερα χειρόγραφα. Με άλλα λόγια έχουν προστεθεί.»

Αφού λοιπόν γνωρίζουμε ότι έχουν προστεθεί, και μέχρι και η Καινή Διαθήκη το αναφέρει, ποιο είναι το πρόβλημά σου Άχμαντ; Πολύ πριν εκδοθεί το βιβλίο το οποίο αντιγράφεις τόσο πιστά, από το 1971 που εκδόθηκε η «Εισαγωγή εις την Καινήν Διαθήκην» του Σάββα Αγουρίδη, όποιος ήθελε να ενημερωθεί για την Καινή Διαθήκη μπορούσε να διαβάσει στη σελίδα 120 ότι οι στίχοι θεωρούνται ως μη αυθεντικοί από αρχαίους συγγραφείς, όπως τον Ιερώνυμο και τον Ευσέβιο, και ότι ένα αρμενικό χειρόγραφο του 10^ου αιώνα αποδίδει τους στίχους 9-20 «στον πρεσβύτερο Αριστίωνα». Επειδή πρώτος παραθέτει τους στίχους ο Ειρηναίος, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι είναι «αρχαιότεροι του 2^ου αιώνος», και η πιθανότερη εξήγηση που κάποιος χρειάστηκε να προσθέσει ένα τέλος αφήνοντας μάλιστα και το όνομά του, είναι ότι το τέλος του βιβλίου του Μάρκου είχε χαθεί. Ασφαλώς αυτά έχουν περιγραφεί και από συγγραφείς πιο παλιούς από τον Αγουρίδη. Τι καινούργιο και σοκαριστικό λοιπόν έχεις να μας πεις για τα βιβλία της Κ.Δ., τι που να μην το ξέρουμε εδώ και εκατοντάδες χρόνια;

Συνεχίζει ο απολογητής να μας δίνει παραδείγματα «αλλοιώσεων της Καινής Διαθήκης» από το βιβλίο του Έρμαν:

« Ένα παράδειγμα: πάμε στη σελίδα 130 του ίδιου του βιβλίου: Ορισμένες φορές οι γραφείς άλλαζαν τα κείμενά τους επειδή θεωρούσαν ότι το κείμενο περιείχε κάποιο πραγματικό λάθος. Αυτό φαίνεται να ισχύει στην αρχή του Μάρκου, όπου ο  συγγραφέας παρουσιάζει το ευαγγέλιο λέγοντας «΄Οπως έχει γραφτεί στον Ησαΐα τον προφήτη, στέλνω τον αγγελιοφόρο μου πριν από σένα, ετοιμάστε τον δρόμο για τον Κύριο.» Το πρόβλημα, λέει ο Έρμαν, είναι ότι η αρχή αυτής της παράθεσης δεν είναι από τον Ησαΐα, αλλ’αποτελεί συνδυασμό ενός χωρίου της Εξόδου 23:20 στίχο, και ενός από του Μαλαχία 3:1. Οι αντιγραφείς αναγνώρισαν ότι αυτό αποτελούσε πρόβλημα κι έτσι άλλαξαν το κείμενο, γράφοντας «στα βιβλία των προφητών είναι γραμμένο». Ανοίξτε το ευαγγέλιο του Μάρκου και θα το βρείτε εκεί. Τώρα δεν υπάρχει πρόβλημα με την λανθασμένη απόδοση του αποσπάσματος, όμως υπάρχουν ελάχιστες αμφιβολίες σχετικά με αυτό που έγραψε αρχικώς ο Μάρκος, η απόδοση στον Ησαΐα υπάρχει στα αρχαιότερα και στα καλύτερα χειρόγραφα. Δηλαδή το λάθος είναι στα αρχαιότερα και στα καλύτερα χειρόγραφα, όχι η διόρθωση.»

Μα τι τρανταχτό παράδειγμα αλλοίωσης διαβάσαμε μόλις τώρα! Η αλλαγή αυτή είναι ασήμαντη, και δεν επηρεάζει σε τίποτα το νόημα του κειμένου καθώς

α) ο Ησαΐας, και ο Μαλαχίας, και η Γένεση που γράφτηκε από τον Μωυσή, είναι όλα προφητικά κείμενα, οπότε δεν συνιστά αλλοίωση του νοήματος το να λέμε «οι προφήτες»

β) το «λάθος» του Μάρκου είναι παρόμοιο με το «λάθος» του Ματθαίου, που αναφέραμε πιο πριν από τη σελίδα http://www.oodegr.com/oode/grafi/alathiti1.htm#4: νόμιζε ο ευαγελιστής ότι είχε διαβάσει μια προφητεία στον Ιερεμία, ενώ δεν το θυμόταν σωστά κι αυτή βρισκόταν στον Ζαχαρία. Είναι τουλάχιστον γελοίο να ισχυρίζεται κανείς ότι τέτοια στοιχεία αλλοιώνουν το νόημα των Γραφών.

Ο Άχμαντ Ελντίν επικαλείται τον Έρμαν με τέτοιο πάθος, επειδή προφανώς δεν γνωρίζει ότι οι ισχυρισμοί του έχουν καταρριφθεί από πολλούς άλλους Προτεστάντες μελετητές, μεταξύ των οποίων είναι και ο Mark D. Roberts, τον οποίο πιο πάνω ο ίδιος ο απολογητής του Ισλάμ επικαλείται ως αυθεντία σχετικά με την Αγία Γραφή. Γράφει ο Mark D. Roberts (http://www.markdroberts.com/htmfiles/resources/biblequran.htm#jan2006):

«Σχεδόν κάθε αγγλική μετάφραση της Βίβλου θα σας πει όταν υπάρχει κάποια ασάφεια στο κείμενο βάσης για τη μετάφρασή τους. Αυτό συνήθως μπαίνει στις υποσημειώσεις που γράφουν: «Κάποια πολύ παλιά χειρόγραφα έχουν…» ή «Κάποιοι μάρτυρες λένε…» ή κάτι τέτοιο. Αν ψάξετε μέσα στην Καινή Διαθήκη, θα δείτε αυτές τις υποσημειώσεις σε πολύ λίγες σελίδες. Αλλά αν υπολογίσετε το ποσοστό των επίμαχων λέξεων, θα είναι λιγότερο από το 1%. (Τα μόνα μέρη όπου ένα μεγάλο κομμάτι του κειμένου αμφισβητείται είναι το Ιω. 7:53-8:11 [η γυναίκα που πιάστηκε σε μοιχεία] και το Μαρκ. 16:9-19 [το μεγαλύτερο τέλος του κατά Μάρκον].) Αυτό σημαίνει ότι οι κριτικοί μελετητές του κειμένου … σε μεγάλο βαθμό συμφωνούν σχετικά με την πρωτοτυπία της συντριπτικής πλειοψηφίας της Καινής Διαθήκης.

Αν οι αριθμοί μου είναι ακριβείς, ή αν θα πρέπει να πιστεύουμε τις υποσημειώσεις στις μεταφράσεις της Βίβλου, αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν δύο τρόποι για τη μετάδοση του ίδιου βασικού γεγονότος:

«Υπάρχουν περισσότερες διαφορές μεταξύ των χειρογράφων μας από ό, τι λόγια υπάρχουν στην Καινή Διαθήκη.» – Bart Ehrman

«Μπορούμε να έχουμε ένα υψηλό επίπεδο εμπιστοσύνης ότι η συντριπτική πλειοψηφία των λέξεων στην Ελληνική Καινή Διαθήκη εμφανίστηκε στα πρωτότυπα [αρχικά] χειρόγραφα.» – Mark Roberts

Και οι δύο αυτές δηλώσεις είναι αληθινές. Και οι δύο βασίζονται στα ίδια στοιχεία. Και οι δύο αντικατοπτρίζουν την προκατάληψη του συγγραφέα. Αλλά το γεγονός είναι ότι τις περισσότερες φορές τα περισσότερα από τα χειρόγραφα της Καινής Διαθήκης είναι σε συμφωνία το ένα με το άλλο. Και όταν υπάρχει διαφωνία, τις περισσότερες φορές οι κριτικοί του κειμένου είναι σε θέση να διακρίνουν, με υψηλό βαθμό πιθανότητας, ποια είναι η πρωτότυπη [αρχική] ανάγνωση. Αυτό αφήνει ένα πολύ μικρό ποσοστό, ίσως το 1% της Καινής Διαθήκης, όπου έχουμε πραγματική ασάφεια στο κείμενο. Όλα αυτά τα αποσπάσματα, παρεπιπτόντως, θα μπορούσαν να αφαιρεθούν από την Αγία Γραφή χωρίς σοβαρό αντίκτυπο στη χριστιανική θεολογία. Ξέρω ότι αυτό είναι γεγονός, διότι είμαι δάσκαλος και ιεροκήρυκας της ορθόδοξης (ελπίζω) χριστιανικής θεολογίας για περισσότερα από 20 χρόνια, και έχω κάνει πάντα μια ιδιαίτερη προσπάθεια για να μην βασίζω τίποτα που κηρύττω ή διδάσκω σε ένα κείμενο για το οποίο δεν υπάρχει επαρκής υποστήριξη από χειρόγραφα.

Ο Ehrman κάνει έξυπνη χρήση της γλώσσας για να ευνοήσει την επιχειρηματολογία του, όμως φοβάμαι ότι η εξυπνάδα του μπορεί να παραπλανήσει πολλούς αναγνώστες.»

Αλλά ας παρακολουθήσουμε λίγο ακόμα τον απολογητή του Ισλάμ να επικαλείται τον Έρμαν:

«Μια άλλη ιστορία που έχει προστεθεί: η ιστορία της μοιχαλίδας. Όλοι ξέρουμε αυτή την ιστορία, που ο Ιησούς τη συγχώρεσε και έπειτα είπε στο λαό «ο πρώτος που δεν έχει αμαρτία να ρίξει την πέτρα.» Μια ιστορία συγκινητική, όμορφη. Κι εμένα ακόμα με είχε αγγίξει. Αλλά αυτή η ιστορία είναι ψεύτικη. Έχει προστεθεί. Και διαβάζουμε πάλι από την Καινή Διαθήκη, εφόσον έχετε μια Καινή Διαθήκη η οποία τα καταγράφει αυτά, λέει στις αγκύλες της ιστορίας ότι δεν υπάρχει στα κυριότερα χειρόγραφα. Μπορείτε να τη βρείτε στο ευαγγέλιο του Ιωάννη, στο 8ο κεφάλαιο, από κει ξεκινάει.»

Αφού λοιπόν είναι γνωστό ότι η ιστορία δεν υπάρχει στα παλαιότερα χειρόγραφα του κατά Ιωάννην και η Καινή Διαθήκη δεν το κρύβει, και πάλι, πού είναι η αλλοίωση;

Όμως, για να μην στεναχωριέται ο απολογητής του Ισλάμ που η συγκεκριμένη ιστορία «ακόμα κι αυτόν τον είχε αγγίξει», τον πληροφορούμε ότι είναι αυθεντική: ο καθηγητής Τρεμπέλας, που αναφέρει ότι η ιστορία αυτή για λόγους ύφους και θέσης δεν φαίνεται να ανήκει στο κατά Ιωάννη ευαγγέλιο, σημειώνει επίσης:

«…η περί της μοιχαλίδος αφήγησις παρουσιάζεται αυθεντικόν απόσπασμα πρωιμωτάτης παραδόσεως περί των λόγων και έργων του Κυρίου. Φαίνεται δε αν μη τι βέβαιον, τουλάχιστον πιθανότατον, ότι εις αυτήν αναφέρεται ο Ευσέβιος (Εκκλ. Ιστ. Γ 39) ομιλών περί του Παπίου [μαθητή του αποστόλου Ιωάννη] ως εκθέσαντος «και άλλην ιστορίαν περί γυναικός επί πολλαίς αμαρτίαις διαβληθείσης επί του Κυρίου, ην το καθ’ Εβραίους ευαγγέλιον περιέχει» [το «καθ’ Εβραίους ευαγγέλιο» έχει χαθεί, εκτος από μερκούς στίχους]. Ως δε ήδη είπομεν, η όλη περικοπή παρουσιάζει πολλάς ομοιότητας προς τας ιστορίας των συνοπτικών, η επιείκεια δε και η σοβαρότης συγχρόνως αι αποδιδόμεναι υπ’ αυτής εις τον Ιησούν εμφανίζονται εξ ολοκλήρου σύμφωνοι προς τα χαρακτηριστικά του Ιησού, όπως διέσωσαν εις ημάς ταύτα οι συνοπτικοί. Και δεν απομένει η παραμικρά αμφβολία, ότι το τεμάχιον τούτο εξιστορεί γεγονός αυθεντικόν και διασώζει πιστώς τους λόγους και την στάσιν του Ιησού έναντι γυναικός παρεκτραπείσης. Η σοφία και η δραστική δύναμις, την οποίαν ο Ιησούς εκδηλεί εν τη ιστορία της μοιχαλίδος είναι τοσούτον μεγάλα, ώστε να παρουσιάζεται παράδοξον, πώς το αξιόλογον αυτό τμήμα της ευαγγελικής ιστορίας θεωρείται από πολλών συγχρόνων ως αβέβαιον».

[Η ιστορία] «μαρτυρείται υπό των Αποστολικών Διαταγών (Ι, 2, 24), και η μαρτυρία αύτη, δυναμένη να αναχθεί και μέχρι του τέλους του 3^ου αιώνος» και «κατά τον τέταρτον αιώνα οι Αμβρόσιος, Ιερώνυμος και Αυγουστίνος κηρύττονται υπέρ της αυθεντικότητος της περικοπής και εξηγούσι την παράλειψιν αυτής υπό τινων κωδίκων ως οφειλομένην εις τον φόβον ασθενών τινων περί την πίστιν χριστιανών μήπως αι γυναίκες αυτών συναγάγωσιν εξ αυτής συμπεράσματα χαλαρών ηθικών αντιλήψεων».

Εάν λοιπόν η ιστορία της μοιχαλίδας αποτελεί πρώιμη παράδοση από χαμένο ευαγγέλιο, η οποία αργότερα περιλήφθηκε στο κατά Ιωάννην, σε τίποτα δεν αλλάζει η συμπερίληψή της σε αυτό το ευαγγέλιο τη διδασκαλία του Χριστού, ούτε αλλοιώνει την γνησιότητα της αναφοράς σε όσα Εκείνος είπε και έκανε.

Και συνεχίζει ο απολογητής του Ισλάμ: «Ο Τριαδικός Θεός: Το δίδαγμα του Τριαδικού Θεού στην Α΄επιστολή του Ιωάννη, 5^ο κεφ. 7^ο στίχο, έχει προστεθεί, δεν υπάρχει στα κυριότερα χειρόγραφα.»

Κομίζει γλαύκα εις Αθήνα ο απολογητής, καθώς δεν μιλά σε σε Δυτικούς όπως κάνει ο Έρμαν, αλλά σε  Έλληνες οι οποίοι γνώριζαν ότι δεν είχαν στα πρωτότυπα κείμενά τους το «Ιωάννειο κόμμα» ή «Κόμμα Ιωάννου» (λατ. Comma Johanneum), όπως είναι γνωστό το εδάφιο που αναφέρει.

# Ο καθηγητής Θεολογίας Χρήστος Ανδρούτσος αναφέρει στη Δογματική του ότι αυτό το χωρίο είναι «ελλείπον μεν εν πάσι τοις αρχαίοις κώδιξι και χειρογράφοις αγνοούμενον δε υπό πάντων των Πατέρων της Εκκλησίας». (Χρήστος Ανδρούτσος, Δογματική της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας 5η έκδ., Αθήνα, 1956, σελ. 75)

# Ο καθηγητής Ιωάννης Καραβιδόπουλος αναφέρει: «Η προσθήκη αυτή δεν υπάρχει σε κανένα ελληνικό χειρόγραφο και δεν μνημονεύεται από τους Έλληνες Πατέρες, παρά τις τριαδολογικές έριδες που θα καθιστούσαν αναγκαία την αναφορά σ’ ένα τόσο σημαντικό χωρίο, αν αυτό υπήρχε πράγματι στο κείμενο». (Εισαγωγή Στην Καινή Διαθήκη, 3η έκδ., Εκδόσεις Π. Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 2007, σελ. 350, 351)

# Ο Χρήστος Σπ. Βούλγαρης (ο οποίος χρησιμοποιεί και ερμηνεύει στην Εισαγωγή του το κόμμα[53]) αναφέρει περί του «του χωρίου θεωρουμένου ως ‘γλώσσης’ εισαχθείσης εκ του περιθωρίου εις το κείμενον της επιστολής». (Εισαγωγή εις την Καινήν Διαθήκην, Τόμ. Β’, Αθήνα 2003, σελ. 977)

# Ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης (1749-1809), επισημαίνει ότι στην εποχή του, το «Κόμμα Ιωάννου» βρίσκεται σχεδόν σε όλα τα τυπωμένα βιβλία που περιέχουν τις καθολικές επιστολές, αλλά και ότι «το ρητόν τούτο ούχ ευρίσκεται, ούτε παρά τω ιερώ Μητροφάνει [Πατριάρχης Αλεξανδρείας (1589–1639)], ούτε παρά τω Θεοφυλάκτω [7ος αι.], ούτε παρά του Οικουμενίου [αρχές 7ου αι.], και δια τούτο ουδέ όλως ερμηνείαν έχουσιν εις αυτό» και προσθέτει στην υποσημείωση ότι «και ο θείος Κύριλλος ο Αλεξανδρείας χωρίς του ρητού τούτου αναγινώσκει τον Ιωάννην». Με δυο λόγια, η παρεμβολή αυτή που καταπώς φαίνεται προήλθε από λατινικά κείμενα που μεταφράστηκαν στα ελληνικά, και αναγνωρίσιμη είναι εξ αρχής, και δεν αλλοιώνει τη θεολογία της Ορθόδοξης Εκκλησίας, αφού ούτε έρχεται σε αντίθεση με κάτι που η Εκκλησία δίδασκε μέχρι που εμφανίστηκε το Ιωάννειο κόμμα – γι’ αυτό άλλωστε και η εισαγωγή του δεν απορρίφθηκε ως αιρετική – ούτε και χρησιμοποιήθηκε στις μεγάλες τριαδολογικές έριδες. Εξάλλου η Τριαδικότητα του Θεού δεν στηρίζεται στο Ιωάννειο κόμμα, αλλά φαίνεται από πολλά άλλα χωρία της Αγίας Γραφής. Πού λοιπόν είναι η αλλοίωση που τάχα επέφερε στην πίστη των χριστιανών το Ιωάννειο κόμμα; Και πάλι αποδείχθηκε άνθρακες ο θησαυρός για τον απολογητή του Ισλάμ…

Παρακάτω ο απολογητής, που δεν κατάλαβε προφανώς τα όσα γράφτηκαν στο προηγούμενο άρθρο μας, επιχειρεί να μας αποδείξει ότι δεν έγραψε ο Ματθαίος το κατά Ματθαίον ευαγγέλιο με τον εξής τρόπο: «Ανοίξτε το ευαγγέλιο του Ματθαίου. Στο 9:9 βλέπουμε ξεκάθαρα κάποιο τρίτο πρόσωπο να μιλάει. Διαβάζουμε συγκεκριμένα, «Και ενώ προχωρούσε ο Ιησούς πιο πέρα, είδε έναν άνθρωπο να κάθεται στο τελωνείο, ο οποίος λεγόταν Ματθαίος· και του λέει: Ακολούθησέ με.» Εάν το έγραφε το ευαγγέλιο ο Ματθαίος, δεν θα το έγραφε στο 3^ο πρόσωπο, θα έγραφε «και μου είπε να τον ακολουθήσω», όχι «ο οποίος ονομάζεται Ματθαίος, και του είπε, και του λέγει», λογικά. Το ίδιο ισχύει και στο κατά Ιωάννη 21:34 όπου βλέπετε εκεί το 3^ο πρόσωπο. Απλά παραδείγματα για να δείτε τις αλλαγές (;;;ποιες αλλαγές βλέπουμε εδώ;), και ότι η πατρότητα των κειμένων δικαιολογημένα αμφισβητείται.»

Εδώ πρέπει να επισημάνουμε ότι στο ευαγγέλιο του Ιωάννη δεν υπάρχει στίχος 34 στο κεφάλαιο 21, όπως μας λέει ο απολογητής, αλλά το 21 που είναι το τελευταίο κεφάλαιο, κλείνει με τον στίχο 25. Επίσης δεν αναφέρονται από κανέναν αλλαγές ως προς τα σημεία αυτά με τον τελώνη και το «3^ο πρόσωπο στο κατά Ιωάννην»! Πρέπει όμως να επισημάνουμε και μια κοινή πλάνη, που μοιράζονται οι αιρετικοί όλων των εποχών: Ότι είναι τόσο έξυπνοι, που ανακαλύπτουν πράγματα που κανείς δεν είχε διακρίνει μέχρι που τα είδαν αυτοί. Τόσοι και τόσοι που διάβασαν τα ευαγγέλια στην εποχή της αρχαίας Εκκλησίας και των Πατέρων, γιατί δεν κατήγγειλαν το 3^ο πρόσωπο και την ανωνυμία των συγγραφέων των ευαγγελίων; Είναι ο Άχμαντ Ελντίν (και οι υπόλοιποι που χρησιμοποιούν το ανόητο αυτό επιχείρημα) οι μόνοι «σοφοί» που διέκριναν ότι αφού οι συγγραφείς των ευαγγελίων γράφουν σε 3^ο πρόσωπο, άρα δεν είναι οι μαθητές Ματθαίος και Ιωάννης που αναφέρονται μέσα; Πολύ απλά, εδώ δεν έχουμε σοφία, αλλά άγνοια. Κι αυτό γιατί

Α) πολλοί σύγχρονοι των ευαγγελιστών τους γνώριζαν προσωπικά, όπως π.χ. ο Πολύκαρπος που τους γνώριζε όλους.

Β) Σε κάποιες περιπτώσεις τα βιβλία ήταν «παραγγελία» που έγινε προσωπικά στον απόστολο, όπως στην περίπτωση του κατά Ιωάννη: οι επίσκοποι της Ασίας ζήτησαν από τον Ιωάννη να γράψει ευαγγέλιο που να εκθέτει διεξοδικά τη διδασκαλία του Ιησού, ακυρώνοντας τις  κακοδοξίες του Κηρίνθου, των Εβιονιτών και άλλων εβραϊκών ομάδων.

Γ) Η τακτική του να μη γράφει ο συγγραφέας σε πρώτο πρόσωπο ούτε και να αναφέρει το όνομά του δεν ήταν κάτι που επινόησαν οι απόστολοι, και δεν ήταν σπάνια κατά τους Ελληνιστικούς χρόνους γενικότερα… Δεν είναι καθόλου παράλογο κάποιος να αφηγείται σε γ΄ πρόσωπο γεγονότα που τον αφορούν, ιδίως όταν έχει δευτερεύοντα ρόλο σ’ αυτά. Ακόμα και ο Παύλος στο 12^ο κεφ. της Β΄ προς Κορινθίους επιστολής μιλά για τον εαυτό του σε τρίτο πρόσωπο, και με τρόπο που ο αναγνώστης δεν καταλαβαίνει ότι μιλά για τον εαυτό του! «2 Γνωρίζω έναν άνθρωπο εν Χριστώ πριν από 14 χρόνια, (είτε μέσα στο σώμα, δεν ξέρω· είτε έξω από το σώμα, δεν ξέρω· ο Θεός ξέρει)· ότι αυτού τού είδους ο άνθρωπος αρπάχτηκε μέχρι τον τρίτο ουρανό. 3 Και γνωρίζω αυτού τού είδους τον άνθρωπο, (είτε μέσα στο σώμα, είτε έξω από το σώμα, δεν ξέρω, ο Θεός ξέρει)· 4 ότι αρπάχτηκε στον παράδεισο, και άκουσε λόγια ανεκλάλητα, που δεν επιτρέπεται σε έναν άνθρωπο να μιλήσει. 5 Για τον άνθρωπο αυτού τού είδους θα καυχηθώ· για μένα, όμως, δεν θα καυχηθώ, παρά μονάχα στις ασθένειές μου.» Γιατί το κάνει αυτό; Γιατί πιο πριν έχει πει: «Να καυχώμαι, βέβαια, δεν με συμφέρει· επειδή, θάρθω σε οπτασίες και αποκαλύψεις τού Κυρίου.»

Δ) Όχι μόνο η τακτική του να γράφει ο συγγραφέας σε τρίτο πρόσωπο δεν ήταν σπάνια, αλλά την χρησιμοποιούσαν γνωστοί εθνικοί συγγραφείς που η πατρότητα του έργου τους ποτέ δεν αμφισβητήθηκε. Ο Ξενοφώντας π.χ. στο «Κύρου Ανάβασις» κάνει το ίδιο, αν και ο ρόλος του στην εκστρατεία των Μυρίων είναι βασικός, όχι ασήμαντος. (Βλ. Κύρου Ανάβασις, εδώ http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/tools/corpora/anthology/content.html?t=429 .) Μετά τη δολοπλοκία του Τισσαφέρνη που οδήγησε στη σύλληψη και θανάτωση των στρατηγών και λοχαγών τους, οι Έλληνες περιήλθαν σε απελπιστική κατάσταση. Τότε ξεχώρισε ως μοναδική ηγετική φιγούρα ο ίδιος ο Ξενοφώντας. Και όμως, στο απόσπασμα όπου πληροφορούμαστε τις συνθήκες κάτω από τις οποίες εντάχθηκε στο στράτευμα του Κύρου, γράφει για τον εαυτό του: «Υπήρχε στη στρατιά κάποιος Ξενοφών Αθηναίος…», «ερχόμενος ο Ξενοφών…» «ο μεν Ξενοφών…»[4] Μήπως τώρα να αμφισβητήσουμε και την πατρότητα του Ξενοφώντα;

Και συνεχίζει ο απολογητής: «Στο ευαγγέλιο του Λουκά 23:34, ο Χριστός που υποτίθεται να λέει «Πατέρα συγχώρεσέ τους, γιατι δεν ξέρουν τι κάνουν» όταν είναι στον σταυρό, άλλη μια ιστορία η οποία έχει προστεθεί.»

«Έχει προστεθεί» σε τι; Ο Έρμαν υποστηρίζει (στην αγγλική έκδοση του Misquoting Jesus σελ. 192-193) ότι η φράση αυτή υπήρχε στο αρχικό κείμενο του κατά Λουκάν ευαγγελίου, και κάποιος γραφέας με αντιεβραϊκά αισθήματα την αφαίρεσε, για να μην φαίνεται ότι ο Χριστός συγχώρεσε τους Εβραίους. Βέβαια αυτή η αλλαγή, όπως γενικά οι αλλαγές τέτοιου τύπου, δεν πέρασε σε όλα τα χειρόγραφα και αργότερα αποκαταστάθηκε, όπως συνέβη στο προηγούμενο παράδειγμα με το «βαστάζει» και «φανερώνει». Αν λοιπόν ο Ελντίν ισχυρίζεται ότι η φράση δεν υπήρχε αρχικά στο ευαγγέλιο και προστέθηκε αργότερα, παραφράζει τον  Έρμαν ο οποίος αντικρούει αυτή την υπόθεση.

Ο Έρμαν αναφέρει επίσης (σε άλλο σημείο του βιβλίου) ότι ο Λουκάς πήρε ως βάση για την αφήγησή του το ευαγγέλιο του Μάρκου, το οποίο ήδη κυκλοφορούσε όταν αυτός έγραψε το δικό του, και ενώ σε πολλά σημεία το παρέθεσε απαράλλαχτο, σε πολλά άλλα έκανε προσθήκες. Αυτό δεν είναι παράξενο για όποιον γνωρίζει ότι το ευαγγέλιο του Μάρκου βασίζεται τόσο σε δική του μαρτυρία, μια και ανήκε στον πιο εξωτερικό κύκλο των μαθητών (στο σπίτι του Μάρκου έλαβε χώρα ο μυστικός δείπνος) όσο και σε πληροφορίες που έδωσε ο απόστολος Πέτρος, του οποίου ο Μάρκος ήταν μαθητής. Ο απόστολος Πέτρος δεν ήταν παρών κάτω από το σταυρό, όπως ήταν ο Ιωάννης και η μητέρα του Κυρίου, και για τη σταύρωση γνώριζε μόνο όσα άκουσε από άλλους. Ο Λουκάς από την άλλη, πήρε πολλές πληροφορίες που παραθέτει από την Θεοτόκο Μαρία, η οποία ήταν αυτόπτης της σταύρωσης, βρισκόταν κάτω από το σταυρό. Και εφόσον από εκείνην ο Λουκάς έμαθε κάτι παραπάνω, θα ήταν παράλειψη να μην το προσθέσει στη διήγηση που είχε συντάξει ο Μάρκος. Οπότε μόνο από άγνοια ή και ανοησία μπορεί να καταδικάσει κανείς τις προσθήκες του Λουκά, και να τις ταυτίσει με τις προσπάθειες νοθείας των ευαγγελίων. Μπορεί να το κάνει αυτό ένας αμαθής, ένας ανόητος, ή κάποιος που θέλει να μας οδηγήσει στο συμπέρασμα που προσπαθεί να μας οδηγήσει ο απολογητής του Ισλάμ, όταν καταλήγει: «Και αναρωτιέμαι εγώ τώρα, πόσες άλλες ιστορίες θα ανακαλυφθούν στο μέλλον ότι έχουν προστεθεί. Φανταστείτε!» Να «φανταστούμε» δηλαδή ότι η Καινή Διαθήκη είναι νοθευμένη, για να καταλήξουμε στο πολυπόθητο για τον Άχμαντ Ελντίν συμπέρασμα, ότι το Κοράνι που τάχα δεν το πείραξε κανείς, είναι αυθεντικός λόγος του Θεού. Δυστυχώς, για να καταλήξει κανείς σε κάτι τέτοιο δεν χρειάζεται απλά πολλή φαντασία, αλλά φαντασιοπληξία…

Επίσης, μια που ο απολογητής του Ισλάμ με ρωτά προσωπικά – εμένα από όλη την ομάδα – τι γνώμη έχω για «το λάθος του Ματθαίου για το  οποίο γράφουν οι ΟΟΔΕΐτες», θα ήθελα κι εγώ να τον ρωτήσω τι γνώμη έχει εκείνος για τα λεγόμενα του Έρμαν που αναιρούν τα ισλαμικά πιστεύω. Γιατί μέχρι τώρα είδαμε τον Ελντίν να επικαλείται με πάθος τον Έρμαν, και να τον παραφράζει κιόλας. Όμως, ο Έρμαν δέχεται ότι ο Ιησούς πραγματικά σταυρώθηκε και τάφηκε νεκρός – πράγμα που αναιρεί το Κοράνι – δέχεται τον απόστολο Παύλο ως γνήσιο μαθητή του Ιησού – ενώ οι μουσουλμάνοι καταφέρονται εναντίον του με μίσος και ισχυρίζονται ότι νόθευσε τον Χριστιανισμό – και δέχεται ότι στα ευαγγέλια, ειδικά στο κατά Ιωάννη, υπάρχουν εξαρχής εδάφια, που μιλούν για τη θεότητα του Ιησού – κάτι που επίσης αρνούνται οι μουσουλμάνοι, οι οποίοι ισχυρίζονται ότι τα ευαγγέλια δεν διδάσκουν τη θεότητα του Ιησού, και ότι αν υπάρχουν τέτοια εδάφια, είναι παρανοήσεις ή μεταγενέστερες διαστροφές και προσθήκες. Σε αυτά δέχεται τη γνώμη του  Έρμαν ο Άχμαντ Ελντίν, ή το κάνει μόνο όπου τον συμφέρει;

Αλλά ας δούμε πώς κλείνει το βίντεο ο απολογητής του Ισλάμ.

«Θέλω να κλείσω τα παραδείγματα με την ίδια την Αγία Γραφή, συγκεκριμένα την Παλαιά Διαθήκη, που τονίζει ότι δεν μπορούμε να εμπιστευτούμε όχι μόνο την Καινή Διαθήκη, ολοκληρωτικά το βιβλίο. Μερικά χωρία τα οποία το δείχνουν αυτό. Στο βιβλίο του Ιερεμία, 8:8, διαβάζουμε: «Πώς λέτε ‘είμαστε σοφοί και ο νόμος του Κυρίου είναι μαζί μας;’ Δέστε, σίγουρα μάταια έγινε αυτό, το καλάμι των Γραμματέων είναι αναληθές.’ Το καλάμι, το μολύβι ας πούμε. Το καλάμι των Γραμματέων είναι αναληθές. Ιερεμίας 23:36: ‘Και δεν θα αναφέρετε στο εξής το φορτίο του Κυρίου, δεδομένου ότι το φορτίο θα είναι στον καθένα ο λόγος του. Επειδή διαστρέψατε τα λόγια του ζωντανού Θεού, του Κυρίου των Δυνάμεων, του Θεού μας.’ Προσέξτε: ο Θεός είναι αυτός που κατηγορεί άτομα που αλλάζουν τα λόγια Του, διαστρέφουν τα λόγια Του.

Σε αυτές τις παραποιήσεις του Άχμαντ Ελντίν έχουμε απαντήσει ξανά εδώ: https://greekmurtadeen.wordpress.com/2010/03/23/periklytos-muhammad-exp/ Πρόκειται για άρθρο που το έχει διαβάσει, αφού υποτίθεται ότι το «αναίρεσε» κιόλας… Όμως, το ότι το διάβασε δεν τον εμποδίζει να ξανακάνει τα ίδια λάθη ξανά και ξανά. Ορίστε πόσο αναλυτικά του είχε υποδειχθεί η παρερμηνεία που έκανε στα δύο εδάφια του Ιερεμία:

Εδώ ο Ιερεμίας δεν μιλάει για κάποια αλλοίωση του κειμένου της Αγίας Γραφής, όπως ψευδώς ισχυρίζεται ο Άχμαντ Ελντίν. Ο Ιερεμίας καταδικάζει τους διεφθαρμένους ψευδοπροφήτες του Βάαλ αλλά και του Γιαχβέ, που έλεγαν στον κόσμο: «Μη φοβάστε, δεν θα έρθει κακό, είμαστε ο λαός του Θεού».

Σε αντίθεση με αυτούς, ο Ιερεμίας είχε ένα καταδικαστικό και ΤΡΟΜΑΚΤΙΚΟ άγγελμα από τον αληθινό Θεό, για καταστροφή τού βασιλείου του Ιούδα, και γι’ αυτό τον δίωκαν και τον φυλάκισαν και τον βασάνισαν.

Ιερεμίας 20/κ: 7-9: «Κύριε, με δελέασες, και δελεάστηκα· υπήρξες ισχυρότερος εναντίον μου, και υπερίσχυσες· έγινα χλευασμός όλη την ημέρα· όλοι με εμπαίζουν.

8 επειδή, αφού άνοιξα το στόμα, βοώ, φωνάζω βία και αρπαγή· γι’ αυτό, ο λόγος τού Κυρίου έγινε σε μένα για ονειδισμό και για χλευασμό όλη την ημέρα.

9 Και είπα: Δεν θα αναφέρω γι’ αυτό ούτε θα μιλήσω πλέον στο όνομά του.

Όμως, ο λόγος του ήταν στην καρδιά μου σαν φωτιά που έκαιγε, περικλεισμένη μέσα στα κόκαλά μου, και απέκαμα να χαλινώνω τον εαυτό μου, και δεν μπορούσα πλέον.».

Ιερεμίας 23/κγ: 16,17: «16 Έτσι λέει ο Κύριος των δυνάμεων: Μη ακούτε τα λόγια των προφητών, αυτών που προφητεύουν σε σας· αυτοί σας κάνουν μάταιους· μιλούν οράσεις από την καρδιά τους, όχι από το στόμα τού Κυρίου.

17 Λένε πάντοτε σ’ αυτούς που με καταφρονούν: Ο Κύριος είπε: Ειρήνη θα είναι σε σας· λένε σε κάθε έναν που περπατάει σύμφωνα με τις ορέξεις τής καρδιάς του: Δεν θάρθει επάνω σας κακό·»

Ιερεμίας 7/ζ: 4, 13-15: «4 Μη έχετε πεποίθηση σε αναληθή λόγια, λέγοντας: Ο ναός τού Κυρίου, ο ναός τού Κυρίου, ο ναός τού Κυρίου είναι αυτός… 12 Αλλά, πηγαίνετε τώρα στον τόπο μου, που είναι στη Σηλώ, όπου είχα βάλει το όνομά μου, αρχικά, και δείτε τι έκανα σ’ αυτόν εξαιτίας τής κακίας τού λαού μου Ισραήλ. 13 Και τώρα, επειδή πράξατε όλα αυτά τα έργα, λέει ο Κύριος, και σας μίλησα, σηκωνόμενος το πρωί και μιλώντας, και δεν ακούσατε· και σας έκραξα, και δεν απαντήσατε· 14 γι’ αυτό, στον οίκο, επάνω στον οποίο αποκλήθηκε το όνομά μου, στον οποίο εσείς έχετε το θάρρος, και στον τόπο, που έδωσα σε σας και στους πατέρες σας, θα κάνω όπως έκανα στη Σηλώ· 15 και θα σας απορρίψω από το πρόσωπό μου, όπως απέρριψα όλους τούς αδελφούς σας, ολόκληρο το σπέρμα τού Εφραϊμ».

Δηλαδή, τους λέει: «Μη νομίζετε ότι επειδή ο Ναός του Κυρίου είναι στην Ιερουσαλήμ θα σας γλιτώσει ο Κύριος με όλα αυτά που κάνετε. Κοιτάξτε τι έκανε ο Κύριος στους αδελφούς σας, στο 10φυλο βασίλειο του Ισραήλ, πάνω στους οποίους έθεσε το όνομά Του, και θα δείτε τι περιμένει και εσάς».

Όμως, ο φίλος μας έχει παρερμηνεύσει κι άλλο εδάφιο:

Επίσης από το βιβλίο του Ιερεμία:

«Πώς λέτε: Είμαστε σοφοί, και ο νόμος τού Κυρίου είναι μαζί μας; Δέστε, σίγουρα, μάταια έγινε αυτό· το καλάμι των γραμματέων είναι αναληθές» (Ιερεμίας 8:8)

Το εδάφιο Ιερ. 8,8 αναφέρεται στους Ιουδαίους που δεν τίμησαν τον Νόμο ο οποίος μίλησε για τον Χριστό, και δεν τον δέχτηκαν. Ο Κύριλλος Αλεξανδρείας χρησιμοποιεί αρκετές φορές το εδάφιο σε έργα του και το θεωρεί προφητικό δηλ. ότι αναφέρεται στους Εβραίους που δεν αποδέχτηκαν το Ευαγγέλιο του Χριστού. Οι Γραμματείς έγραψαν ερμηνείες διαφορετικές, δεν δέχτηκαν τη διδασκαλία περί Μεσσία, δεν πείραξαν το πρωτότυπο κείμενο της Αγίας Γραφής όπως υπονοεί ο μουσουλμάνος απολογητής!

Γενικότερα, θα πρέπει ο Άχμαντ, ή όποιος άλλος θεωρεί ότι ο άγιος προφήτης Ιερεμίας μιλάει για νοθεία στα ΚΕΙΜΕΝΑ της Π.Δ, να εξηγήσει ποια από τα κείμενα γράφτηκαν ΠΡΙΝ τον Ιερεμία, επομένως μπορεί να υπονοούνται στην καταγγελία του, και ποια γράφτηκαν ΜΕΤΑ απ’ αυτόν, άρα είναι εκτός της καταγγελίας του, δηλ. οφείλει να τα δεχτεί ως ανόθευτα.

Και πρέπει να το υποστηρίξει με βάση επιστημονικές και ορθολογι(στι)κές απόψεις, που σε τόση “εκτίμηση” δήθεν τις έχει.

Ωστόσο, ασφαλώς ο άγιος προφήτης Ιερεμίας δεν εννοεί αυτό που εννοεί ο Άχμαντ Ελντίν.

Ο Χριστός μίλησε για τους γραμματείς στα περίφημα “ουαί”. Να πώς είναι αναληθές το καλάμι των γραμματέων. Και να πώς ο λαός διέστρεψε τα λόγια του Θεού: στην καρδιά του, όχι στα κείμενα.

Ίσως επειδή ο απολογητής γνωρίζει ότι οι ισχυρισμοί του για τα δύο εδάφια του Ιερεμία έχουν απαντηθεί,  αυτή τη φορά που τα επικαλείται ξανά, προσθέτει σ’ αυτά κι ένα του Ησαΐα:

«Ησαΐας 10:1: Αλίμονο σ’ αυτούς που ψηφίζουν ψηφίσματα άδικα, και στους γραμματείς που γράφουν, που γράφουν (ο Άχμαντ το επαναλαμβάνει για έμφαση) καταδυνάστευση». Παραλείπει εδώ ο Άχμαντ να μας δώσει τους επόμενους στίχους, που δείχνουν καθαρά ότι δεν αναφέρεται ο προφήτης σε αλλοίωση του Λόγου του Θεού, αλλά σε άδικες δικαστικές αποφάσεις των Γραμματέων, καθώς ο Ησαΐας συνεχίζει: «για να στερήσουν αυτόν που έχει ανάγκη από την κρίση, και για να αρπάξουν το δίκιο των φτωχών τού λαού μου, για να γίνουν οι χήρες λάφυρό τους, και να γυμνώσουν τους ορφανούς!»

Αλλά έχει κι άλλες προτάσεις να μας κάνει:

«Μπορείτε να δείτε ανάλογα και στην Κ.Δ. προς Γαλάτας 1:7». Δυστυχώς για τον απολογητή, εκεί ο απόστολος Παύλος λέει «υπάρχουν μερικοί που σας ταράζουν, και θέλουν να μετατρέψουν το ευαγγέλιο του Χριστού». Ο απόστολος αναφέρεται στο κήρυγμα που είχε κάνει, μια και την εποχή εκείνη δεν υπήρχαν ακόμη γραπτά ευαγγέλια, κι ακόμα στο εδάφιο δεν έχουμε κάποια απόδειξη πραγματικής αλλοίωσης του ευαγγελίου, παρά μόνο αναφορά στις απόπειρες ορισμένων, τις οποίες ο Παύλος ακυρώνει με αυτή την επιστολή.

Ακόμα πιο ατυχές είναι το επόμενο «παράδειγμα» που μας δίνει, από την προς Ρωμαίους 10:17. Εδώ λέει: «16 Αλλά, δεν υπάκουσαν όλοι στο ευαγγέλιο· επειδή, ο Ησαΐας λέει: «Κύριε, ποιος πίστεψε στο κήρυγμά μας;». 17 Επομένως, η πίστη είναι διαμέσου τής ακοής· η δε ακοή διαμέσου τού λόγου τού Θεού.» Τελείως άσχετο παράδειγμα δηλαδή, όπως άσχετα ήταν και τα υπόλοιπα «παραδείγματα» του απολογητή του Ισλάμ..

Κλείνοντας ο Άχμαντ Ελντίν μας ευχαριστεί που τον ακούσαμε, και μας υπόσχεται ότι θα ακολουθήσουν περισσότερα άρθρα με «περισσότερες γνώμες των λογίων». Εμείς πάλι έχουμε να παρατηρήσουμε ότι η ποιότητα της απολογητικής του είναι τόσο χαμηλή, και το μέγεθος της παραποίησης και ψευδολογίας του τόσο μεγάλο, που θα έπρεπε να μας πληρώνει που τον ακούμε κι όχι απλά να μας ευχαριστεί!

Επίσης, ο απολογητής του Ισλάμ δεν πρέπει να απορεί καθόλου που μέχρι στιγμής δεν έχουμε ανταποκριθεί στην πρόσκλησή του για διάλογο, και για την ακρίβεια θα πρέπει να μας ευχαριστεί που δεν το κάνουμε: με τις τακτικές που ακολουθεί, ένας διάλογος μαζί του θα είναι σαν να κλέβουμε εκκλησία…

---

[1] «Ότι ο χαρακτήρ της λέξεως της προς Εβραίους επιγεγραμμένης επιστολής ουκ έχει το εν λόγω ιδιωτικόν του αποστόλου, ομολογήσαντος εαυτόν ιδιώτην είναι τω λόγω (Β΄Κορινθ. 11,6), τουτέστιν τη φράσει, αλλά εστιν επιστολή συνθέσει της λέξεως ελληνικωτέρα, πας ο επιστάμενος κρίνειν φράσεων διαφοράς ομολογήσαι αν. Πάλιν τε αυ ότι τα νοήματα της επιστολής θαυμάσια εστί, και ου δεύτερα των αποστολικών ομολογουμένων γραμμάτων, και τούτο αν συμφήσαι είναι αληθές πας ο προσέχων τη αναγνώσει τη αποστολική… Εγώ δε αποφαινόμενος είποιμ’ αν, ότι τα μεν νοήματα του αποστόλου εστίν, η δε φράσις και σύνθεσις απομνημονεύσαντος τινός τα αποστολικά, και ωσπερεί σχολιογραφήσαντός τινος τα ειρημένα υπό του διδασκάλου. Ει τις ουν Εκκλησία έχει ταύτην την επιστολήν ως Παύλου, αύτη ευδοκιμείτω και επί τούτω. Ου γαρ εική οι αρχαίοι άνδρες ως Παύλου αυτήν παραδεδώκασι. Τις δε ο γράψας την Επιστολήν, το μεν αληθώς Θεός οίδεν, η δε εις ημάς φθάσασα ιστορία, υπό τινών μεν λεγόντων, ότι Κλήμης ο γενόμενος επίσκοπος Ρωμαίων έγραψε την επιστολήν, υπό τινων δε ότι Λουκάς ο γράψας το Ευαγγέλιον και τις Πράξεις.»

[2] Και την προς Εβραιους δε επιστολην Παυλου μεν ειναι φησιν, γεγραφθαι δε Εβραιοις Εβραικη φωνη, Λουκαν δε φιλοτιμως αυτην μεθερμηνευσαντα εκδουναι τοις Ελλησιν, οθεν τον αυτον χρωτα ευρισκεσθαι κατα την ερμηνειαν ταυτης τε της επιστολης και των πραξεων. … Μη προγεγραφθαι δε το Παυλος αποστολος εικοτως, Εβραιοις γαρ, φησιν, επιστελλων προληψιν ειληφοσιν κατ αυτου και υποπτευουσιν αυτον, συνετως πανυ ουκ εν αρχη απετρεψεν αυτους, το ονομα θεις.»

[3] «The third century church father Origen, for example, once registered the following complaint about the copies of the Gospels at his disposal.»

[4] [3.1.4] «Ἦν δέ τις ἐν τῇ στρατιᾷ Ξενοφῶν Ἀθηναῖος…» [3.1.6] «ἐλθὼν
δ’ ὁ Ξενοφῶν…» [3.1.8] «ὁ μὲν δὴ Ξενοφῶν…»